Record a Presentation

biror narsaga egaligi asosida. Odatda bular magnit kartalar, smart-kartalar, sertifikatlar va shu kabi qurilmalardir;

• biror narsaga egaligi asosida. Odatda bular magnit kartalar, smart-kartalar, sertifikatlar va shu kabi qurilmalardir;
• qandaydir daxlsiz xarakteristikalar asosida. Ushbu kategoriya o’z tarkibiga foydalanuvchining biometrik xarakteristikalariga (ovozlar, ko’zining rangdor pardasi va to’r pardasi, barmoq izlari, kaft geometriyasi va h.) asoslangan usullarni oladi. Bu kategoriyada kriptografik usullar va vositalar ishlatilmaydi. Beometrik xarakteristikalar binodan yoki qandaydir texnikadan foydalanishni nazoratlashda ko’p ishlatiladi.

“So’rov-javob” mexanizmi

• Agar foydalanuvchi A foydalanuvchi B dan oladigan xabari yolg’on emasligiga ishonch hosil qilishni istasa, u foydalanuvchi B uchun yuboradigan xabarga oldindan bilib bo’lmaydigan element - X so’rovini (masalan, qandaydir tasodifiy sonni) qo’shadi. Foydalanuvchi B javob berishda bu amal ustida ma’lum amalni (masalan, qandaydir f(X) funksiyani hisoblash) bajarishi lozim. Buni oldindan bajarib bo’lmaydi, chunki so’rovda qanday tasodifiy son X kelishi foydalanuvchi B ga ma’lum emas. Foydalanuvchi B xarakati natijasini olgan foydalanuvchi A foydalanuvchi B ning haqiqiy ekanligiga ishonch hosil qilishi mumkin.
• Ushbu usulning kamchiligi – so’rov va javob o’rtasidagi qonuniyatni aniqlash mumkinligi.
•  

Dars yuzasidan nazariy savollar

• 1. Identifikatsiya nima? Axborot tizimlarida foydalanuvchilarni identifikatsiya qilish jarayoni tushuntiring.
• 2. Autentifikatsiya nima va uning axborot tizimlarida amalga oshirilish jarayonini tushuntiring?
• 3. Avtorizatsiya va autentifikatsiya tushunchalari
• 4. Ma’murlash (Accounting) va uning amalga oshirilish jarayoni
• 5. Sub’ekt ko’rsatadigan asoslarga bog’liq holda autentifikatsiya jarayonlarining kategoriyalanishi
• 6. Autentifikatsiyalashda “Surov-javob” mexanizmi va uning kamchiligi
• 7. Stenografiya va kriptografiya