250
Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası
SonraKI peşmançılıq fayda vermaz!
Cafa çaKmayan safa görmaz!
Gül tiKansız olmaz .
Balıq başından iylanar.
amal - qanun
Artıq tamalı baş yarar.
Artıq tamalı daş yarar, daş qayıdar baş yarar!
Arxalı KÖpaK qurd basar.
Acığın dövlata zarari var.
Acıqlı başda ağıl olmaz .
Yuxarı tüpürüram - bığ, aşağı tüpürüram - saqqal!
Yorğanına bax, ayağını uzat.
BarKdan bir çıxar, boşdan iKi!
Sabirla lıalva bişar, ey qora sandan .
Baslasan atlas olar tut yarpağından .
Qalan işa qar yağar!
Zararin yarısından da qayıtmaq xeyirlidir.
Qurunun oduna yaş da yanar.
Elıtiyat igidin yaraşığıdır.
İstadiyim yar idi, yetirdi parvardigar!
İstarsan bal-çöl"aK, al alina bel-KüraK!
Beş gün yaraq, bir gün garaK!
Lay-lay başa düşürsan, niya yatmırsan?!
Yaşına baxma, başına bax!
Çox yaşayan çox bil m az , çox gaz an çox bil ar.
Ağıl yaşda deyil, başdadır.
Toyuq qaz yerişi yerisa, öz yerişini da itirar.
Kül tapaciK olmaz .
Küldan od törar, oddan Kül!
Odu söndürüb, Külü ila oynayır.
Uman yerdan Küsarlar.
Galı nala vurur, galı mıxa!
Mal gedar bir yera, gürnan gedar min yera.
Gaz an ayağa daş dayar.
Gal m ani gör, dardirndan öl!
Görünan Kanda na baladçi?!
Göz görmaz , üz u tan m az .
İsti çöraK tandirdan, minnati yox pendirdan!
Olan oldu, torba doldu!
Atalar sözü va masallar
Ortada yeyir, qıraqda gaz ir.
Toydan sonra nağara!
Kor Koru tapar, su çuxuru!
Vaxtsız açılan gül tez sol ar.
Balığı na vaxt tutsan tazadir.
TaK aldan sas çıxmaz .
Tutrlu - qatıq, tutmadı - ayran!
Kor tutduğun buraxmaz .
SirKa tünd olanda öz Küpünü partladar.
Ostümü unlu görüb, adımı dayirmançı çağırma!
Ağıllı fiKirlaşinca, dali çayı Keçdi.
Haqq yandıran şamı söndürmaK olmaz .
İnsan
Adam ağzında söz , qazan altında KÖz .
Adamı başdan, ağacı yaşdan!
Adamı qeyrat işiadar, dayirma nı su!
Adamı sözündan tutarlar, heyvanı buynuzundan .
Adamın başına na galsa dilindandir.
Adamın yera baxanı, suyun lal axanı!
Çox yem aK adamı az yemaRdan da qo yar.
İnsan çiy süd amib.
Buz u gün aridar, insanı xacalat.
Divarı nam yıxar, insanı qam .
Heyvanın dişina baxarlar, insanın işina.
Beş barınağın beşi da bir deyil.
Baş ayınaKla baş ağrı m az .
Başımı yarır, atayima qoz töKür.
Başına galan başmaqçı olar.
alin yağlıdır, ÖZ başına ÇaK!
PişiK olmayan yerda siçanlar baş qaldırar.
Kosa getdi saqqal gatira, bığı da qoydu galdi!
Saqqal yox iKan bığ var idi .
Boynu uzun, beyni boş, tut qulağından cüta qoş!
Boyunduruqdan qaçan ÖKüzü Kasari ar.
Az idi arıq-uruq, biri da galdi dabanı çırıq.
Qarın başa baladı .
Qarnım üçün deyil qadrim üçündür.
Qaş düzaltdiyi yerda, vurdu gözün çıxartdı.
Adın tut, qulağın bur.
2 5 1
252
Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası
Dil ağrıyan dişa dayar.
Dil var bal gatirar, dil var - bala.
Dil yanılar düzünü deyar.
Dil yanılar üraKdaKini deyar.
Dilini saxlayan, başını saxlar.
Lalın dilini anası bil ar.
Diş yox İKan dodaq var idi.
al ali yu yar' al da üzü .
aldan qalan alli il qalar.
Gözsüz ölanda badamgözlü deyarlar.
Gördüyündan göz Kirayasi istayir.
Qorxan göza çöp düşar.
Kor na istar? - İKi göz! Biri ayri, biri düz!
Har saqqalı olana ağsaqqal demazlar.
Ü
raK yanmasa gözdan yaş çıxmaz .
Keçi can ha yında, qassab piy axtarır.
Ağız torba deyil büzasan.
YemaK - içmaK
Yem aK ila doymayan, yalamaq ila doymaz .
Yeyarsan qaz atini, görarsan lazzatini!
Almanı soy ye, armudu say ye!
aKiblar yemiŞİK, aKarİK yeyarlar!
Malını yemayanin maliını yeyarlar!
Ortada yeyir, qıraqda gazir.
Çox yemaK adamı az yemaKdan da qoyar!
Ac qurd balasını yeyar.
Ac toyuq yuxusunda darı görar.
Haqq sözü acı olar.
Aş daşanda KafKir baha olar.
Harada aşdır, orada başdır.
Bal tutan barmaq yalar.
Doşab almışam , bal çıxıb .
Duz-çöraK - düz-çöraK!
Çörayi ver çöraKçiya, bir çöraK da üstaliK .
at yeyan quş dimdiyindan balli olar.
at S Üm ÜKSÜZ olmaz .
Ucuz atin şorbası olmaz .
Un KapaKsiz olmaz .
Halva-halva demaKla ağız şirin olmaz .
Keçal hal va yeyar, puluna minnat!
Atalar sözü va masallar
Ev - eşiK
Ev bizim, sirr bizim.
Evda bişmayib, qonşudan galmayib.
Evda öz başını bağla ya bilmir, toyda galin başı bağlayır.
EvdaKi he sa b bayıra çıxmaz .
Evinda yoxdur darı, oturuh hamıdan yuxarı.
Yalançının evi yandı - heç Kas inanmadı!
Qapı öz dabanı üsta dolanar.
Damir qapının taxta qapıya işi düşar.
Dam diraK üsta durar.
Tısbağa yeri ya bilmir, damını dalında gazdirir.
Papaq başda yırtılar, başmaq ayaqda.
Papağı tülKü darisindan, xabari yox gerisindan.
Sap üzülan yerdan qırılar.
Y ırtıq tor ila balıq tu tmaq olmaz .
KürKÜ yayda al, orağı qışda.
Palaza bürün, elnan sürün!
Qazan ağzı örtülü qaynar.
Qazan gillanib qapağını tapar.
Darziya KÖÇ dedilar, iynasini yaxasına sancdı.
Kömür çuvalının tozu ağ çıxmaz .
Şam başından yanar.
Şam yanmasa başına parvana dolanmaz .
Tasarrüfat
Araba qırılanda yol göstaran çox olar.
Arabanı at aparmaz, arpa aparar.
253
Arabanın qabaq arxları hara gedarsa, dal çarxları da ola gedar.
Qayış na bilir ÖKÜZ na çaKir?!
Dayirman bildiyini ey lar, çaq-çaq baş ağrıdar.
Dayirmanda doğulan si çan göy gurul tusundan qorxmaz .
Yahar ata yüK olmaz .
Saxla gönü, galar günü!
Oduna gedanin baltası iti olar.
ÖrKan na qadar uzun olsa, yena da doğanaqdan KeçacaK.
Örn aK üsta da rı sarmaK olmaz .
Eşşaya gücü çatmır, palanı döyür.
Şarti şumda Kas, xırmanda yubalaşmayasan!
Dostları ilə paylaş: |