Trening dasturini tashkil etish shakli. Trening dasturini tuzish va dars rejasini tuzishdan oldin mashg'ulotlarni
tashkil etish shakli to'g'risida qaror qabul qilish kerak.
N.V. Zen va Y. V. Paxomov trening mashg'ulotlarini tashkil etishning
uchta asosiy shaklini ajratib ko'rsatadilar: intensiv kurs, doimiy mashg'ulotlar va
epizodik uchrashuvlar. Ushbu shakllar birinchi navbatda ish hajmi va zichligi
jihatidan farq qiladi.
10
Intensiv kurs - har kuni (kuniga 3-8 soat) mashg'ulotlarni o'z ichiga oladi
va 3 kundan 2 haftagacha davom etadi. Intensiv mashg'ulot, shubhasiz, shaxsga
ta'sir qilish va o'zgartirishning yanada kuchli vositasidir. Bu ishtirokchilarning
o'z-o'zini tushunchalarini chuqur anglashva ko'nikmalarni tezroq o'rganishga
yordam beradi. Umuman olganda, intensiv mashg'ulotlar jarayonida o'qituvchi
ishtirokchilarni guruh fikrlariga ko'proq vaqt sarflashiga to'g'ri keladi, ularning
chidamliligi pasayadi va “psixologik material” ga moyilligi oshadi. Shu bilan
birga, siz e'tibor berishingiz kerakki, intensiv kurs davomida olingan o'zgarishlar
chuqurroq bo'lganligi sababli, ishtirokchilar avvalgi voqelikka qaytishga tayyor
emaslar. Natijada, ushbu o'zgarishlar keyinchalik parvarish qilinmasdan va
mustahkamlamasdan kamroq barqaror bo'lib qolishi mumkin.
Doimiy mashg'ulotlar - odatda haftasiga 1-2 marta kuniga 3-4 soat
davomida o'tkaziladi. Ular yanada tizimli va izchil o'zgarishlarga imkon beradi.
Shu bilan birga, etakchi sinflarni uzluksizlik va izchillik tamoyillari asosida
tasgkillashi juda muhimdir. Mashg’ulot boshida, oxirgi yig'ilishda sodir bo'lgan
10
(
Дзен Н. В., Пахомов Ю. В. Психотехнические игры в спорте. — М., 1988. )
51
voqealarni eslashga va qisqacha muhokama qilishga vaqt ajratish kerak. Ba'zan
mashg'ulotlar oralig'ida ishtirokchilar bilan sodir bo'lgan negativ voqealarni
bartaraf qilish kerak.