ki, tarixin nəticələndirdiyi bu ideyalarm həyata keçirilm əsi realhqdır. Bu gün Azərbaycan
- Türkiyə əlaqələrinin gerçək durumu, dövlətim izin regionda apardığı siyasət, uluslararası
m ünasibətlərdə ölkəm izin siy asi-iq tisad i mövqeyinin getdikcə m öhkəm lənm əsi, A
zərbaycanın Qafqazda liderliyə y e t-məsi prosesi bu özünüm üəyyənləşdirm ə,
özünüüstünlətm ə, m ədəniyyət və m ənəviyyatda olduğu kimi siyasətdə də “aşağüıq kom
pleksi”ndən qürtulm a strategiyasmm düzgün seçildiyini təsdiq edir.
D ünya və Azərbaycan m ədəniyyəti irsinə, onun ədəbi-fəlsəfı, b ə d ii- e s - tetik,
dini-tarixi dəyərlərinə dərindən b ələd olan Anar, əslində, milli m ə d ə - niyyətim izi Şərq
və Qərb m ədəniyyətləri sintezində təsəvvür etm əyə im kan verən bir sənətin yaradıcısıdır.
Dünya m ədəniyyətinin şəhdi-şirəsi A zərbaycan m ədəniyyətinə, A z ə r-baycan m
ədəniyyətinin şəhdi-şirəsi Anar yaradıcılığm a süzülüb. Ona görə də bu yaradıcılıqdan
dünyanın dərin m ənalarına çıxmaq, dünyadan bu yarad ı-cılığm derin m ənalarm a enm ək
mümkündür.
O xuculara təqdim olunan bu kitab A zərbaycanm xalq yazıçısı, əm ək d ar incəsənət
xadim i, Azərbaycan D övlət m ükafatı laureatı, Azərbaycan R espub -
likası M illi M əclisinin üzvü, A zərbaycan
Yazıçılar Birliyinin sədri,
M illi
M əclisin m ədəniyyət komissiyasmm sədri,
bir çox fəxri adlara layiq
g ö -
rülmüş, m əktəblidən
akadem ikə qədər ham ının
sevimlisi,
respublikam ızm
m üstəqilləşm əsində
və m ədəniyyətim izin
inkişafında mühüm xidm ətləri
olan yazıçı, dramaturq, publisist, esseist, kinorejissor, bütün həyatını V ətən i-mizin,
xalqım ızın tərəqqisinə, gözəl əsərlər, duyarlı sözlər, tutarlı obrazlar, yozum lu hikm ətlər
yaratmağa həsr etmiş görkəm li ictim ai-siyasi xadim , “İstiqlal” ordenli A nann təqribən
45 illik ədəbi-ensiklopedik fəaliyyətinin bir qismini əks etdirir.
Çağım ızın dünyaünlü böyük qırğız sənətkarı Çingiz Aytmatovun d e - yimincə, “öz
ədəbi dinastiyasını yaratm ış A narın” ərən ruhu və susmaz q ə lə - mi onun müdrik, barlı
yaşmda bundan sonra da çiçəkloyəcək, m ədəniyyəti-mizi əvəzsiz incilərlə
zənginləşdirəcəkdir.
Rahid U lusel
AZƏRBAYCAN RESPUELİKAS) PREZİDENTİNİN
İŞ LƏ R
İD A R Ə S İN İN
K İ T A B X A N A S I
GÜNLƏRİN BİR GÜNÜ
Üç yüz otuz üç! Heç
kəs hay vermədi.
Kassaçı ucadan təkrar etdi:
333!
Birdən Nemət duman içində dərk elədi ki, deyəsən, onu çağırırlar.
Yaxasından döşlük kimi asılmış kərpicvarı ağ lövhəyə baxdı: lövhənin
üstündəki üç iri rəqəmi aydın gördü və var gücüylə bağırdı:
- Mənəm, Namazov Nemət!
Səsi lap yavaşdan çıxdı.
Növbədə dayanmış adamlar ona məzəmmətlə baxırdılar. Susmuş-dular.
Yorğun, kədərli görkəmləri vardı. Çoxusunun sifəti Nemətə ta-nış gəlirdi,
amma kim olduqlarını təyin edə bilmirdi. Bu adamları har-da görüb, haçan?
Səssiz addımlarla kassaya yanaşdı.
Hara bilet almaq istəyirsiniz?
Bakıya.
Hansı qatara? Kislovodsk-Bakı, yoxsa Krasnovodsk-Bakı?
Kislovodsk-Bakı, - dedi və fıkirləşdi ki, yaxşı, bəyəm biz Kis-
lovodskda deyilik?
Kassaçı Səfdər dayı eynəyinin ardından mağmın-mağmın Nemətə
baxdı, sonra zəhmlə soruşdu:
Bakıya getməyə icazon var?
İcazə lazımdır? Mən üç ildir növbəyə yazılmışam.
Dəxli yoxdur. Neçə bilet istəyirsən?
Nemət barmaqlarını yummağa başladı.
Bir, iki, üç, dörd, beş, altı. Altı. Plaskart. Kupe.
Kimə-kimə?
Arvadım bir. Mən iki. Qayınanam üç. Üç də qızım.
Qızlar sənin deyil.
Nemət təəccüb etdi: kassaçı qadın bunu hardan bilirdi?
Biri mənimdir, ikisi...
Birinə bilet verə bilərəm. O ikisinin də öz ataları gəlib alsın. Neməti
qüssə bürüdü. Gərək həmişə belə bir əngəl çıxsın. Özü də
lap son dəqiqədə. Üç il gözləyəndən sonra. Bu zaman yadına başqa bir
məsələ də düşdü: “Qoy bunu da deyim, sonra bu da bir iş olar” .
- Pişiyimiz də var, - dedi, - pişiyə də bilet almaq lazımdır?
Mütləq.
Yaxşı, onda deməli, beş bilet verin, - barmaqlarım bir-bir yum - du, -
arvadım, mən, qaymanam, kiçik qızım, pişik.
Kassaçı biletləri yazmağa başladı.
Bu vaxt növbədən kimsə çıxıb kassaçıya yanaşdı, əyilib qulağına nə isə
pıçıldadı.
Kassaçı diqqətlə Neməti süzdü:
- Eyib olsun sənə, —dedi, —aldadıbsan bizi. Bir əyninin geyiminə bax.
Nemət əvvəl öz geyiminə, sonra isə növbədə dayanmış yorğun, əzgin
adamların geyiminə baxdı.
Növbədə dayanan kişilər və qadınlar eyni rəngli boz zolaq-zolaq pijama
və xalat geymişdilər. Təkcə Nemətin əynində mavi rəngli saya pijama vardı.
Adamlar ona məzəmmətlə baxırdılar.
Bu zolaq-zolaq adamlarm içində Nemət qərib və əcaib görünürdü.
Hammm yaxasmdan kərpicvarı lövhə asılmışdı, üstündə də qara
rəqəmlər.
Axı, mən növbəyə yazılmışdım. - Nemət adamlara yalvardı. - Üç
həftə bundan qabaq, yox, üç il. Üç il bundan qabaq. Bilirdim ki, bi-let işi
çətindir. Nömrəm də 333-dür.
Ham? - deyə bayaq kassaçıyla pıçıldaşan kişi Nemətə baxdı. - Sənin
nömrən yoxdur.
Nemət yaxasmdakı lövhəyə baxdı: doğrudan da, lövhə ağappaq idi.
Nemət yavaş-yavaş aradan çıxıb okilmək istədi. Kassaçı Səfdər dayı arxadan
onu harayladı.
Nemət, al biletini...
Bəs axı...
Bir bilet verə bilərəm. Pişik üçün. Çünki o, zol-zoldur.
Nemət böyük mavi dənizin sahilinə çıxdı. “Kislovodskda dəniz? - deyə
təəccüblə düşündü. - Bəlkə, bura Kislovodsk deyil, Krasno-vodskdır. Aha,
belə de. Bəs, mən onda qatara niyə bilet alıram? G ə-miylə də getmək olar.
Onda anamla atamı da apara bilərəm, axı onlar da hardasa bu tərəflərdədir” .
Kislovodsk parkımn ağ sütunlu qapılarından yaşıl xiyabana daxil oldu.
Söyüdlər sərin-sərin xışıldaşırdı.
“Amma insafları varmış. Səfalı yerə sürgün eləyiblər. Atamı deyə
bilmərəm, amma anam yazıq istiyə dözə bilmir” .
Nə qədər cəhd elədisə də, anasınm sifətini yada sala bilmədi. Birdən
xatırladı ki, gedib zol-zol pijama almalıdır. Yoxsa qatara
bilet verməzlər.
Kislovodskın məşhur “Pyataçok” küçəsinə çıxdı. Küçəni keçəndə
arxadan milis fıti eşitdi. Ona aid idi; hərəkət qaydasım pozmuşdu. Mi-lis bir
də aramsız fit çaldı. Nemət dayanmadı. Addımlarını becidləşdir-di.
“Bacarırsa qoy çatsm” - deyə sürətlə uzaqlaşdı. Milis isə şəhərlər-arası
telefon zəngi kimi aramsız fıt çalırdı.
Birdən fıt səsi kəsildi. Nemət cəld tini buruldu, nəfəsini dərib ge-ri
qanrıldı: onu təqib edən yox idi. Qəflətən ağlına gələn fıkirdən Ne-məti
soyuq tər basdı. “Bilirsənmi daha niyə fıt çalmır, niyə təqib et-mir? Nömrəni
yazıb, vəssalam. Bəs elə bilirdin qaçıb qurtarmısan? Lap arxaym ol, nömrəni
yazıb götürüb, bütün postlara xəbər verəcək” .
Gözü divara sataşdı. Divarda tumbul bir qız uşağmın şəkli asılmış-dı.
Qıvırcıq saçları, çəhrayı, gödək, qırçınlı paltarı vardı. Yanaqların-dan qan
damırdı. Şəklin altında: “Ata, Kislovodskdan mənə səsli mək-tub yaz”
sözləri yazılmışdı.
Nemət “Pyataçokun” hündür yerindən üç nəfərin ona tərəf gəldi-yini
gördü. Biri böyük qızı idi, qızı ona yanaşıb:
- Ata, mənə maqnitofon al, - dedi.
İkincisi anası idi. Nemət onun üzünün cizgilərini ayıra bilmirdi. Amma
bilirdi ki, anasıdır.
Üçüncüsü Sürəyya idi - Nemətin arvadı.
Sürəyya saatı soruşdu.
Nemət iri küçə saatına baxıb: -
Üç tamam, - dedi.
Arvadının səsi lap yaxmdan eşidildi:
- Ay Nemət, oyan görək! Saatı soruşuram.
Nemət gözlərini açdı.
Nə?
Deyirəm saat neçədir? Mənim saatım yatıb.
Nemət qol saatına baxdı.
Doqquza iyirmi dəqiqə qalıb, - dedi.
Sən allah, dur get çörək al. Çörəyimiz qurtanb.
Yaxşı, bu saat. Beş dəqiqədən sonra.
Dostları ilə paylaş: |