Respublikamiz iqtisodiyotidagi tub o’zgarishlarni albatta xukumatimiz tomonidan olib

1.7.
 
Chet el firma va kompaniyalarida moliyaviy tahlil va uning O’zbekiston 
Respublikasidagi moliyaviy tahlil bilan muvofiqligi 
Moliyaviy tahlilni usulubiy asoslarini taqqoslash yakunida shunday xulosaga kelish 
mumkinki xorijiy firma va kompaniyalar moliyaviy hisobotlari tahlili bilan O’zbekistonda 
amal etilayotgan uslubiy asoslarda keskin farqlanishlar kuzatilmaydi. Farqlanishni sezish 
mumkin faqat birlik ko’rsatkichlarda. Masalan; firma va kompaniyalar foydaligiga baho 
berishda, bizning amaliyotda rentabellikni 63 ta turi aniqlansa, Italiyada uning 74 ta, 
Yaponiyada esa 56 ta turi aniqlanadi. Bu holat bitta ko’rsatkichni baholashga nisbatan zaruriy 
birlikmi? Albatta uning mazmuni tushinish qiyin emas. Negaki bitta buxgalteriya balansi 
asosida korxona aktivlari va passivlariga nisbatan 55 ta rentabellik turini aniqlash mumkin. 
Firma, kompaniya foydasida barcha birliklar ta’sirini mavjud deb oladigan bo’lsak, bu tarkib 
to’g’ri hisoblanadi. 
To’lov layoqati, moliyaviy barqarorlikni aniqlash ko’rsatkichlari bo’yicha, asosiy 
vositalar holati va harakati ko’rsatkichlarida ham xuddi shunday farqlanishlarni sezish 
mumkin.
Moliyaviy hisobotlarni tuzish qoyidalarini, moliyaviy hisobot shakllarining 
mazmunining bir xilligi albatta moliyaviy tahlildagi mazmunni ham bir xillikda bo’lishini 
tavsiflaydi.
Buxgalteriya hisobining xalqaro standartlari va ular asosida milliy standartlarni 
tuzilishida ham shu zaruriyatni sezish mumkin. 
Moliyaviy tahlil yuzasidan o’xshashlik albatta boshqaruv tahlili bo’yicha ham bir xillik 
mavjud degan xulosaga olib kelmaydi. Boshqaruv tahlili yuzasidan davlatlar o’rtasida 
turlicha farqlanishlarni sezish mumkin. 
Boshqaruv tahlili yoki ishlab chiqarish tahlili, boshqaruv hisobi va hisobotining 
tarkibiy qismi sifatida amal etadigan xorijiy amaliyotdan, alohida tur sifatida olinishi o’zining 
tashkiliy, uslubiy, amaliy asoslari bo’yicha farq etadi.