169
Çingiz ağa, Bəxtiyar.
Boz qurd kimi məğrur Oljas,
Xudanın sirri Xudu.
Və sən, qardaşım Şahmar.
Şahmar
şəxsiyyətinə
və
poeziyasına,
ümumtürk
dünyasına məhəbbət hissilə yazılmış “Şahmar şikəstəsi” əsəri
bəlkə də Şuşada eşitdiyim sonuncu muğam fəryadı idi ki, o
indi Cihada çağırırdı.
Elçin İsgəndərzadə bir-birinə bənzəməyən, lakin ulduz
karvanına bənzəyən poemalar silsiləsi yazmışdır ki, onlar da
ilhamlı könül dünyasından xəbər verir.
Mən ümid edirəm ki, şairin türk dünyasına səpələnmiş
oxucuları öz könlündən keçənləri Elçinin kitablarının
səhifələrində tapacaqlar. Elçinin özünü axtarsalar, o həmişə
olduğu kimi oxucularının yanında, könlündə, taleyindədi.
50 yaşlı gənc qardaşıma daha cox cildliklər və
daha böyük yubileylər arzulayıram!
170
ZƏLİMXAN YAQUB
Xalq şairi
ÜMİDİN QANADLARINDA
Göylərə ümidlə bax, göy kimi geniş olarsan. Torpağa
ümidlə bax, yer kimi bərəkətli olarsan, səhərə, Günəşə
ümidlə bax, səhərin xeyirliyə açılar, suya ümidlə bax,
taleyin su kimi dumduru olar, çəmənə ümidlə bax, çiçək
kimi açıl-saçıl, dünyanın özü qədər böyü, ucal, yaşa, yarat!
"Mənim bu gecəyə çox ümidim var" deyən şairimiz hər şeyə
ümidin gözüylə baxır. Hər şeyə ümidlə baxanda ulduzlar
çiçəkləyir, alçalar gül açır, mələklər yuxuna gəlir, olursan
dünyanın bəxtəvəri. Adı Türk dünyasına bəlli olan, özü kimi
şeirləri də dünyanı gəzən Elçin İsgəndərzadə mənim
sevdiyim şairlərdən, səsimizi aləmə yayan gələcək
sahiblərindən biridir. Onun qələmi yazır, əli işləyir, ürəyi
döyünür. Hər üç ilahi varlıq Tanrı töhfəsi şairin bütövlüyünü
yaradır. Vətənin müqəddəsliyindən söz açanda da, şeirlərini
qürbətə uçuranda da... Qarabağın dərdi ilə bağlı qanlı şeirlər
yaradanda da, qələm dostlarına şeirlər yazanda da, həyatda
olan çatışmamazlıqları qamçılayanda da Elçin səmimidir.
171
Elçinin üzündə, cismani varlığında olduğu kimi, mənəvi
varlığında da bir nur, bir işıq var. Bu işıq onun ömür yoluna,
yaradıcılığına bir təbəssüm gətirir.
Oxumaq... bu hələ dursun bir yana,
Əlin kitabıma dəydi, bəsimdi.
İçində ürəyim çırpınır onun,
Ovcunda cənnəti duydu, bəsimdi.
Şair oxucudan oxucu məhəbbəti, böyük sevgi,
səmimiyyət istəyir. Şairə bunlar lazımdı - Hava kimi, Su
kimi, Günəş kimi. Bunlar varsa şair var və var olacaq.
Şairin müxtəlif ölkələrdə, müxtəlif yerlərdə yazdığı
şeirlərə xüsusi fıkir verdim, məhəbbətlə yanaşdım. Gördüm
ki, bu şeirlər də o yerlərin özü kimi rəngarəngdir. Bu əsərlər
şairin
təkcə
öz
yaradıcılığını
deyil,
Azərbaycan
ədəbiyyatının üfüqlərini genişləndirir. Xüsusilə Türkiyə ilə,
Türk dünyası, türk ədəbiyyatı ilə bağlı mövzular məni daha
çox özünə cəlb elədi. Bu yazılarda olan doğmalıq, təbiilik
məni daha çox özünə çəkdi. "Türkülər" məni çox
düşündürdü. "Yovşan türküsü" məni Altaylardan Anadoluya
qədər gəzdirdi.
Qədim bir eşq duası,
Çəkib aparır məni.
Tanrı dağlarıdı, qızım,
Ruhumuzun Vətəni.
Orda Altay dağları,
Fələklərlə savaşır.
Nə vadidən karvan keçir,
Nə zirvədən bulud aşır.
172
Türkülərin hər biri bir dastanın, bir boyun mövzusu,
xəritənin
müxtəlif
rəngləridir,
bir
xalının
müxtəlif
çeşidləridir.
Əlvida tanrı dağları,
Bəyaz mələk əlvida.
Bəlkə bir də görüşdük,
Görüşmədik ya da.
Mən bu türküləri oxuyanda elə bilirdim şıdırğı bir
yağışın altında göylərə tamaşa edirəm. Bütün türk dünyası
gəlib gözlərimin önündən keçirdi.
Hər gün yeni bir ümidə
açılır pəncərəmizdə səhər,
Ümidlərimizin şəhəridi
qoynunda yaşadığımız şəhər.
Bu ümidli misraların qucağında uça-uça dünyanı
gəzirdim. Bu dünya məni Elçin İsgəndərzadənin şeirlərinin
ətrinə bələmişdi.
Elçin İsgəndərzadənin poema yaradıcılığında klassika
ilə müasirliyin, şairliklə rəssamlığın, böyük insanlarla
təbiətin qovuşuğu var. "Adil Mirseyidin göyərçinləri",
"Rəssamın pəncərəsi", "Səttar Bəhlulzadə nağılı", "Pikasso
və Minatavr", "Van Qoqun günəbaxanları", "Salvador Dali
üçün madriqal", "Qoyya", "Lorka və siyah Ay", "Üfüqdə
qırmızı Günəş", "Rəssam və mələk", "Bu qala bizim qala",
"Turan savaşçısının nəğmələri", "Şahmar şikəstəsi", "Oğlum
Əliyə dualar", "Məmməd Araz qayası", "Cavid cihadı" və
173
başqa poemaları bütövlükdə dərdlə, kədərlə, göz yaşı ilə,
hıçqırıqla, ümidlə nəfəs alır.
Bu bir Tanrı möcüzəsidi...
Göyərçinlərin son ümid yeri
Bir şairin kirayə pəncərəsidi...
Vaxtsız dünyadan köçən şairimiz Adil Mirseyidə həsr
olunmuş bu əsər bir sənətkarın ömrü boyu çəkdiyi əzabların,
iztirabların,
bənzərsiz
yaradıcılığın
poemasıdır.
Göyərçinlərin yuvasından - Bakıdan Parisə qədər, Şuşasız
dünyamızdan, Cıdır düzündən Sena çayına qədər şair xəyalı
bizi dərdlərimizin başına dolandırır.
Gecəyə laylay çalırmı,
Qarqarın gümüş suları.
Ay doğanda çin olacaq,
Bir şairin arzuları...
Bu əsərdə olan göyərçin obrazı çox ustalıqla işlənib.
Ürəyini göyərçinlərə yedirən
Bir şair olmalıdı
Bu gözəlim məmləkətdə.
Mən bu əsəri Adil Mirseyidin ruhuna bağışlanmış ən
gözəl əsərlərdən biri hesab edirəm. Elçin isgəndərzadə
"Səttar Bəhlulzadə nağılı" əsərində
Dərviş kimi,
Yoq kimi
Bir rəssam yaşayırdı,
Abşeron torpağında –
174
deyib rəssamı oxucuya bütün rəngləri ilə tanış edir.
Dahi rəssamın dahiyanə əsərlərindən söhbət açan müəllif
"Kəpəzin göz yaşları"nda öz poetik sözüylə xüsusi rəng
qatır. Bu rənglərin içində bir Əmircan dünyası var, bir də
bütün dünyanı Əmircanlaşdıran ölməz sənət var.
Şair istər Lorkadan, Nazim Hikmətdən, Pikassodan, Van
Qoqdan, Salvador Dalidən, istər Müşfıqdən - kimdən söhbət
açır açsın hamısında Cıdır düzünə, Xarıbülbülə, Şuşaya,
Qarabağa, yaralı Vətənə qayıdır.
Mərhum şairimiz Nizami Aydının xatirəsinə həsr
olunmuş "Lorka və siyah Ay" poeması təkcə Nizami
Aydının yox, Lorkaların, Müşfiqlərin taleyinin poetik əks-
sədasıdır. "Üfüqdə qırmızı Günəş" böyük rəssam Toğrul
Nərimanbəyova həsr olunub. Bu əsərin baş qəhrəmanı Nar
və Günəş bizim işıqlı dünyamız və ümidimizdir.
Ümumiyyətlə Elçinin böyük alim Xudu Məmmədova,
Çingiz
Aytmatova,
Şahmar
Əkbərzadəyə,
Səttar
Bəhlulzadəyə, Cavid Əfəndiyə həsr etdiyi əsərlərdə şair
dünyasının genişliyi, dünyagörüşünün rəngarəngliyi var.
Ümumiyyətlə bu poemalarda bir işıq var, ümid var, həsrət
var, ayrılıq var. Bu var olanların arxasında bir əbədiyyət var.
Anın əbədiyyəti, zamanın əbədiyyəti. Ömür-gün yoldaşına
həsr etdiyi "Eşq" poemasında az qala bütün dünyanın eşq
dilində xəritəsi var. Üverturadan epiloqa qədər on yeddi
başlıq altında yazılan əsərlər bir insan qəlbinin mürəkkəb
fəlsəfı duyğularıdır. Bu əsərdə çəkilən adlara fıkir verin, -
Peterburq, Aleksandr Blok, Ərəfat, Sofıya, Bişkek,
Qaracoğlan, Yunus Əmrə, Gəncə, Moskva, Paris, İspaniya,
Roma, Varşava, Tanrı dağları, Şam şikəstəsi, Təbriz,
Daşkənd. Bu başlıqlar altında yaşayan adların hərəsi bir
tarixdir. Bu əsərdə dünyanın həm coğrafı düzəni, həm də
Dostları ilə paylaş: |