Qayta ishlash uchun taqsimlangan hisoblash tizimining
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kalit so’zlar.
| KATTA HAJIMDAGI MA’LUMOTLARNI QAYTA ISHLASH UCHUN TAQSIMLANGAN HISOBLASH TIZIMINING O’ZARO BOG’LANISH SXEMASINI TANLASH Annotatsiya . Turli xillik xususiyatiga ega katta hajimdagi ma’lumotlar (Big Data) ni saqlash va qayta ishlash taqsimlanagan hisoblash tizimlarida yagona hisoblash tizimidan ko’ra samaralidir. Lekin taqsimlanagan hisoblash tizimlarida ham jarayonlarni to’g’ri tashkil etmaslik, tizim xususiyatlaridan to’g’ri foydalanmaslik ma’lumotlarni saqlash va qayta ishlash samaradorligini pasaytirishi bilan birgalikda ma’lumotlarga ishlov berish ishonchliligini ta’minlashga ham to’sqinlik qiladi. Mazkur maqolada katta hajimli ma’lumotlarni qayta ishlash jarayoni samaradorligi va ma’lumotlarga ishlov berish ishonchliligini ta’minlash bilan chambarchas bog’liq bo’lgan, taqsimlangan hisoblash tizimining o’zaro bog’lanish sxemasini to’g’ri tanlash haqida so’z yuritiladi. Kalit so’zlar. Big Data, taqsimlangan hisoblash tizimi, taqsimlangan hisoblash tizimining o’zaro bog’lanish sxemasi. Bugungi kunda zamonaviy ilm fan taraqqiy etishi, dunyo bo’ylab ma’lumotlarni raqamlashtirish jarayonining tezlashishi katta va kichik serverlarda hamda shaxsiy qurilmalarda hozirgi zamonaviy texnologiyalar yordamida to’plash va qayta ishlash murakkab bo‘lgan katta hajimli turli xil ma’lumotlar oqimi (Big Data) ning hosil bo’lishiga sabab bo’lmoqda. Bu katta hajimli turli xil ma’lumotlar oqimi ularni saqlash va qayta ishlash bilan bog‘liq bir qancha muammolarni hosil qilishi bilan birgalikda, ulardan samarali foydalanish ya’ni uni to‘liq va to‘g‘ri tahlil qilish malumotlar ishonchligini oshirib, insonlarga barcha sohalarda to‘g‘ri qarorlar qabul qilishda katta imkoniyatlarni ochib berish imkoniyatiga ega [1]. Shu maqsadda hozirgi kunda katta hajimli ma’lumotlar (Big Data)ga oid ko’plab ilmoy tadqiqot ishlari olib borilmoqada. Bu ishlarning aksariyati Big Dataning asosiy xususiyati 88 ya’ni katta hajimli ma’lumotlarni tezkorlik bilan qayta ishlash va tahlil qilish samaradorligini oshirishga qaratilgan bo’lib, tadqiqot natijalari odatiy yakka hisoblash tizimlaridan foydalanish kutilgan natijalarni bermasligini ko’rsatmoqda [24]. Ma’lumotlarning katta hajimda ekanligini va uni yagona kompyuter yoki serverda qayta ishlash imkoniyati pastligi hisobga olinsa, eng yuqori natija beruvchi yondashuv taqsimlangan hisoblash mexanizmlari orqali ma’lumotlarni yig’ish va qayta ishlashdir [5]. Ma’lumotlarning katta hajimda ekanligi sababli taqsimlangan hisoblash tizimlarida jarayonlarni to’g’ri tashkil etish tizim samaradorligiga ijobiy tasir etadi. Ya’ni Big Datani qayta ishlashda taqsimlangan hisoblash tizimining samaradorligi tizimning bir nechta xususiyat (omil)lariga bog’liq bo’ladi. Shunday taqsimlangan hisoblash tizimi samaradorligiga chambarchas bog’liq bo’lgan muhim omillardan biri - bu tizim abonentlari o’rtasidagi jarayonlararo aloqa va sinxronizatsiya. Ayniqsa, katta hajimdagi turli xillik xususiyatiga ega ma’lumotlarni bir serverdan ikkinchisiga to’qnashuvlarsiz va yo’qotishsiz uzatish tizim samaradorligining qiyin bo’g’inidir. Bu, shuningdek, taqsimlangan tizimlarda parallel ishlash jarayoniga ham tasir qiladi. Shuning uchun Big Datani qayta ishlash uchun taqsimlangan hisoblash tizimining o’zaro bog’lanish sxemasini tanlash ish samaradorligiga ta’sir qiladi. Taqsimlangan hisoblash tizimlarining bir qancha o’zaro bog’lanish sxemalari mavjud bo’lib, ulardan asosiylari 5-rasmda ko’rsatilgan [6]. 89 1-rasm . Taqsimlangan hisoblash tizimlarining oddiy o’zaro bog’lanish sxemalari. Ushbu rasmda aylana hisoblash tugunini, chiziq esa tugunlar orasidagi to’g’ridan-to’g’ri aloqa kanalini ifodalaydi Chiziqli o’zaro bog’lanish sxemasi - hisoblash tugunlari bitta chiziqqa joylashtirilgan va ulangan (1-a rasm). Marshrutlash oddiy va topologiyani rekursiv sifatida ko’rish mumkin. Biroq, qo’shni bo’lmagan har qanday ikkita tugun o’rtasidagi aloqa boshqa tugunlarning yordamiga muhtoj, har qanday oraliq tugundagi nosozlik butun tizimni buzadi. Xulosa qilib aytganda, ushbu sxema oddiy va arzon, ammo Big Datani qayta ishlash uchun yuqori ishlash yoki ishonchlilikni yarata olmaydi hamda tizim miqyosi kattalashgani sari unumdorlik tez pasayadi. Trassali o’zaro bog’lanish sxemasida har qanday ikkita tugun o’rtasida to’g’ridan-to’g’ri ulanish mavjud (1-b rasm). O’zaro ulanish umumiy trassa orqali amalga oshiriladi. Bu bog’lanishlardagi murakkablikni sezilarli darajada kamaytiradi. Biroq, trassadan katta ma’lumotlarning oqib o’tishini hisobga olsak har bir abonent ma’lumotlarni uzatishda aloqa kanalini uzoq vaqt band qiladi. Natijada bir vaqtda uzatilgan xabarlar to’qnashuvi sababli o’z manziliga yetib bormaydi. Halqali o’zaro bog’lanish sxemasi - bu chiziqli o’zaro bog’lanish sxemasining ikki uchi o’rtasida qo’shimcha ulanish bilan takomillashtirilgan sxema (1-c rasm). Bu o’zaro ulanish masofasini 2 martaga kamaytiradi. Biroq, asosiy xususiyatlar hali ham bir xil, Big Datani qayta ishlash uchun yuqori ishlash yoki ishonchlilikni yarata olmaydi hamda tizim miqyosi kattalashgani sari unumdorlik tez pasayadi. Yulduzli o’zaro bog’lanish sxemasi, barcha abonentlarni birlashtiruvchi markaziy abonentga ega (1-d rasm). Har bir aloqa kanali faqatgina ikkita abonentga xizmat qilganligi uchun ma’lumotlar to’qnashuvi kuzatilmaydi. Bundan tashqari o’zaro ulanish masofasi 2 ga teng bo’lib, markaziy kommutator tugunining yordami bilan kollektiv aloqani oson amalga oshirishni qo’llabquvvatlaydi va rekursiv kengayish imkonini beradi. Lekin ma’lumotlar hajmining kattaligi, ularni qayta ishlash va abonentlar o’rtasidagi sinxronzatsiyani amalga oshirish 90 vazifalarining ko’pligi sababli markaziy kompyuter doimo yuklanish bilan ishlaydi va markaziy kompyuterning har qanday nosozlikka uchrashi o’zaro aloqani yo’qotadi. Bu Big Datani qayta ishlash ishonchliligiga zarar yetkazadi. To’liq bog’langan o’zaro bog’lanish sxemasi. Unda har qanday ikkita hisoblash tugunlari o’rtasida to’g’ridan-to’g’ri aloqa mavjud (1-e rasm). O’zaro bog’lanish masofasi 1 ga teng va har bir aloqa kanal faqatgina ikkita hisoblash tugunini bog’laydi. Natijada bular Big Datani qayta ishlash ishonchliligini oshiradi. Tadqiqot natijasidan xulosa qilib aytiladigan bo’lsa, katta hajimdagi ma’lumotlarni saqlash va qayta ishlashda to’liq bog’langan o’zaro bog’lanish sxemasi mumkin bo’lgan eng yuqori samaradorlikni va ishonchlilikni keltirib chiqaradi. Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|