va kiritishni keyingi qatorga o’tkazadi. Oxirgi operator esa kiritishni kutadi va qator
o’tkazadi.
Write operatori oddiy ma’lumotlarni va o’zgaruvchilar qiymatlarini
kompyuter ekraniga chiqarish uchun ishlatiladi. U quyidagi ko’rinishlarga ega.
Write(c1,c2,...,cn);
Writeln(c1,c2,...,cn);
Writeln;
bu yerda c1,c2,...,cn - oddiy matnlar yoki o’zgaruvchilar nomi; ln - qo’shimchasi
chiqarishni keyingi qatorga o’tishni bildiradi.
Misollar: Write(Summa);
Write(‘Natija yuk’);
Write(‘Tenglama yechimi x1=’, x1, ’x2=’, x2);
Oddiy ma’lumotlarni chiqarishda ular matn deb qaraladi va u qo’shtirnoq
ichida yoziladi. CHiqarish operatori yordamida o’zgaruvchilar qiymatini format
ko’rinishda ham berish mumkin:
Write(c:m:n);
bu yerda s-o’zgaruvchi; m-shu o’zgaruvchi
qiymati uzunligi; n-qiymatning kasr
qismi va unda n-1
Misol. Write(x:8:4);
Agar x=155.01021 bo’lsa, quyidagi yozuv chiqadi 115.0102.
Write(‘Maxsulot soni:’, kol:5);
Agar kol=15 bo’lsa, quyidagi yozuv ekranga chiqadi,
Maxsulot soni: 15
Dastur matnini tushuntirish maqsadida ko’pincha dasturda izohlar
keltiriladi. Dasturda izohlar istalgan joyda berilishi mumkin. Izoh katta qavs ichida
yoziladi.
Masalan: { Bu matn dasturga izoh beradi }
{ Bu joyda yechim aniqlanmoqda }
Dasturda ma’lum hisoblashlarning natijalarini biror bir o’zgaruvchida
saqlash uchun o’zlashtirish (yuborish) operatori ishlatilib, u «
:=» belgisi yordamida
qiymat yuborilishi kerak bo’lgan o’zgaruvchidan keyin qo’yiladi.
Masalan: i:=0;
i-qiymati nolga tenglashadi, ya’ni i o’zgaruvchiga nol
yuboriladi deb tushuniladi. Bunda mashina i o’zgaruvchi uchun ajratilgan
xotirasiga nol yozib saqlaydi.
Misol: B:=5; C:=4; A:=(B+C)/2;
Bu yerda, agar A butun identifikator bo’lsa, uning qiymati 4 ga, aks holda
esa 4.5 qiymatga ega bo’ladi.
CHiziqli strukturali algoritmlarni dastur
shaklida yozish uchun oldin
ishlatiladigan o’zgaruvchilar ruyxati keltirilib, keyin algoritmdagi bajarilishlar
ketma-ket ravishda amalga oshirilishi kerak.
Misol: Tekislikdagi ikki nuqta orasidagi masofani topish dasturi.
Dostları ilə paylaş: