Referat xamshiralik ishi. Andijon 2023 Re’ja: Hamshiralik Ishida muloqot

Ma 'lumot kanallari:

• 
  og'zaki gap — qahul qiluvchi cshitadi;
  
• 
  so'zsiz muloqot — yuz ifodasi. qo'l harakatlari holati bilan qabul qihivchiga tushunlirish;
  

- yozma ma'lumot — so'z yoki timsollar orqali qabul qiladi.

Ba'zan bir necha kanal birgalikda qo'llaniladi (masalan, og'zaki, so'ng yozma ravishda yoki og'zaki harakatlar bilan bir vaqlda).
To’g‘ri savol bcrish orqali muloqot samarali bo'lishi mumkin.
Savollar «yopiq» bo'lishi mumkin. Bu savollarga qisqa «ha» yoki «yo’q» javobi olinadi. «Ochiq» savollarga nisbatan yopiq savollarga lo'liq javob olish mumkin: «Siz qila olasizmi?», «Siz xohlaysizmi?», «Sizga kcrakmi?», «Sizda bormi?» shu kabilardan boshlanadi.
Ochiq savollar: «Aytolmaysizmi?», «Menga ko‘rsata olmaysizmi?», «Nima?», «Qachon», «Qanday». Savol noto'g'ri berilsa, muloqot samarasiz bo'ladi.
Kerakli ma'lumotlar o'rganilayotgan vaqlda bemorga yoki qarin- doshlariga savol bcrilsa «Meni tushundingizmi» deb so'ralsa, bemor «ha» dcb javob beradi. Haqiqatda csa bcmor tushunmagan bo'lishi mumkin. Agar bemorga «Meni to'g'ri tushunganligingizga iqror bo'l- moqchi cdim» dcyilsa, tasdiqlovchi javob olinib, muloqotning sama- radorligiga crishish mumkin.
Muloqotning 5 elcmenti bo'lgan taqdirda ham inson bir-birini lushunmasligi holati tez-tez uchrab turadi.
Tushunmovchilikning sabablari har hil:
ma'lumotning berilishi tushunarsiz yoki juda tez, yoki juda past; ma'lumot noto'g'ri olingan (masalan, inson yomon cshitishi yoki yozma ravishda berilgan ma'lumotni o'qiy olmasligi mumkin);
yuboruvchi ma'lumot olinganligi yoki tushunilganligi haqida tasdiq olmagan.
Vcrbal muloqotning 2 ta zarur elemcnti mavjud: nima gapirilayot- ganligi va qanday gapirilayotganligi.
Nutq aniq va qisqa bo'lishi lozim. Vcrbal muloqot quyidagi holatlarda samarali bo'lishi mumkin:
sekin so'zlansa, nutq aniq bo'lsa, oson, qisqa jumlalar qo'llansa;
maxsus atamalar ko‘p ishlatilmasa, bemor uchun atamalar tushimarsiz bo'lsa, bemor atamalar mazmumni so'rashga uyaladi va muloqot natijasiz bo'ladi;
har bir bcmor uchun alohida nutq tezligiga ahamiyat bcrilsa, hamshira bcmor bilan sckin so'zlashsa. bemorda fikrlash qobiliyatini to'g'ri baholay olmayotganligi haqida tushuncha hosil bo'lishi mumkin;
agar hamshira tez so'zlasbsa, bcmor «hamshira shoshayapti® deh, qolgan nutqini eshitmay qolishi mumkin;
- muloqot uchun to'g'ri vaqt tanlansa, hcmor hamshira bilan muloqotga xohishi va qiziqishi bo'lsa, bemor o'z xohishi bo'yicha muloqotga kirishishga mpyillik bildirsa, bu eng yaxshi vaqt dcb hisoblanadi. Bcmoro'z xohishi bilan ahvoli, parvarish rejasi, hamshira muolajalari haqida savol beradi:

shifokor bilan suhbatdan so'ng kasaliikning yomon oqibatlari va davolanish samaradorligi haqida ma'lumol olganidan so'ng muloqoi qilih bo'lmaydi;

nutq va lovush ohangiga ahamiyai berishi, sizning berayotgan ma'lumotingi/ga javob berishi lozim;
sizdagi kayfiyat bemor bilan muloqotga ta'sir qiladi, gapda, so'zda, tovush ohangida qayg'urish, farqsizlik, gazab, qo‘rquv, xafalik kabi hissiyoilaringizni namoyon qilmaslik zarur;
tovush balandligini to'g'ri tanlash, sizni eshitadigan darajada suhbatlashish lozim, baqirib gapirish yaraniaydi;
sizni tushunishganligi haqida xulosa hosil qilish uchun, insonga ochiq savollar bcrish lozim, «Siz tekshiruvga tayyorlanayapsizmi9®, «Tekshiruvga (ayyorlanishni tushundingizmi?* kahi savollar unga ozor berishi mumkin.
Bcmor bu kabi yopiq savollar olganda, ma'lumotga tushunmagan bo'lmasa ham, «ha» deb javob beradi.
Muloqotning samaradorligi uchun hazil ham ijobiy ta'sir qiladi. Parvarish vaqtida hamshira qiziqarli so'zlar aytishi mumkin.
Ayrim xorijiy mutaxassislarning lekshiruvi shuni ko'rsatdiki, har qanday og'riqni qoldirishda hazil katta yordam berar ekan.
Yozma (noverbal) muloqotning hamshira uchun ahamiyati katta. Bu muloqotda quyidagi ko‘rsatkichlar inobatga olinsa, samarali ho lishi mumkin:
toza va chiroyli yozish (agar yozuvingiz xunuk bo'lsa, bosma harf hilan yozing);
harflarning yirik-maydaligiga va rangiga ahamiyat herish zarur (bcmorning ko'rish o'tkirligi sust ho'lsa, oq qog'ozga qora yoki ko‘k rangda bosma harflar bilan yozing);
xabarnomaga barcha ma'lumotlar kirganligi haqida ishonch hosil qilish kerak;
xatosiz yozishga harakal qilish lo/im, xato hilan yozish hamshira obro'sini tushirib yuboradi;
tushunarli va sodda so'zlar bilan yozish kerak;
ma'himotlarga dastxat qo'yish lozim.
Yozma muloqotning samaradorligi bir qancha omillarga bog'hq o'qiy olish, tushunish, ko'ra olish, yozilgan ma'lumotni tushuna olish (o'zbekcha, ruscha).
Shu bilan bir qatorda yozma ma'lumot yana samaraliroq ho lishi uchun quyidagi qoidalarga amal qilish kerak:
o'qishni hilmaydiganlarga chizib ko'rsatish;
vaqtini aniq ko'rsatish (ertalab, kcchqurun);
ziyrak ho'lish, barcha ma'lumot kiritilgan-kiritilmaganligiga diqqat qilish.

So'zsiz (noverbal) muloqotni qo‘l, yuz ifodasi, holat bilan amalga oshirish mumkin.

Noverbal muloqolni kamdan-kam odam ongli ravishda nazorat qila oladi. Bu muloqot yangi bilim kinctikasida o‘rganilayapti. Tckshiruvlar natijasi shuni isbotladiki, yuz ifodasi va harakallardan ko‘ra, og'zaki muloqotni nazorat qilish oson ekan. Masalan, uyingizga tanishingiz kelganda xush kelibsiz, sizni ko'rganimdan xursandman deyilsa ham, yuz ifodasidan «men band cdim, kelmasangiz bo‘lar edi» ma'nosini anglash munikin. Shuning uchun noverbal muloqot hissiyot va fikrni bildiradi.
Ayrim hollarda malumot bcrilayotganda odam tanasi ham ishtirok ctadi. Odam qadam tashlashi, harakatidan ham ma'lumot olish mumkin. Masalan, odam shaxdam, o*ziga ishonch bilan xonaga kirishidan o‘ziga ishonch yoki g'azabdaligini bilish mumkin. Xonaga sekin kirayotgan odam xatti-harakatidan uning ishonchsizligini, qoTqayolgani yoki hayajonlanayotganini bilish mumkin.
Bu misollardagi nia'lumotni to‘g‘ri tushunish uchun yana qo shimcha ma'Iuniot olish kerak.
Hamshira og'zaki muloqot qila olmaydigan bemorlarni parvarish qilishida noverbal muloqot qol keladi. Bunda uning harakati, imo- ishorasi va yuz ifodasidan ma'lumol olish mumkin. Masalan, muloqot vaqtida bcmor qo'llarini ko'krak qafasiga chalishtirib siqih (ursa, uning xafaligi yoki hayajonlanayotganini bilish mumkin. Yuz ifodasidan juda ko‘p ma'lumot olish mumkin.
Psixologlar fikricha, insonning yuzi — «sotsial signallarni qabul qiluvchi va yuboruvchi markaz», inson yuzida eng ko'p ma'no tashuvchi — ko'zlar hisoblanadi. Ko‘zlarga qarab aytilmay qolgan ma'lumotlarni olish mumkin. Ayrim vaqtlarda so'zlardan ko‘ra, ko'zlardan ko‘p ma'lumot olinadi. Shuning uchun ko'zga qarab turib muloqot qilish, noverbal muloqoining asosiy yo'li hisoblanadi.
Harakatlar tilida qo‘l muhim rol o'ynaydi. Qo'l tushuntirilayotgan narsalarning shaklini, hodisa sodir bo'layotgan joyni ko‘rsatadi. Qo'l odamning hissiy holatini bilishda ishtirok etadi. Masalan, odamning notinchligini qo‘llarining to‘x(ovsiz harakatidan, ularni qirsillatishidan bilish mumkin. Novcrbal muloqotning asosiy aspektlaridan biri hamshiraning tashqi koTinishidir. Agar hamshira did bilan kiyinsa, bcmorda unga nisbatan ishonch ortadi. Shuni aytib o‘tish lozimki, (urli mamlakatlarda ekologiya, rivojlanish, madaniyat, dinga bog'liq holda hamshiraning tashqi ko'rinishi va ishiga talablar qo'yiladi.
Hamshiraning yuz ifodasi bcmor bilan niuloqolga sczilarli darajada ta'sir koTsatadi. Masalan, kulgi salomlashuv yoki ma'qullashni bildirsa, qovoqlarini solish qoniqarsizlik yoki jahlni hildiradi. Tekshiruv natijasida 6 ta asosiy hissiyot: hayronlik, qoTquv, g'azab, baxtiyorlik. xafalik, ko'ngilsizlik aniqlangan.

Hamshira bog'lam qo yayotganida, kasallikning oghrligi va nati- jasi haqidagi savollarga javob bcrayotganida bemorlar uning yuz ifo- dasiga qarab turadi. shuning uchun yu? ifodasini boshqara bilish lozim. Bcmor lanasining holati, harakaii uning jismoniy va ruhiy holatini ifodalaydi. Verbal va noverbal muloqot birgalikda bir vaqt- da bo'ladi. Shuni aytib o'tish lozimki, ma'lumotni qabul qilishda noverbal muloqot ko'proq rol o'ynaydi. Muloqotning ikkala turi bir birini to'ldiradi. Insonning ruhiy holatini ifodalashda novcrhal signallar samarali natija bcradi, bundan tashqari vcrbal muloqot ma'lumotni yuborishda oddiy vosita hisoblanadi. Vcrbal muloqotning samaradorligi o'ylash, gapirish, eshitish, o'qish va yozishni bila olishga bog'liq.

Noverbal usul — qo'l bilan yelkani siiash yoki quchoklash hamshiraning bcmorga bog'lanishini, ruhiy qo'llab-quvvatlashini, maqullashini anglaladi. Hamshiralik ishi bo'yicha mutaxassislar bemorning holatini baholashda noverbal nmloqot, ya’ni qo'l bilan ushlash, tcgish mahoratidan guvohlik beradi dcyishadi.
ishonchli muloqol. Odam qanday muloqotni tanlashidan qat'i nazar, malumot berilayotgan odamga ma'qul kclishi kerak. Bunda ishonchli muloqot turi to g'ri kcladi. Ma'lumot ishonchli, ma’noli, yuqori saviyali bo'lsa, malumot qabul qiluvchi odamning ishonchi ortadi. Ayrimlar o'ziga ishonib, ishonchli muloqotm agressiv muomala bilan almashtiradi. Shuning uchun bu muloqot ancha o'ylab, tanlab qilinadi va qanday ta'sir qilishi haqida ham o'ylash lozim bo'ladi. Bcmor hamshiraga nisbatan qo'pollik qilayotganda quyidagi ko'rsat- malarga rioya qiling:
— bcmorning gapini haqorat dcb tushunmang, ayrim odamlar ularni boshqa birov xafa qilgan bo'lsa ham, salbiy his-hayajonni oldiga kelgan odamlarga to kib soladi;
- xotirjam ho'lmaguningizcha chuqur-chuqur nafas olib, 10 yoki 20 gacha sanang;
agar tilingizga ko'ngilsiz so'z kelsa, xonadan chiqib kcting (bcmor xavfsiz holatda bo'lsa);
“ tanaffus qiling, ochiq havoda aylanib keling yoki suv ichib yuboring;
- bo'lib o'tgan voqeani hurmat qilgan kishingizga aytib berishingiz mumkin,
- hamshiraga hurmatsizlik qilgan bemor bilan qayta suhbatlashib, hamshira o'z vazifalarini davom cttirishini tushuntiring.
Shimday holatlardan so'ng, noqulay ahvolga tushib qolish mumkin. Noqulay ahvolga qaramay, muloqotni davom ettirish uchun ko'rsat- malar:
- bir nccha daqiqaga tanalTus qilish lozim, tinchlanmoq. kechi- rayotgan hissiyotini o'ylamaslik, hamsuhbat muloqotiga diqqatni qaratish;

suhbatdoshiga qiziqish bilan qarash, yuz ifodasida, harakatlarida benior hamshiranig qiziqishini sczishi lozim;

bemorni suhbatga qayia taklif ctib: «O‘zingizni qanday his qilayapsiz?®, «O‘zingiz yolg'iz qolgingiz kelayotganiga ishonchingiz komilmi?* degan savollar berishi lozim;
- ayrim hollarda hamsuhbal ma'limwlini o'zingiz to'ldirishingiz miimkin: «Siz oilangizni chindan ham sog’inayapsizmi?»
hamsuhbatni linglash ayrim hamshiralar uchun yagona yordam hisoblanadi.
Bcmor savollariga javob qidirayotganligini hamshiraning o‘zi sezib, javob bcra olmasa, javob bera oladigan odamni topish va bcmor savollariga javob bcrishni ihimos qilish kerak.
Ijtimoiy qo‘llab-quwatlash. Samarali muloqot, ijtimoiy qo'llab- quvvatlashda katta yordam ko'rsatish odamnmg bo'layotgan hodisa- larga munosabatini o'zgartiradi. Ijiimoiy qo'llab-quvvatlash verbal va novcrbal usullar bilan amalga oshiriladi. Odamning (ashqi korinishi haqida ijobiy xulosa, yordam uchun tashakkur, tushunish, crishgan natijalarini va o z-o ziga xizmat qilishni rag'batlantirish vcrbal ijtimoiy qo'llab-quvvatlashga imkon bo'ladi.
Bemorga legish, quchoqlash, kulgu, bosh irg'ash — novcrbal ijtimoiy qo'llab-quvvatlashdir.
Ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash:
odamning soglig'iga ijobiy ta'sir qiluvchi xatti-harakatlarini mustahkamlaydi, har doim ham ijobiy nalija beravermaydi, harakat- laringizni davom ettiravering, noumid bo'lmang, bu harakatlartakror- takror qaytarilsa, samarali bo'ladi.
Tibbiy hujjatlar turlari va ularning yuritilishi
Tibbiy hujjatlar bemorlarga xizmat korsatayotgan shifokorlar (da- volovchi, navbatchi, maslahatchi va boshqalar) o'rtasida, turli xil davolash va profilaktika muassasalari va ishlab chiqarish korxonalari 0‘rtasida aloqa bog'lash va izchillik bilan ish olib borishga imkon beradi.
Tibhiy hujjatlarga asosan shifokor imzo qo‘yadi, ular uchun shifokorning o'zi mas'uldir. Tibbiyot hamshirasi unga hujjatlarni to'l- dirishda yordam bcradi. Hamshiraning hujjatlarni rasmiylashtirish ishidagi ulushi uning umumiy va tibbiyotga oid ma'lumotlarni qay darajada egallaganligiga bog'liq. Hamshiraning bu jihatdan faol yor- dami har bir daqiqa g'animat bo'lgan poliklinika qabulida alohida ahamiyat kasb etadi va shifokor yozuv-chizuvlardan qancha ozod qilinsa, u bemorga shuncha ko'p vaqt ajrata oladi va c'tibor bilan qaraydi.

Statsionarda yuritiladigan asosiy hujjatlar

Slatsionarlarda hujjatlami yuritish libbiyot xodimidan katta mas'u- liyat talab qiladi. Chunki har bir hujjat bemor haqida ma'lumot beruvchi asosiy manba bo‘lib, kasallikning kechishi. bemor ahvolidagi o'zgarishlar, olib borilayotgan muolajalar va boshqalar haqida aniq va to‘g‘ri xulosalar chiqarishda yordam beradi.
Statsionarda yuritiladigan barcha hujjatlar yuridik ahamiyatga ega bo'lib, unga o‘zgartishlar kiritish aslo mumkin emas.
Statsionardagi hujjatlar bemor kasalxonadan chiqib kctgach, maxsus bo‘Iim tihbiy-siatistika xonasiga topshiriladi va u ycrda bclgilangan muddalgacha saqlanadi. Ushbu bo lim yoki xonada kasalxonadagi barcha hisobotlar ham olib boriladi.
Statsionarda yuritiladigan asosiy hujjatlardan ayrimlari haqida ma'lumot keltiramiz.
Statsionarda betnorning kasallik tarixi quyidagilardan iborat: a) hujjat qismi; b) bcmorning shikoyatlari; uning turmush tarzi va hozirgi kasallik tarixi; d) uni lekshirish (ko‘zdan kechirish, paypaslab ko'rish, tukillatib va eshitib ko'rish) natijalariga ko'ra hozirgi ahvoli haqida ma'lumotlar; g) kundalik; e) davolashning yakuni va uning natijalari. xulosa (epikriz).
Kasallik tarixining hujjat qismini to'ldirish tibbiyot hamshirasining vazifasi hisoblanadi, unda bemorning ismi-sharifi, uning jinsi, manzili, kasbi va ish joyi, kasalxonaga keltirilgan kuni va vaqti yozib qo'yiladi. Bundan lashqari, tibhiyot hamshirasi laboratoriya va boshqa tekshinjvlaming natijalarini xronologik tartibda kasallik larixiga mun- tazam tikib borishi shart. Shifokor o'lchashni tayinlaganda hamshira bcmorning haroratini, sutkalik balg'am miqdorini har kuni yozib boradi, har haftada sanitariya tozalovi qilingan kunni yozib qo'yadi va harorat varaqasini to'ldiradi. Hamshira shifokor ko‘rsalmalarini yoki haroratni yo/ayotganida kasallik tarixi o'z joyida turganligini tekshirishi lozim.
Kasallik tarixi tibbiyot hamshirasi postidagi qulflanadigan qulida saqlanadi. Bcmorga uning kasallik (arixini berish, unga kasalligi yoki laboratoriya tekshiruvi natijalari to'g'risida ma'lumotlarni korsatish man etiladi. Bo'limdagi kasallik tarixining yo'qolishi jinoiy ish hisoblanadi va ayhdor qonun bo'yicha jazolanadi. Shuning uchun tibbiyot hamshirasi kasallik tarixini ehtiyotkorlik bilan saqlashi kcrak.
Retnorlarni qabul qilish va gospitalizatsiyadan bosh tortish daftarinx qabulxona bo'limida navbatchi hamshiralar tutadi, undan bemorlar to'g'risida ma'lumotlar berish uchun foydalaniladi. chunki bu hujjatda pasport ma'lumotlarigina cmas, balki qaysi davolash muassasasi, qanday tashxis bilan yuborilgani, uning qaysi bo'limga va palataga yotqizilgani, agar chiqarilgan bo'lsa, nima sababdan. qachon, qayerga chiqarilgani.

o'lgan bo'lsa o'limi to'g'risidagi ma’lumotlar bo'ladi. Bcmor o'lgan ho'lsa, uning o‘lganligi haqidagi hujjatni FHDYo uchun murdani yorgan shifokor to'ldiradi va qabulxona bo'limiga beradi. O'lganlik to'g'risida ma'lumotlar maxsus daftarda qayd qilinadi (ularni xatosiz va tushunarli qilib toldirish kerak, chunki tuzatilgan va siyoh to'kilih ketgan ma'lumotlar FHDYo da qabul qilinmaydi).

Bemorning kasalxonaga kelganligi va ketganligi to'g'risidagi daftamx har bir bo'limda katta hamshira olib boradi, unga pasport ma'lumotlaridan tashqari, bemorning kelgan va ketayotgan vaqtidagi sog'lig i, bo'limda yotgan kunlari, kasallik varaqasining tartib raqami va uning necha kunga berilganligi yozib qo'yiladi.
Bundan tashqari bo‘limning katta hamshirasi dori-darmonlar, zaharli va kuchli ta'sir qiluvchi moddalarni smflash daftariru tutadi, dorixonadan dorilar yozdirib oladi.
Katta hamshira tibbiy asbohlar uchun moddiy mas'ul xodim, u inventariar daftarixw tutadi, xo'jalik hamshirasi ich kiyim va choyshablar uchun moddiy mas'ul bo'lib. ularning hisobini olib boradi. Navbatchi hamshiralar va palata hamshiralari davolash ko'rsaimalari daftarini tuladilar, porsionniklar belgilaydilar, bir smenada sarfbolgan narkolik moddalarning hisobini olih boradilar, davo vositalarini soatlik grafik bo'yicha qabul qiladigan bemorlarga xususiy chizmalar chizadilar.
Bo'limning navbatchi hamshirasi bemoriarningharakatito'g'risidagi ma 'lumotni tuzadi: kun boshida qancha hcmor borligi, qancha bemor kelgani, qanchasi ketgani (uyiga jo'natilgani, boshqa kasalxona va bo'limlarga o'tkazilgani, o'lgani) va keyingi kungacha qancha bemor qolganini yozib boradi.
Kasalxonaga tushgan bemorni qayd etish kartasini tibbiyot hamshirasi kasallik tarixidagi ma'lumotlar asosida to'ldiradi va uni bemor kasalxonadan chiqarilgandan so'ng statistika bo'limiga jonatadi.
Statsionarda turli ma ‘lumotnoma va yo'llanmalar yozib beiiladi.
Hozirgi yangi joriy etilishi mumkin bo‘lgan hanishiralik kasallik tarixnomasi ham tibbiyot hamshirasi to'ldirishi zarur hujjatlar qatoriga kiradi (u haqda darslikning oldingi qismida ma'lumot berilgan).
Bulardan lashqari statsionarda bemorda o'tkaziladigan turli davolash-diagnostika amaliyotlarini qayd qilib borish uchun. bo'lim turidan kelib chiqqan holda, turli jurnallar ham yuritiladi.