16 mart 2017-ci il
6
http://w w w.amu.edu.az
u
Xatırladaq ki, bir qədər
öncə ATU-nun rektoru, pro-
fessor Gəray Gəraybəylinin
əmri ilə “Tədris metodik və
innovasiya” şöbəsinin baza-
sında “Təhsilin keyfiyyətinin
təminatı və innovasiya“
şöbəsi yaradılmışdır. Bu və
digər məsələlər haqqında
adı çəkilən şöbənin müdi-
ri, professor Akif Qurbanov
qəzetimizə geniş məlumat
vermişdir.
Onun sözlərinə görə Azər-
baycan Tibb Uni versi tetində
Təhsilin keyfiyyətinin təminatı
bu günün tələblərindən irəli
gəlir. “Avropa Kredit Trans-
fer Sisteminin tələblərinə uy-
ğun olaraq təhsildə “İSO-9000”
beynəlxalq standartlarına ca-
vab vermək və Beynəlxalq
Akkreditasiyadan keçmək id-
diasında olan hər hansı bir
universitet keyfiyyətin idarə
edilməsi sisteminə malik ol-
malıdır: “Bütün bunları nəzərə
alaraq ATU-da keyfiyyətin idarə
edilməsi sisteminin yaradıl-
masına başlanılmışdır. Bunun
üçün rektorun əmri ilə müva-
fiq şöbə yaradılmış, şöbənin
işini gücləndirmək məqsədilə
əlavə əməkdaşlar cəlb edil-
mişdir. Qeyd edim ki, yeni
şöbə universitet rektorunun
bilavasitə tabeçiliyində fəaliyyət
göstərəcəkdir.
Keyfiyyətin idarə edilməsi
sisteminin yaradılması isti qa-
mə tində ilk addımlar dan biri
ATU-nun Böyük Elmi Şurasında
Təhsilin Keyfiyyətinin Təminatı
haqqında Bəyannamənin müza-
kirəsi və qəbul edilməsi ol-
muşdur. Azərbaycan Tibb
Universitetində təhsilin keyfiy-
yətinin təminatı haqqında
bəyan namə Avropa Ali Təhsil
Məkanında Keyfiyyətin Təminatı
prinsipləri əsasında hazırlan-
mışdır.
Bəyannamə aşağıdakı bəndlər
-
dən ibarətdir:
1. Təhsilin keyfiyyəti sahəsin də
siyasət
2. Tədris prosesinin və təhsil
proqramlarının keyfiyyət təmi-
natı
3. Tələbələrin qiymətləndiril-
məsinin keyfiyyət təminatı
4. Müəllim heyətinin keyfiyyət
təminatı
5. Təlim resursları və tələbə lərə
dəstək mexanizmləri
6. Məlumat (informasiya) sis-
tem ləri
7. Məlumatların ictimaiyyətə
çatdırılması”.
A.Qurbanov
bildirib
ki,
bəyan namədə
göstərilən
bənd lərin hər biri standart və
təlimatlardan ibarətdir. Hər
bir təlimata uyğun strate-
ji hədəflərin müəyyən edilməsi
və onun yerinə yetirilməsi
ATU-da təhsilin keyfiyyətli
olmasını təmin edəcəkdir:
“Bəyannamənin ilk bəndi Təh-
silin
Keyfiyyəti
sahəsində
si ya sətə
həsr
edilmişdir.
Azərbaycan Tibb Universiteti-
nin təhsilin keyfiyyəti sahəsində
siyasəti cəmiyyətin və dövlətin
bu günkü tələblərinə uyğun ya-
radıcı düşüncəyə malik, tibbin
ayrı-ayrı sahələri üzrə inkişafını
planlaşdıra, onu reallaşdıra və
inlişaf etdirə bilən, gələcəkdə
yüksək ixtisaslı mütəxəssis kimi
fəaliyyət göstərə biləcək həkim
və əczaçı kadrların səmərli ha-
zırlanma sisteminin yaradılması
və təşkilindən ibarətdir. Təhsilin
keyfiyyəti sahəsində siyasət,
onun strategiyası və prosedur-
ları rəsmi statusa malik olmaq-
la hamı üçün açıqdır, tələbələr
və digər maraqlı tərəflərin bu
siyasətdə iştirakı təmin olunur.
Təhsilin keyfiyyəti sahəsində
siya
sət aşağıdakı prinsiplərlə
reallaşır:
1. Keyfiyyətin təminatı siste-
mi nin təşkili;
2. Universitetin keyfiyyət və
standartlarının strategiyasının
müəyyənləşdirilməsi;
3. Universitetdə təhsilinin elmi
axtarışlarla qarşılıqlı əlaqəsinin
təmin edilməsi;
4. Fakültələrin, kafedraların və
digər təşkilat vahidlərinin, eləcə
də ayrı-ayrı fərdlərin keyfiyyətin
təminatı üçün məsuliyyət daşı-
ması;
5. Keyfiyyətin təminatına tələ -
bə lərin cəlb edilməsi;
6. Təhsilin keyfiyyəti si-
ya sə tinin yerinə yetirilməsi,
onun üzərində nəzarət və
onun yoxlanılması yollarının
müəyyənləşdirilməsi”.
Sözünə davam edən şöbə mü-
diri Bəyannamənin bəzi mühüm
məqamlarına toxunaraq bunla-
rı deyib: “Keyfiyyətin təminatı
üçün univer sitet mükəmməl
təhsil proq
ramına malik olma-
lı, onu daim yeniləşdirmək və
təkmilləşdirmək üçün müəy-
yən işlər görməlidir. Təd ris
prosesinə daim nəzarət et-
məklə onun keyfiyyətinin yük-
səldilməsi üçün müvafiq təd-
birlər həyata keçirilməlidir.
Tələbələrin bilik və bacarıqları-
nın obyektiv qiymətləndirilməsi,
onun daim təkmilləşdirilməsi də
diqqət mərkəzində saxlanılma-
lıdır. Qeyd edim ki, universitet
artıq bu sahədə fəaliyyətə baş-
lamışdır. Belə ki, I kursdan baş-
layaraq test üsulu ilə semestr
imtahanları artıq müəyyən
dəyişikliklərlə həyata keçirilir.
Hesab edirəm ki, bu dəyişikliklər
tələbələrin biliyinin daha ob-
yektiv qiymətləndirilməsini tə-
min edəcəkdir.
Keyfiyyətin təmin olunması
üçün hər bir təhsil müəssisəsi
özünü peşəkar və səriştəli
müəllim heyəti ilə təmin et-
mək üçün müəyyən yolla-
ra və üsullara malik olmalıdır.
Müəllim tədris etdiyi sahədə
mükəmməl bilik və bacarığa
malik olmalı, bunları tələbələrə
öyrətməyi, tələbələrin əldə
etdikləri bilikləri və bacarıqla-
rı qiymətləndirməyi bacarma-
lıdır. Bu sahədə də universitet
artıq müəyyən işlər görməyə
başlamışdır. Belə ki, ATU-nun
müəllim heyəti kompetensiya-
ları necə yerinə yetirməsindən
asılı olaraq reytinq balları ilə
qiymətləndirilcəkdir. Müəllim-
lərin qiymətləndirilməsi Xüsu-
si Komissiya tərəfindən apa-
rılacaqdır. Rektorun əmri ilə
müəllimlərin qiymətləndirilməsi
üçün yaradılmış işçi komissiya
bu yaxınlarda fəaliyyətə başla-
yacaqdır. Qeyd etmək lazımdır
ki, professor Çingiz Rəhimovun
rəhbərliyi ilə Xüsusi Komissiya
müəllimlərin qiymətləndirilməsi
üçün hesabat forması hazır-
lamışdır. Reytinq ballarına
müəl limlərin tələbələr tərəfin-
dən anket sorğusu vasitəsilə
qiymətləndirilməsinin nəticələri
də daxil ediləcəkdir.
Keyfiyyətin təminatında di-
gər mühüm məsələ təhsil
prosesində tələbələrin mü-
vafiq resurslarla və dəstək
mexanizmləri
ilə
təmin
edilməsidir. Bu sahədə univer-
sitetin əsas fəaliyyəti təlim re-
sursları və dəstək xidmətlərinin
tələbələrin ehtiyaclarına görə
planlaşdırılması və hər bir
tələbə nin bunlardan istifadə
edə bilməsini təmin etməkdən
ibarət olacaqdır.
Bütün
fəaliyyətlərin
ef-
fektli idarə edilməsi üçün
təhsil
müəssisəsi
müva-
fiq məlumatların toplanma-
sı, onların təhlili və istifadəsini
təmin etməlidir. Universitetin
özünütəhlili, yəni özü haq-
qındakı məlumatları təhlil
etməsi
effektli
keyfiyyət
təminatının əsasıdır. Universi-
tetin öz fəaliyyəti haqqında-
kı məlumatların toplanması və
təhlili mexanizmlərinə malik
olması zəruridir. Bu olmadan
tədrisin effekti, eləcə də inno-
vativ islahatların nəticəsi haq-
qında məlumat almaq mümkün
deyil”.
A.Qurbanov qeyd edib ki,
göstərilənlərin həyata keçiril-
məsi heç də asan məsələ de-
yil. Təhsilin keyfiyyətli olması
üçün universitet kollektivinin
hər birindən məsuliyyətli ol-
maq, öz işinə vicdanla yanaş-
maq və ictimai mənafeləri şəxsi
mənafedən üstün tutmaq tələb
olunur. Onlar keyfiyyətli kadr
hazırlığına daim öz töhfələrini
verməlidirlər.
Mənsur ƏLƏKBƏRLİ
Azərbaycan Tibb Universitetində Təhsilin Keyfiyyətinin
Təminatı haqqında Bəyannamə qəbul edilib
Alimlərin fikrincə, hətta az miqdarda meyvə-
tərəvəz yemək ovqatı yüksəldir. İki həftədən sonra
nəticəni müşahidə etmək mümkündür.
AZƏRTAC “Aktualnıye novosti” saytına istinad-
la xəbər verir ki, alimlərin apardığı tədqiqatda
könüllülərə 14 gün ərzində iki əlavə porsiya
meyvə-tərəvəz verilib.
Tədqiqatda iştirak edən 171 adam üç qru-
pa bölünüb. Birinci qrupdakı adamlara onların
adət etdiyi yemək rasionu, ikinci qrupa meyvə-
tərəvəz almaq üçün kupon, üçüncü qrupa isə
bişirilməmiş meyvə-tərəvəzdən ibarət əlavə
porsiya verilib. Yaxşılaşma yalnız üçüncü qrupda
müşahidə edilib, çünki ikinci qrupdakı adamlar
meyvəni alıb və ondan yemək hazırlamaq üçün
istifadə ediblər.
Məktəblilər, tələbələr daim faydalı qidalanma-
lıdırlar. Həmçinin yeməkdə meyvə-tərəvəzdən
istifadə etmək insanın psixi sağlamlığını
sabitləşdirir, tonusu artırır, ovqatı yüksəldir.
Yaz fəsli təkcə təbiətdə
deyil, orqanizmdə də oyanış
və canlanma dövrüdür. İlin
bu fəsli bəzi xəstəliklər üçün
xarakterikdir. Yazda allergik
və infeksion xəstəliklər baş
qaldırır, dermatoloji problemlər
yaşanır. Ona görə də ilin bu
fəslində düzgün qidalanmadan
çox şey asılıdır.
Təbii üsullarla mü-
alicə üzrə mütə xəssis
Seyfəddin
Əsəd
AZƏRTAC-ın müx biri
ilə söhbətində deyib:
“Qışda təbii qidalar, o
cümlədən təzə meyə-
tərəvəzlə təminat nis-
bətən azalır və buna
görə də orqanizmin
müqa viməti zəifləyir,
virus və infeksiyalara
qarşı həssaslıq yüksəlir. Yaz
fəslində C vitamininə tələ-
bat artır. Orqanizmin müqa-
vimətini artırmaq üçün göy-
göyərti və meyvə-tərəvəzdən
başqa bal, düyü, noxud,
mərci, qarabaşaq və kartof
qəbul etmək məsləhət görü-
lür.
Uşaqların yumurta və
südlə qidalanması xüsusilə
vacibdir. Böyüklər xoleste-
rinin az və ya çoxluğundan
asılı olaraq süd və yumurta-
nı həkim məsləhəti ilə qəbul
etməlidirlər. Süd həzm sis-
temini pozur, allergiyaya
meyillilik yaradır. Böyüklər
üçün süddən daha çox ağar-
tı məhsulları - qatıq, şor və
kəsmiklə qidalanmaq fay-
dalıdır. Orqanizmi amin tur-
şuları ilə təmin etməyin ən
güclü üsulu arı məhsullarıdır.
Təmiz bal, arı südü, propolis
allergiyalı xəstələr və immu-
niteti aşağı olanlar üçün çox
əhəmiyyətlidir. Orqanizmin
möh kəmləndirilməsində arı
məhsulları çox faydalıdır.
Zəli ilə müalicə də maddələr
mübadiləsinin yaxşılaşdırıl-
ması və xəstəliklərlə mübarizə
sahəsində böyük rol oynayır”.
Meyvə-tərəvəz yemək
ovqatı yüksəldir
Meyvə-tərəvəz yemək
ovqatı yüksəldir
Yaz mövsümündə qidalanma
Yaz mövsümündə qidalanma
Sarımsaq
soğan ki
mi
lər fəsiləsinin soğan
cinsinə aid bitki növüdür.
Kəskin yandırıcı dadı
və özünəməxsus iyi olan
bu bitkidən çox qədim
zamanlardan bəri Şərq
təbabətində bir sıra xəs
təliklərə qarşı dərman
vasitəsi kimi istifadə
olunur.
Sarımsağın faydaları və xəstə-
liklərə qarşı istifadə qaydaları
haq
qında AZƏRTAC-a məxsusi
müsahibəsində Azərbaycan Tibb
Universitetinin əczaçılıq texno-
logi yası və idarəçiliyi kafedrasının
dosenti, tibb elmləri namizədi
Sərxan Tağıyev danışıb.
S.Tağıyev deyib: “Mən deyərdim
ki, sarımsaq bütün tərəvəzlərin
şahıdır. Elə bir xəstəlik yoxdur ki,
orada sarımsaq özünün müalicəvi
təsirini göstərməsin. Misal üçün,
bu bitki aterosklerozun inkişafının,
qaraciyərin piylənməsinin qarşısını
alır, xolesterin mübadiləsini güclən-
dirir, fitonsid effekti göstərir. Bun-
dan əlavə dəri, ürək, ginekoloji
xəs
tə
liklərdə də sarımsaq çox
gözəl effekt verir. Burada əlbəttə
ki, bəzi xəstəliklər istisna edilir,
misal üçün, mədə yarası. Sarımsaq
əsasən qurd xəstəliyi zamanı qurd-
lara qarşı göstərdiyi öldürücü təsirə
görə bütöv udulur. Dəri xəstəlikləri
dedikdə ekzema və ya yanıqları
misal çəkmək olar. Belə hallarda
ilıq (50-60 dərəcə temperaturda)
bitki yağına əzilmiş sarımsaq əlavə
olunub, bir müddət gözlətdikdən
sonra problemli nahiyəyə çəkilir.
Sarımsaqdan hazırlanan preparatlar
damarları içdən təmizləyir”.
Elə bir xəstəlik yoxdur ki, orada sarımsaq
özünün müalicəvi təsirini göstərməsin