Qadimgi german qabilalari mundarija


Milodiy 1-asrda qadimgi german qabilalarining joylashishi. Xarita



Yüklə 1,26 Mb.
səhifə21/30
tarix26.05.2023
ölçüsü1,26 Mb.
#113001
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   30
Qadimgi German qabilalari

Milodiy 1-asrda qadimgi german qabilalarining joylashishi. Xarita
Rim hokimiyati Reynning o'ng qirg'og'ida, shuningdek, Mayn va Dunay daryolari oralig'idagi hududda o'rnatildi, ularning chegarasi sharqqa ko'chirilishidan oldin Markomannilar tomonidan qo'riqlanardi. Germaniyaning bu burchagida turli qadimgi german qabilalarining odamlari joylashgan; ular o'lpon evaziga imperatorlarning homiyligidan bahramand bo'lib, uni non, bog'lar va chorva mevalari bilan to'lashdi; asta-sekin rim urf-odatlari va tilini o'zlashtirdilar. Tatsit allaqachon bu hududni Agri Decumates, Decumate Field (ya'ni aholisi ushr solig'i to'laydigan er) deb ataydi. Rimliklar uni o'z nazorati ostiga oldilar, ehtimol Domitian va Trayan qo'l ostida va keyinchalik uni nemis bosqinlaridan himoya qilish uchun mustaqil Germaniya bilan chegarasi bo'ylab devor (Limes, "Chegara") bilan ariq qurdilar.
Dekumat mintaqasini Rimga bo'ysunmagan qadimgi german qabilalaridan himoya qilgan istehkomlar chizig'i Maindan Kocher va Jaxt orqali hozirgi Bavariyaga tutashgan Dunaygacha bo'lgan; u qorovul minoralari va qal'alar bilan mustahkamlangan, ba'zi joylarda bir-biriga devor bilan bog'langan xandaqli qal'a edi. Bu istehkomlarning qoldiqlari hali ham juda sezilarli, bu hududdagi odamlar ularni shayton devori deb atashadi. Ikki asr davomida legionlar Dekumat viloyati aholisini dushman bosqinlaridan himoya qildilar va ular harbiy ishlar odatini yo‘qotdi, mustaqillikka bo‘lgan muhabbatini, ajdodlarining jasoratini yo‘qotdi. Rim himoyasi ostida Dekumat mintaqasida qishloq xo'jaligi rivojlandi, madaniyatli turmush tarzi o'rnatildi, boshqa german qabilalari bundan keyin butun ming yil davomida unga begona bo'lib qoldi. Rimliklar vahshiylar qo'li ostida bo'lgan deyarli cho'l bo'lgan erni gullab-yashnayotgan viloyatga aylantirishga muvaffaq bo'lishdi. Rimliklar buni tezda amalga oshirishga muvaffaq bo'lishdi, garchi german qabilalari dastlab hujumlari bilan ularni to'xtatib qo'yishdi. Avvalo, ular istehkomlar qurishga g'amxo'rlik qildilar, ularning himoyasi ostida ibodatxonalar, teatrlar, sud binolari, suv quvurlari, hammomlari bo'lgan, Italiya shaharlarining barcha hashamati bilan munitsipalitet shaharlarini barpo etishdi; ular bu yangi aholi punktlarini ajoyib yo'llar bilan bog'ladilar, daryolar ustidan ko'priklar qurdilar; qisqa vaqt ichida nemislar bu erda Rim urf-odatlarini, tilini, tushunchalarini qabul qildilar. Rimliklar yangi viloyatning tabiiy boyliklarini hushyorlik bilan topib, ulardan unumli foydalanishni bilishgan. Ular mevali daraxtlarni, sabzavotlarni, non navlarini Decumate erlariga ko'chirib o'tkazdilar va tez orada u erdan Rimga qishloq xo'jaligi mahsulotlarini, hatto qushqo'nmas va sholg'omni ham eksport qila boshladilar. Ular ilgari qadimgi german qabilalariga tegishli boʻlgan bu yerlarda oʻtloq va dalalarni sunʼiy sugʻorish yoʻli bilan yoʻlga qoʻygan, oʻzlaridan oldin hech narsaga yaroqsizdek tuyulgan yerni unumdor qilib qoʻygan. Ular daryolarda mazali baliq tutdilar, chorva zotlarini yaxshiladilar, metallar topdilar, sho'r buloqlarni topdilar, hamma joyda o'z binolari uchun juda bardoshli tosh topdilar. Ular allaqachon tegirmon toshlari uchun eng yaxshi tegirmon toshlarini beradigan lavaning eng qattiq navlaridan foydalanganlar; ular g'isht tayyorlash uchun ajoyib loy topdilar, kanallar qurdilar, daryolar oqimini tartibga soldilar; marmarga boy joylarda, masalan, Mozel qirg'og'ida, ular tegirmonlar qurdilar, ularda bu tosh plitalarga o'yilgan; ulardan birorta ham shifobaxsh buloq qochmadi; Aaxendan Visbadengacha, Baden-Badendan Shveytsariya Vadenigacha, Ret Alp tog'laridagi Partenkirxdan (Parthanum) Vena-Badengacha bo'lgan barcha iliq suvlarda ular hovuzlar, zallar, ustunlar yaratdilar, ularni haykallar, yozuvlar va avlodlar uchun mo''jizalar bilan bezadilar. yer ostidan topilgan bu tuzilmalarning qoldiqlari, ular juda ajoyib edi. Rimliklar kambag'al mahalliy sanoatni ham e'tibordan chetda qoldirmadilar, german mahalliy aholisining mehnatsevarligi va epchilligini payqadilar va ularning iste'dodlaridan foydalandilar. Keng tosh yotqizilgan yoʻllarning qoldiqlari, yer ostidan topilgan binolar xarobalari, haykallar, qurbongohlar, qurol-yarogʻlar, tangalar, vazalar, barcha turdagi liboslar rimliklar hukmronligi davridagi Dekumat oʻlkasida madaniyat yuksak darajada rivojlanganidan dalolat beradi. Augsburg savdo markazi, Sharq va Janub Shimol va G'arb bilan almashinadigan tovarlar ombori edi. Boshqa shaharlar ham madaniyatli hayotning afzalliklarida faol ishtirok etdilar, masalan, Konstans ko'li bo'yidagi shaharlar, ular hozir Konstans va Bregenz deb nomlanadi, Qora o'rmon etaklarida joylashgan Aduae Aureliae (Baden-Baden), sohildagi shahar. Neckar, hozir Ladenburg deb ataladi. - Rim madaniyati Trayan va Antoninlar va Dekumat mintaqasining janubi-sharqida, Dunay bo'yida joylashgan yerlarni qamrab olgan. U erda Vindobona (Vena), Karnunte (Petropel), Mursa (yoki Mursiya, Essek), Tavrun (Zemlin) va ayniqsa Sirmium (Belgraddan biroz g'arbda), sharqda Naissa (Nissa), Sardika () kabi boy shaharlar paydo bo'lgan. Sofiya), Nikopol va Hemus. Rim marshruti ("Yo'l quruvchi") Dunaydagi juda ko'p shaharlarni sanab o'tadiki, ehtimol bu chegara Reynning madaniy hayotining yuqori rivojlanishidan kam emas edi.

Yüklə 1,26 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   30




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə