Dorivor otquloq - Rumex confertus Willd
.
Dorivorlik xususiyati. Otquloq o‘simligidan olingan preparatdan oz miqdorda ichilsa ich qotadi,
ko‘proq ichilsa ich yumshatish xususiyatiga ega. Asosan o‘simlikda me’da-ichak kasalliklarini
(dizenteriya, kolit, enterokolit va boshqa kasalliklardA. davolashda qo‘llaniladi.
Nazorat savollari
1.
Gultojixo‘rozdoshlar oilasiga xos belgilarni ayting.
52
2.
Gultojixo‘rozdoshlar oilasining sistematikasi haqida ma’lumot bering.
3.
Eshak sho‘ra o‘simlikiga xos xususiyatlar va dorivorlik xususiyatlari.
4.
Rixter cherkezi qaysi turkumga mansub?
5.
Tangut rovochiga xos xususiyatlarni sanang.
6.
Ismaloq turkumiga kiruvchi turlarni sanang.
7.
Turkiston ismlog‘i qayerda o‘sadi va uni tibbiyotda qanday maqsadda foydalanamiz?
Dorivor o’simliklar florasi va sistematikasi fanining I Modul qismidan
Testlar
1 Abu Ali ibn Sino (980 -1037 ) tibbiyot
masalalariga nechtadan ortiq ilmiy asarlar
yozgan?
A. 20
B. 25
C. 15
D. 12
2. “Kitob al-qonun fit - tib” (“Tib
qonunlari”) asarida necha tan ortiq dorivor
o’simliklar haqida ma’lumotlar berilgan.
A. 500
B. 400
C. 40
D. 30
3. "........" da tilga olingan dorivor
oʻsimliklar soni 750 taga yetadi.
A. Saydana
B. Kitob al-qonun fit- tib
C. Tib qonunlari
D. Kitob ush-shifo
4. .......... zaharli emas yoki kam zaharli eng
asosiysi asorat qoldirmaydi, uning tarkibida
biologik faol moddalar koʻp va inson
organizmiga uzoq vaqt davolovchi taʼsir
koʻrsatib turadi. Nuqtalar oʻrnini toʻldiring.
A. Shifobaxsh oʻsimliklar
B. Kimyoviy moddalar
C. Ilon zahri
D. Archa bargi
5. Sintez yoʻli bilan yaratilgan dorilarning
qancha foizi dorivor oʻsimliklar bilan
bogʻliq?
A. 25%
B. 30%
C. 35%
D. 40%
6. 1899 yilda kimlar Rossiyada o‘sadigan
dorivor o‘simliklar atlasini va shu davrda
rus ………….botanika lug‘atini tuzdi.
A. Varlix, N. I. Annenkov
B. Michurin, Varlix
C. V. Dushenkov, Raskin
D. V. Dushenkov, Orexov
7. Davolash maqsadida mahalliy flora
vakillaridan
foydalanishda
qaysi
mamlakatlar yuqori oʻrinda turadi?
A. Janubiy- sharqiy Osiyo mamlakatlari
B. Janubiy- gʻarbiy Osiyo mamlakatlari
C. Janubiy Osiyo mamlakatlari
D. Yevropa mamlakatlari
8. Qaysi davlat farmakopeyalarida dorivor
oʻsimliklar xomashyosi asosida ishlab
chiqarilgan preparatlar keng oʻrin egallaydi?
A. Yaponiya Germaniya va Yevropa
mamlakatlari
B.
Hindiston
Xitoy
va
Yevropa
mamlakatlari
C. Yaponiya va Xitoy
D. Yevropada
53
9. Respublikamizda qancha turdagi dorivor
oʻsimliklar rasmiy tibbiyotda foydalanishga
ruxsat berilgan?
A. 112 ta dorivor oʻsimlik
B. 122 ta dorivor oʻsimlik
C. 110 ta dorivor oʻsimlin
D. 120 ta dorivor oʻsimlik
10. Achchiqmiyadan qanday alkaloid olinadi
?
A. Paxikamin
B. Garmin
C. Anabazin
D. Galantamin
11. Isiriqdan qanday alkaloid olinadi ?
A. Garmin
B. Paxikamin
C. Anabazin
D. Galantamin
12. Itsigakdan qanday alkaloid olinadi ?
A. Anabazin
B. Paxikamin
C. Galantamin
13. Omonqoradan qanday alkaloid olinadi ?
A. Galantamin
B. Garmin
C. Anabazin
D. Paxikamin
14. Shildirboshdan qanday alkaloid olinadi
?
A. Sferofizin
B. Garmin
C. Anabazin
D. Paxikamin
15. Qaysi meva po‘stidan gijjani haydovchi
peltirin tannat olinadi?
A. Anor
B. Shirinmiya
C. Qora sedana
D. Aloe
16.Qaysi oʻsimlik preparatlari balgʻam
koʻchiruvchi va yumshatuvchi hisoblanadi?
A. Dorivor gulxayri
B. Jagʻ-jagʻ
C. Lagoxilus
D. Choʻyanoʻt
17. Qon ketishini toʻxtatishda qaysi
oʻsimliklardan foydalansak boʻladi?
A. Jagʻ-jagʻ lagoxilus
B. Dorivor gulxayri
C. Tugmachagul
D. Choʻyanoʻt
18. Me’da- ichak kasalliklarini davolashda
qaysi oʻsimlikdan foydalaniladi?
A. Choʻyanoʻt
B. Tugmachagul
C. Dorivor gulxayri
D. Jagʻ-jagʻ
19. Dorivor oʻsimliklar taʼsir etuvchi
moddalar tarkibiga qarab qanday oʻsimliklar
guruhlarga boʻlinadi?
A. Alkaloidli , glikozidli , efir moyli ,
vitaminli
B. Alkaloidli , flavanoidli , xloroformli
C. Moyli , quruq , yodli , urugʻli
D. Vitaminli va yodli
20.
Dorivor oʻsimliklar zahiralaridan
oqilona foydalanishning yagona yoʻli
qanday?
A. Ularni madaniylashtirish va sanoat
plantatsiyalarida
yetishtirishni
yoʻlga
qoʻyish.
B. Ularni koʻp miqdorda yetishtirish.
C. Urugʻlari orqali ekishni yoʻlga qoʻyish.
D. Tarkibidagi barcha biologik faol
moddalarni koʻp ajratib olish.
21. Farmakologik koʻrsatkichlarga qarab
qanday guruhlarga boʻlinadi?
54
A. Tinchlantiruvchi, ogʻriq qoldiruvchi,
yurak qon-tomir tizimiga taʼsir qiluvchi
guruhlarga boʻlinadi.
B.
Qon
bosimini
pasaytiruvchi,
qon
bosimini
oshiruvchi,
miya
faoliyatini
yaxshilovchi kabi guruhlarga boʻlinadi.
C. Tinchlantiruvchi, qon- tomirlarni
kengaytiruvchi kabi guruhlarga boʻlinadi.
D. Guruhlarga bo’linmaydi
22. Sershox qirqbo’g’imning balandligi
necha sm gacha?
A. 30-100
B. 30 -70
C. 50-100
D. 50-85
23. Jigar va oshqozon-ichak kasalliklari
profilaktikasi
va
davolashda
dorivor
pereparatlarning
nechta
foizi
dorivor
oʻsimliklar asosida tayyorlanadi?
A. 74%
B. 77%
C. 60%
D. 66%
24. Balgʻam koʻchiruvchi dorilarning necha
foizi
dorivor
oʻsimliklar
asosida
tayyorlanadi ?
A. 73%
B. 77%
C. 70%
D. 69%
25. Qon toʻxtatuvchi dorilarning necha foizi
dorivor oʻsimliklar asosida tayyorlaniladi?
A. 60%
B. 79%
C.70%
D. 50%
26.
Hozirgi
kunda
o‘simliklarni
klassifikatsiya qilishning nechta metodi bor?
A.10 dan ortiq
B. 20ta
C. 2 dan ortiq
D. 30 ta
27. O‘simliklarni katta guruhlarini sonini
toping.
A. 2 ta katta guruh.
B. 1 ta flora dunyosi
C. 3 ta olam
D. 4 ta olam
28. Floristik guruhlarning nomi ko‘rsatilgan
javobni toping.
A. Dominantlik va ekologo floristik
B. Dominanlik va biofloristik
C. Ekologik
D. Biofloristik
29. Dominantlik metodi bilan asosan qaysi
davlat olimlari shug‘ullanishgan?
A. Sobiq ittifoq
B. Amerika
C. Janubiy Afrika
D. Markaziy Osiyo.
30.
Dominantlik
metodining
salbiy
tomonlari nimada?
A. Sun’iy natijalarga olib keladi
B. Tashqi ko‘rinishi jihatidan farqlashning
iloji yo`q
C. Aniqlik kam
D. Salbiy tomoni yo’q
31.Dominantlik metodida qanday turlarga
e’tibor qaratiladi?
A. Edifikator va dominant
B. Dominant va retsessiv
C. faqat dominant
D. Tur ichidagi o‘simliklarga
32. Sintakson assosiatsiya bu -
A.
Dominant
o‘simliklarning umumiy
nomlanishi
B. Tur ichidagi barcha o‘simliklarning
umumiy nomi
C. O‘simliklar qoplami
D. Assotsiativ zonallik
55
33. Olib borilayotgan tadqiqotlarda eng
qiyin ishlardan biri nima?
A. Assotsiatsiyani aniqlash
B. Laboratoriya sharoitini yaratish
C. Anotomiyasini aniqlash
D. Morfologiyasini aniqlash
34.
Floristik
tarkib
deganda
nima
tushuniladi?
A. Shu hududdagi o‘simliklar tarkibi
B. O‘simliklar qoplami
C. Shu hududdagi tirik organizmlar
D. Gullar
35. O‘simliklarning vegetatsiyasi, gullash,
mevalash davrlari qanday ataladi?
A. Fenologik holat
B. Davrlar
C. Fiziologik metod
D. O‘simliklar metodikasi
36. Ekologik optimumni aniqlash qaysi
metodda kerak?
A. fitotsenotik tavsif berishda
B. Dominantlik
C. Ekologofloristik
D. Sinobiologik
37. Muayyan bir hududda uchraydigan
o‘simliklar
turlarining
xilma-xillik
darajasi.......
A. alfa xilma-xillik
B. beta xilma-xillik
C. gamma xilma-xillik
D. alfa va betta xilliklar.
38.
Muayyan
hududda
uchraydigan
jamoalarning xilma-xilligi qanday ataladi?
A. betta
B. alfa
C. gamma
D. alfa va beta
39. Tashqi ta’sirlar qanchalik yuqori bo‘lsa
qaysi xilma-xillik yuqori bo‘ladi?
A. betta
B alfa
C. alfa va betta
D. gamma
40. Eng asosiy strategiyalar qatorini
ko‘rsating?
A patientlar,violentlar,eksprelentlar
B. assatsatsiyalar
C. patientlar,dominant turlar
D. hammasi to‘g‘ri.
41. Qirqbo`g`indoshlar oilasi lotincha nomi
qanday ataladi?
A. Equisetaceae
B. Equisetales
C. Athyriaceae Alst
D. Equisetum arvense
42. Tibbiyotda dala qirqbo`g`imi novdalari
qanday kasalliklarni davolashda ishlatiladi?
A. siydik haydovchi, qon to‘xtatuvchi
B.
nefrit va virusli shamollashlarda
C.
metabolik kasalliklar bilan bog‘liq
bo‘lgan kasalliklarni davolashda
D. ichak infeksiyalari uchun va turli xil
etiologiyalar qon ketishi uchun gemostatik
sifatida, diuretik preparat sifatida
43. Dala qirqbo`g`imining bo‘yi qancha ?
A. 50 -100 sm
B. 60-100sm
C. 90-120sm
D. 100-130sm
44.
Qirqbo`g`imlarning
mayda,
tangachasimon barglari poyada qanday
joylashgan?
A. halqa shaklida
B. qarama-qarshi
C. ketma-ket
D. bandsiz
45. Sershox qirqboʻgʻim qanday ko`payadi?
A. spora va ildizpoyalari bilan
B. ildiz bachkisi bilan
C. vegetativ yo`l bilan
56
D. sporalar yordamida
46. Sershox qirqbo`g`im damlamasidan
qanday kasalliklardan foydalaniladi?
A. isitma, diareya, gonoreya, qoraqo‘tir
B. ichak infeksiyalari uchun va turli xil
etiologiyalar
C.
mushaklarni, konvulsiv va aqliy ohangni
susaytiradi
D.
og‘riqni bosadigan dori vositasi sifatida
47. Sershox qirqbo`g`im qaysi hududlarda
uchraydi?
A.Yevropa qismining janubi, Qrim, Kavkaz,
G‘arbiy Sibir, Markaziy Osiyo, Kichik
Osiyo
B. Qrim, Kavkaz , Yevropaning sharqiy
qismi
C. Janubi-Sharqiy Osiyo, Qrim, Sibir
D. Kichik Osiyo, Markaziy Osiyo
48. Sershox qirqbogʻim tarkibida qanday
moddalar mavjud?
A.
uglevodlar
(glukoza,
fruktozA.,
steroidlar, alkaloidlar (nikotin, palustrin),
flavonoidlar
B.
sapaninlar,
flavonoidlar,
oshlovchi
moddalar
C. uglevod, alkaloidlar, saponinlar
D. flavonoidlar, steroidlar, oshlovchi
moddalar
49. Qirqquloq qubbalari kattaligi qanday?
A. 7- 25 mm
B. 15- 30 mm
C. 9- 20mm
D. 10 -30mm
50. Athyrium filix-feminaning
barglarida
qancha miqdorda askorbin kislota mavjud?
A. 250 mg
B. 300 mg
C. 150-300 mg
D. 500 mg
51. Athyrium filix-femina turidan
Tibet
tibbiyotida qanday kasalliklar bilan bogʻliq
bo‘lgan kasalliklarni davolashda ishlatiladi?
A. metabolitik
B. fiziologik
C. genekologik
D. nevrologik
52. Yer ostki suvining yuza joylanishi
joylanishi ko‘rsatib beradigan indikator
o‘simlik qaysi?
A. qirqquloq
B. qirqbo`g`im
C. zubturum
D. shuvoq
53. Sershox qirqbo`g`im balandligi qancha
va qaysi davlatda “ Qizil kitob” ga
kiritilgan ?
A. 30 - 100 sm, Rossiya
B. 50 -100sm, Yaponiya
C. 30- 80 sm, Tatariston
D. 25- 90 sm , Xitoy
54. Atirium, qirqquloq (Athyrium Roth.) —
Кочедыжник
turining
turlari
qasi
hududlarda keng tarqalgan?
A. shimoliy yarim sharda
B. Markaziy osiyo
C.Janubiy yevropa
D. Afrikada
55.Qirquloq ildizpoyasi qanday?
A. qalin va qisqa
B. qalin va uzun
C. kalta va yo‘g‘on
D. ingichka va uzun
56.Qirquloqlarning rangi qanday?
A. qora jigarrang
B. kulrang qora
C. yashil
D. ko
‘
k yashil
57. Qirqquloq barglari......... bo‘ladi?
A. qipiqsimon, mayda
57
B. buralgan yirik
C. yupqa
D. yashil mayda
58. Sershox qirqbo`g`im necha yillik
o‘simlik?
A. ko`p yillik
B. 2 yillik
C. 1 yillik
D. buta
59. Sershox qirqbo`g`im sporalari qachon
yetiladi?
A. may - iyunda
B. iyun - iyulda
C. aprel - mayda
D. iyul- avgust
60. Atirium ildizlari qanday?
A. qalin, qora, zich
B. siyrak va qora
C. qalin va yashil
D. yashil va uzun
61. Rossiyaning markaziy o‘rmonlarida
keng tarqalgan o‘simlik?
A. qirquloq
B. qirqbo`g`im
C. zirk
D. qarag‘ay
62. Qirqquloqdoshlar oilasi lotincha nomi?
A. Polypodiaceae
B. Athyrium Roth
C. Polypodiidae
D. Cyatheales
63. Qirquloq yangi barglarining suvli
infizioni qaysi kasalliklarga davo?
A. surunkali bronxit (va chekuvchi bronxit
deb ataladigan) uchun ekspektoran sifatida,
shuningdek, migren bosh og‘rig‘ida
B. tinchlantiruvchi, qon to‘xatuvchi
C. bosh o‘grig‘i, gepatit
D. diuretik, gipertonik
64.
Qaragʻaydoshlar oilasiga kiruvchi
qizilchaning boʻyi qancha?
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
65. Qizilcha (Ephedra strobilacea Bge.)
o’simligining guli necha uyli?
A. ikki uyli, gullari mayda
B. bir uyli, gullari mayda
C. ikki uyli, gullari yirik
D. bir uyli, gullari yakka yirik
66. Efedra turkumining 42 ta turi bo‘lib,
shulardan nechtasi MDH uchraydi.?
A. 23 turi
B. 14 turi
C. 16 turi
D. 12 turi
67. Yo‘g‘on tanali, sershox buta, bo‘yi 1,5
metr keladi. Tangachasimon mayda barglari
qaramaqarshi joylashadi, yosh novdasi
bo‘g‘imli, yashil. Mevalari 2 urug‘li,
urugiari elliptik shaklda 3-6 mm, to‘q
jigarrangda.
Bu
o‘simlik
Markaziy Tyan-Shanda va Pomir-Oloyda
keng tarqalgan va asosan tog‘ daryolarining
konusli yotqiziqlarida va toshloq tog‘ yon
bagirlarida o‘sadi.Taʼrif qaysi oʻsimlikka
xos?
A. G‘uborli efedra
B. Velvecheya
C. Dala qirqboʻgʻimi
D. Yer sovun
68. Uning mevasidan alohida ichimlik
tayyorlanadi.
Efedra
yashil to‘siq uchun juda mos keladi. Ular
muhim meliorativ funksiyalami bajaradi.
Taʼrif qaysi oʻsimlik uchun xos?
A. G‘uborli efedra
B. Qirqboʻgʻimsimon eferda
58
C. Genetumnamolar
D. Qirqquloq
69. Atlas kedri qaysi oilaga mansub ?
A. Qarag’aydoshlar
B. Archadoshlar
C. Kedrdoshlar
D. Emandoshlar
70. Atlas kedri yog‘i qanday xususiyatlarga
ega?
A. Antiseptik
B. diuretik
D. toksik.
C. og’riq qoldiruvchi
71.
Qarag‘ay kurtaklari: kabi kasalliklarini
davolashda ishlatiladi.
?
A.
ichaklarni
(ichki
qismidA.
-
dezinfeksiyalovchi,
antiseptik,
yallig‘lanishga qarshi, diuretik va bronxit,
revmatizm
B.
ichaklarni
(ichki
qismidA.
-
dezinfeksiyalovchi,
antiseptik,
diuretik,
diuretik va bronxit, revmatizm
C.
balg’am
ko’chiruvchi,
antiseptik,
yallig‘lanishga qarshi, diuretik va bronxit,
revmatizm
D.
narkotik ta’sirga ega, yallig‘lanishga
qarshi, diuretik va bronxit, revmatizm
72.G’arb tuyyasi qaysi oilg mansub?
A. Sarvdoshlar
B. Qarag’aydoshlar
C. Emandoshlar
D. Archadoshlar
73.” Hayot daraxti” deb qaysi o’simlikka
aytishadi?
A. G’arb tuyyasi
B. Eman
C. Arizona sarvisi
D. Archa
74. G’arb tuyyasi Sarvdoshlar oilasi
vakillarining barglari va qubbachalari har
boʻgʻinda qay tartibda joylashgan?
A. Qarama-qarshi
B. Navbat bilan
C. Ketma- ket
D. Halqa shaklida
75. Sarvdoshlar oilasiga nechta turkum va
tur kiradi
A. 20 turkum, 145 tur
B. 30 turkum, 148 tur
C. 25 turkum, 120 tur
D. 36 turkum, 147 tur
76. Arizona sarvisi O’zbekistonda qanday
maqsadda qo’llaniladi ?
A. O‘zbekistonning janubiy hududlarida
o‘rmon xo‘jaligi va ko‘kalamzorlashtirish
uchun
B. O‘zbekistonning shimoliy hududlarida
o‘rmon xo‘jaligi va ko‘kalamzorlashtirish
uchun
C. O‘zbekistonning janubiy hududlarida
yog’ochidan qurilish uchun
D. O‘zbekistonning shimoliy hududlarida
qog’oz olish uchun
77. Archaning lotincha nomini toping ?
A. Juniperus
B. Junnisus
C. Thuja
D. Thujobsisi
78. Zarafshon archasi yoki qora archa O’rta
Osiyo
davlatlarida
qaysi
xastalikda
qo’llaniladi?
A. revmatizm
B. karlik
C. yo’tal
D. astma
79. Zirkdoshlar oilasining O‘zbekistonda
nechta turi tabbiy holda o‘sadi.
A. 4
59
B. 6
C. 10
D. 3
80. Zirk tarkibida qaysi alkaloid bo‘lib,
undan tibbiyotda foydalaniladi.
A. Berberin
B. Efiderin
C. Atropin
D. Tropan
81. Magoniya turkumi qaysi oilaga kiradi ?.
A. Zirkdoshlar
B . Kovuldoshlar
C. Karamdoshlar
D. Sho’radoshlar
82. Abu Ali ibn Sino o‘simlik ……
tayyorlangan damlamasi , ……. sharbatini
jigar, oshqozon, qon kasalliklari va ichakni
shikastlashida ishlatgan.
A. Ildizidan, barglari va mevalari
B. Bargi va guli
C. Barglari , mevalari va ildizi
D. Barglari va mevalari
83. Zirkning lotincha nomi qanday?
A. Berberis
B. Leontika
D. Adonis.
C. Cedurus
84. Qaysi ayiqtovonning poya va bargi
o‘smalar
va
so‘gallarni
davolashda
qo‘llaniladi ?
A. Yumshoq tikanli ayiqtovon
B. O‘tkir mevali ayiqtovon
C. O‘rmalovchi ayiqtovon
D. Sudraluvchi ayiqtovon
85.
Qaysi
qatorda
yumshoq
tikanli
ayiqtovonning lotincha nomi keltirilgan?
A. Rannunculus muricatus
B. Rannunculus oxyspermus
C. Okkonitum
D. Delphilunum
86. O‘tkir hidli ayiqtovonning hayotiy
shakli.
A. Ko‘p yillik
B. Ikki yillik
C. Bir yillik
D. Buta
87. Yumshoq tikanli ayiqtovon mevasi
tarkibida
necha
foizgacha
yog‘-moy
bo‘ladi?
A. 17,7 %
B. 22,5 %
C. 16%
D. 17 %
88. Oq parpi qaysi oilaga mansub
A.
Ayiqtovondoshlar oilasi
B.
Dukkakdoshlar oilasi
C.
Ko‘knordoshlar oilasi
89.Afyun ko‘nori qayerlarda ko‘p ekiladi?
A. Qirg‘iziston ,Qozog‘iston
B. Afg‘oniston, O‘zbekiston
C. Rossiya, Ukraina
D. Tojikiston, Turkmaniston
90. Parpi turkumi hayotiy shakliga ko’ra
qanday o’simlik ?
A.
Ko’p yillik
B.
Bir yillik
C.
Buta
D.
Yarim buta
91. Sharq ko‘knorining lotincha nomi
A.
Papaver orientales
B.
Paaver roemeria
C.
Papaver pavoninum
D.
Papaver glaucim
92. Afyunli ko’knor qaysi qabilaga mansub
?
A.
Ko’knornomalar
B.
Ko‘knordoshlar
C.
Shotaranomalar
D.
Dalachoynomalar
60
93. Seversov burmaqorasi qaysi turkumga
mansub hayotiy shakli qanday o’simlik
A.
Burmaqora , ko’p yillik
B.
Burmaqora , bir yillik
C.
O’rmonqora, bir yillik
D.
O’rmonqora, ikki yillik
94.
Afyun
alkoloidini
tibbiyotdagi
ahamiyati.
A.
Norkotik
uxlatuvchi
va
og‘riq
qoldiruvchi
B.
Og‘riq qoldiruvchi va tinchlantiruvchi
C.
Uxlatuvchi va antipotogen
D.
Qon bosimini pasaytiruvchi
95.
O‘rmonqora
turkumining
O‘rta
Osiyodagi turlari soni ?
A. 7 ta tur
B. 10 tur
C. 5 tur
D. 15 tur
96.
Tutdoshlar oilasiga mansub qaysi tut
turlari O’zbekistonda ko’proq ekiladi ?
A. Morus alba va Morus nigra
B. Morus sativum va Marus alba
C. Ficus va Morus nigra
D. Ficus carica va Maclura
97.
Dostları ilə paylaş: |