Qattiq jismning aylanma xarakat dinamikasi. Kuch momenti. Inertsiya momenti

Impuls momenti va uni saqlanish qonuni. qo`zg`almas o`q atrofida aylanma harakat qiladigan jism berilgan bo`lsin. Shu jismga F kuch qo`yilgan

bo`lsa, kuch momenti M=I =  /  t bo`lgani uchun
M  t=I  =  (I)
M  ^I u holda
t

M  t= (I)
bunda M  t qattiq jismga ta’sir qilayotgan kuchlar momentining impulsi deyiladi. I=L qo`zg`almas o`q atrofida aylanayotgan qattiq jismning impuls momenti deyiladi.
Mt=L yoki Mdt=dL

bunda
_{M } L
dt
bo`lib, jismning aylanish o`qiga nisbatan impuls momentinnig

hosilasi qo`sha o`qa nisbatan kuch momentiga teng. Ma’lumki biror o`q atrofida aylanayotgan qattiq jism uchun dinamikasining asosiy qonuni
<sub>M </sub> L
dt
bu yerda L=I agar tashqi kuchlar momenti M nolga teng bo`lsa u holda
^dL  0 , L=const , I= const (2)
dt
ya’ni impuls momenti o`zgarmas bo`ladi (2) ga asosan berilgan tizimning inersiya momenti necha marta ortsa burchak tezligi ham shuncha kamayadi yoki aksincha. Bu impuls momentining saqlanish qonuni deyiladi.