Rasim gəNZƏLİ qizil türkləRDƏN
Yüklə 9,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
179 “Elçin İsgəndərzadənin poeziyasının son illər dünyanın onlarla ölkəsində yerli dillərə çevrilərək çap olunması ondan xəbər verir ki, Türk poeziyası artıq dünya poeziya okeanına yelkən açmaqdadır” (Çingiz Aytmatov); “Elmi fəaliyyətləri ilə yanaşı şair olaraq da imzası yaxşı tanınan Prof. Dr. Elçin İsgəndərzadə dəyərli bir arkadaşımızdır” (Raur Denktaş, KKTC Cumhurbaşqanı). Azərbaycanın böyük dostu akademik İhsan Doğramacı yazıb: “İnanıram ki, Türk Dünyasının Elçin İsgəndərzadə kimi nadir istedadları bizim bacarmadıqlarımızı, lakin arzuladıqlarımızı şərəflə həyata keçirəcəklər”. Qırğızıstanın xalq şairi, Yazıçılar Birliyinin sədri Nadirbek Alımbekov isə belə deyib: “Türkdilli ölkələrin hər birində heç olmasa bir nəfər Elçin kimi ürəyini məşələ döndərsə, inanıram ki, Türk Birliyi Dünyanın bütün siyasi, mədəni və digər birliklərindən daha üstün olar... Tanrı Türk Dünyasının Elçinlərini bizlərə çox görməsin”. Başqa bir Çingiz-müdrik müasirimiz Çingiz Əlioğluya görə: Elçin İsgəndərzadəyə inam “Onun dəyişməz mədəni əyar ölçülərinin xaslığına əsaslanır, yüksək ziyalı səviyyəsindən gəlir, ən başlıcası isə istedadına güvəncindən doğur”. İstedadlı rəssam və şair Adil Mirseyid özünün esse- monoqrafiyasında Elçin İsgəndərzadəni “şeirimizin Qarabağ şikəsti, hardan baxsan görünən adam” kimi doğru, orijinal bənzətmələrlə sərgiləyir. Əlbəttə, mən də texnika elmləri doktoru Elçin İsgəndərzadənin maşın və mexanizmlər nəzəriyyəsi sahəsindəki elmi əsərləri və ixtiraları haqqında bir söz deyə bilmərəm. Buna mənim səlahiyyətim yoxdur. Fəqət, onun şəxsiyyətinə, prinsipial ziyalı mövqeyinə əsaslanıb deyə bilərəm ki, Elçin texniki sahədə də ciddi bir alimdir”. Qayıdıram Adil Mirseyidin sanballı sözünə - “Elçin İsgəndərzadə Şairdi – Şair isə hardan baxsan görünən 180 adamdır”. Bu gözəl fikrin məntiqi yozumu belədir: Elçin İsgəndərzadə hardan baxsan görünən şairdi – Azərbaycandan, Rusiyadan, Türkiyədən, Türküstan ellərindən, Almaniyadan, Rumıniyadan, Bolqarıstandan... Əcaba, nə ilə, şeiriyyətinin hansı yüksək əyarı ilə hardan baxsan görünə bilir Elçin İsgəndərzadə?! Rəhbərlik etdiyi “İlham ” ədəbi birliyində Elçinə ilk addımlarında yardımçı olmuş, tanınmış ədib Qərib Mehdi “Elçin-el üçün” kitabında yazır: “Elçinin həyat və yaradıcılığının marşurutu belədir: Şuşa-Gəncə-Bakı-Dünya. Elmdə professorluq zirvəsinə çatıb. Şairliyi ondan geri qalan deyil... Fəaliyyətinin ana xəttini – xeyriyyəçilik, vətənpərvərlik, türkçülük və dünyəvilik təşkil edir”. Şair qəlbinin gerçəkliyə münasibət tərzi onun poeziyasının xarakterini müəyyən edir. Elçin gerçəkliyə- həyata alim kimi daxil olur, oradan şair kimi çıxır. Onun poeziyasının həm “müsbət”, həm də “mənfi” qəhrəmanı şairin özüdür. Şairin estetik idealı daşıdığı ruhun bədii-fəlsəfi iradəsidir. E.İsgəndərzadə qədim türk ellərindən, böyük türk tarixindən daşlaşıb gələn türk ruhunun mənəvi tərcümanıdır. Onun idealı türkçülükdür: “Yer üzü türkün torpağı, göy üzü türkün bayrağı”. Elə bilirəm ki, bu düstur bir şair kimi E.İsgəndərzadəni türk ədəbiyyatına daxil edir. “ Türkük türkü oxuyuruq” namlı şeirində şair daha ünlü bədii-fəlsəfi açıqlama verir: Tanrı dağından gəlirik, Cənnət bağından gəlirik Türk oymağından gəlirik, Türkük türkü oxuyuruq. 181 Əsdikcə səhər yelləri, Açılar könül gülləri, Atlanar Turan elləri Türkük türkü oxuyuruq. Türkün əski türküsü qədər saf və səmimi olan bu nəğmə “qılıncımız belimizdə // qopuzumuz əlimizdə” deyən türkün möhtəşəm obrazını əyani tərzdə canlandırır. Türk qılıncla tarixi yaradıb, qələmlə tarixi yaşadıb. E.İsgəndərzadə elmi ilə tarixi yaradan, şeiri ilə tarixi yaşadan təmiz qanlı bir türk oğludur. Onun böyük alim Xudu Məmmədova həsr olunmuş “Bu qala - bizim qala”, dahi türk ədibi Çingiz Aytmatova həsr olunmuş “Turan savaşçısının nəğmələri” poemaları bu fikrin həqiqiliyini sərgiləyir: And olsun Göy Tanrıya bu torpaqlar bizimdi. Ucsuz-bucaqsız çöllər uca dağlar bizimdi. Göy Tanrı övladıyıq göylərdən gəlmişik biz. Yolumuzu gözləyir Çox uzaqda son dəniz. Elçin İsgəndərzadənin “Oğlum Əliyə dualar” poemasını türkün gələcək nəsillərinə və bizdən sonra gələnlərə ünvanlanmış bədii kimlik sənədi, YADDAŞ MƏKTUBU adlandırıram. Əksər qələm sahibləri oğlanlarına müraciətlə əsərlər yazıb. Mən də yeganə oğlum Fərid Şəmsizadəyə müraciətlə “Müdriklər bunları deməyib” kəlamlar kitabçasını 182 həsr etmişəm. Elçinin “Duaları” - yaddaş dualarıdır, gücü, qüdrəti təkcə poetik hüsnündə deyil, unudulmazlığındadır: Sən kövrəlib ağlama, Səsim qırılsa birdən. Bir savaşda vurulsam, Qılıncımı götür sən. Dünya türkdən başlayır, Unutma bunu, oğlum. Bir gün türklə bitəcək Dünyanın sonu oğlum. Dünyada türk heç vaxt fateh olmayıb, qılıncından çox yenilməz ruhuna güvənib. Xaqani, Nizami Gəncəvi, Əhməd Yəsəvi, Mövlana Cəlaləddin Rumi, Yunus Əmrə, İmadəddin Nəsimi, Şah İsmayıl Xətai, Əlişir Nəvai, Zahirəddin Babur, Mövlanə Məhəmməd Füzuli – bu karifeylər türk ruhunu əbədiləşdirən dahilər olublar. Türkün atı qan yolları ilə yox, nur yolları ilə hərəkət edib. Türk köç etməyib vətəninin bu başından – Mançuriyadan Çin səddindən, o başına – Macarıstana gedib. Onun ölçüsü günəş olub. Türk dünyada misli bərabəri olmayan “Böyük çöl mədəniyyəti” və İslam dininin qəbuluna qədər 17 imperiya yaradıb. Ərəblər İslamı yaradıb, türklər İslamı yaşadıb. Elçin İsgəndərzadə belə bir mədəniyyətin, əxlaqın, qəhrəmanlığın layiqli varisidir. Bir şair kimi o əski türk şeirinin, “Kitabi-Dədə Qorqud” şeirinin üslub və ahəngini qorumağa çalışır və onu müasir modern poeziya ilə birləşdirməyə cəhd edir. Elçinin “Qürbət hücrəsində” (2013) şeirlər və poemalar kitabına daxil olan bəyəndiyim onlarla şeirinin birindən (“Məmləkət”) kiçik bir misal çəkirəm: Yüklə 9,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|