Samarqand davlat tibbiyоt instituti ijtimoiy salomatlik va umumiy gigiyеna kafedrasi

Turon zarmed universiteti GIGIYЕNA fani

MAVZU:GIGIYENA FANINING RIVOJLANISH TARIXI

Tayyorladi: Matyakubov Farxod 319-guruh talabasi

REJA

• Gigiena fan sifatida
• Gigiena maqsadlari
• Gigiena bo'limlari
• Gigiyenaning rivojlanish tarixi

Sog'liqni saqlash tizimining asosiy vazifalari

• Axoli sog'liqni saqlash va mustax-

kamlash

• Axolini kasallanishini oldini olish
• Faollik umrini uzaytirish
• Insongin salomatligi ko‘p jixatdan

uning o'ziga

• davlatni ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlariga,
• Axoliga tibbiy xizmat ko'rsatish

darajasiga bog'liq

Axoli salomatligining asosiy ko'rsatkichlari

• Tug'ilish darajasi
• Jismoniy rivojlanish
• Kasallanish darajasi
• Nogironlik
• O'rtacha umr ko'rish muddati
• O'lim darajasi(miqori va tabiati)
• Yashash, mexnat qilish, atrof muxitga

Gigiyena tibbiy- profilaktik fan

Gigiena – tibbiy profilaktik fan bo’lib,

odam organizmiga atrof muhitdagi

omillarning ta'sirini o'rganadi va

uning asosida gigiyenik me’yorlar,

qoidalar va reglamentlarni ishlab

chiqadi

Gigienaning vazifalari:

• Atrof muxit omillarini o'rganish

va ularga sifat va miqdoriy ta'riflar berish

• Atrof-muxit omillarini organizmga

ta'sirini o‘rganish

• Gigieynik me'yorlar, qoidalar va
• reglamentlarni ishlab chiqish
• Ishlab chiqilgan normativlarni

xayotga tadbiq qilish

Gigiyenaninig maqsadi:

• Inson salomatligini saqlash,

mustahkamlash

• Kasalliklarni oldini olish
• Insonlarning o’rtacha yashash

davrini uzaytirish

• O’limni uzoqlashtirish

Gigiyenik me'yorlar, reglamentlar, qoidalar

• Gigiyenik me'yor - atrof muhitdagi u yoki bu omilning organizm uchun optimal miqdoriy ta'rifi-(oziq moddalar,vitaminlar,harorat,namlik me’yorlari)
• Gigiyenik reglament- u yoki bu omilning organizmga ruxsat etilgan ta'sir etish chegarasi-

chang,zaharli moddalar,shovqin yo’l

qo’ysa bo’ladudan konsentratsiyasi-PDK,

PDU,PDD,DST.

Sanitar qoidalar VA ME’YORLAR -SANPINLAR

• Sanitar qoidalar va me’yorlar –SANPIN lar atrof muhitdagi u yoki bu omil uchun gigiyenik me’yor yoki reglament bilan asoslangan so'zli (verbal) talabining ta'rifi.
• SANPIN №03 04-11 Kasalhona ichi infeksiyasi profilaktikasi

Gigiyenik normativlarga misollar

• Gigienik me'yorlar: ovqatlanish/g fiziologik meyorlari, suv istemoli, yoritilganlik, mikroiqlim parametrlari
• Gigienik reglamentlar:
• REK - ruhsat etilgan konsentratsiya
• RED - ruhsat etiladigan daraja
• RED - ruhsat etiladigan doza
• OBUV- moddalarning taxminiy xavfsizlik darajasi,
• ODU-ruxsat etiladigan taxminiy daraja
• Sanitar me'yorlar: O'zR ning SanQvaM, uslubiy tavsiyanomalar, uslubiy ko'rsatmalar, instruktiv xatlar va b.q

Hozirgi sharoitda gigiYenaNINg asosiy muammolari-2

• Bolalar va o'smirlarni tarbiyalash va

o'qitish sharoitlarini muvofiqlashtirish

bo'yicha tadbirlarni ishlab chiqish

• Yuqumsiz bo'lgan eng muxim kasallik

larning 1-chi, 2-chi va 3-chi profilaktika

si bo'yicha tadbirlarni ishlab chiqish

UASh faoliyatida gigienaning axamiyati

UASh uchun gigiyenik bilimlarning zarurligi:

•  Kasallikka tashxis qo'yishda
•  Bemor uchun davolovchi-himoyalovchi tartibni

yaratishda

•  Bemorlarning ovqatlanishini to'g'ri tashkil

qilishda

•  Tibbiy xodimlar uchun eng muvofiq mexnat

sharoitlarini yaratish va ular organizmini nomu-

vofiq omillardan ximoyalash uchun

•  Bolalar va o'smirlarni salomatligini tibbiy

nazorat qilishni takomillashtirish uchun

Gigienik fanlarning rivojlanish va tarkib topish bosqichlari

Juda qadim zamonlardanoq inson o'z sog'ligini

saqlash uchun xayot tajribalari

asosida eng oddiy gigienik tadbirlarni

amalga oshirgan.

Chet mamlakatlarda

-Qadimgi davr (Qadimgi Gresiya, Rim);

 O'rta asrlarda –o'lat

- ich terlama

- vabo

- moxov

- zaxm

Bu davrda o'rtacha umr ko'rish

 20-30 yilni