ziyanın həcmindən asılıdır, çünki oğurlanmış eyni
məbləğdə əşya zənginə az, kasıb dul qadına isə böyük
ziyan vurur.
Müqəddəs Yazı deyir ki, oğurluq edən kəs özü özünə
düşməndir (müqayisə edin: Məsəl 29, 24). Oğurluq ilk
növbədə oğurluq edəni bədbəxt edir: «Bu bütün yer
üzünə yağacaq lənətdir... Oğrunun evinə və Mənim
adımla yalandan and içən adamın evinə lənət girəcək, o
evin içində qalacaq, taxtaları və daşları ilə birlikdə onu
yıxıb məhv edəcək» (Zək 5, 3-4).
Bu lənət yerinə yetir – haqsızlıqla əldə edilən şey
xoşbəxtlik gətirmir. Asanlıqla gələn asanlıqla da gedir.
Oğurluq edənlər bunu bilir. Həbsxanada olan belə
zavallılardan biri özü barədə kitab yazdı və burada
həyatının bədbəxt hadisələr, xəcalət və təhqirlər
silsiləsindən ibarət olduğunu etiraf etdi.
Lakin ən böyük ziyanı insan özü özünə vurur. Həvari
Pavlos deyir: «Aldanmayın, çünki əxlaqsızlar,
bütpərəstlər, zinakarlar, fahişə kişilər, kişibaz kişilər,
oğrular, tamahkarlar, əyyaşlar, böhtançılar, soyğunçular
Allahın Padşahlığını irs olaraq almayacaq» (1 Kor 6,
9-10).
Bir ata oğlunu cüzi oğurluğa görə çox ciddi
cəzalandırdı. Ağlayan oğul deyirdi: «Bu əhəmiyyətsiz bir
şeyə görə sən mənə çox böyük cəza verirsən!» Ata isə
cavab verdi: «Səni çox ciddi cəzalandırıram, çünki mən
səni cəzalandırmasam, gələcəkdə səni həbsxana
cəzalandıracaq».
Həqiqətən, həbsxanalar oğrularla doludur, bu cinayət
~ 497 ~
497
daha çox məhbus toplayır.
Vurulmuş ziyanın əvəzi barədə
Allahın VII əmrinə qarşı günahını dərk etmək, onun
üçün təəssüf etmək, səmimiyyətlə günahı etiraf etmək
kifayət deyil, vurulmuş ziyanın əvəzini vermək zəruridir.
Haqsızlıqla mənimsənilmiş əşya yaxud pulu kim qay-
tarmalıdır? Ziyanı vuran şəxs. Lakin bir qrup insan maddi
ziyan vurursa, əvəzvermə məsuliyyəti ziyan vuran
qrupun təqsirinə uyğun olaraq hər bir üzvünün
üzərindədir. Həmçinin oğurluq etməyə kömək edən,
imkan yaradan yaxud məsləhət verən şəxs də ziyanın
əvəzini verməlidir.
Кimə ziyanın əvəzini vermək lazımdır? Sahibinə; lakin
bu mümkün deyilsə, haqsızlıqla mənimsənilmiş əşyanı
sahibinin arvadına yaxud ərinə, uşaqlarına yaxud
valideynlərinə qaytarmaq lazımdır. Lakin bu da mümkün
deyilsə, vurulmuş ziyanın ölçüsündə pul məbləğini
yoxsullara paylamaq yaxud mərhəmət işləri (uşaq evi,
məbədin təmiri) üçün sərf etmək lazımdır.
Nəyi qaytarmaq lazımdır? Haqsızlıqla mənimsənilmiş
əşyanı. Lakin əgər bu əşya artıq istifadə olunub yaxud
xarab olubsa, təzəsini almaq və sahibinə qaytarmaq
lazımdır. Əgər bu mümkün deyilsə, əşyanın o vaxtda olan
müvafiq dəyərində pul məbləğini qaytarmaq lazımdır.
Lakin əgər bu əşya oğruda olduğu müddət ərzində
sahibinə maddi fayda gətirə bilərdisə, bu maddi faydanı
da ona ödəmək lazımdır.
Ziyanı nə vaxt ödəmək lazımdır? Mümkün qədər tez.
Necə ödəmək lazımdır? Əvəz verməyin üsulu böyük
~ 499 ~
499
əhəmiyyət daşımır. Bunu şəxsən, vasitəçi bir adamla,
özünü göstərmədən də etmək olar, poçtla göndərmək
yaxud xəlvətcə əşyanı elə bir yerə qoymaq olar ki, sahibi
onu götürə bilsin, çünki haqsızlıqla mənimsənilmiş
əşyanın qaytarılması utancaqlıq və təhqir hissi ilə
bağlıdır. Lakin vurulmuş ziyanın əvəzini elə qaytarmaq
lazımdır ki, sahibi çətinlik çəkmədən öz malını götürə
bilsin.
Sahibindən borcu bağışlamasını diləmək olar. Əgər o,
borcu bağışlayır və onu geri tələb etmirsə, borcu
qaytarmaq məsuliyyəti aradan qalxır. Çox vaxt
valideynlər öz uşaqlarına ailəyə vurduqları maddi ziyanı
bağışlayırlar.
Ölüm yatağında olan bir ata bir insana verdiyi maddi
ziyanı ödəməyi öz oğullarından diləyirdi. O sağ olanda
borcun qaytarılmasını ləngidirdi, lakin ölümündən əvvəl
öz səhvini dərk etdi və vicdan əzabı çəkdi. O,
oğullarından borcunu qaytarmağı xahiş etdi və onlar
bunu etməyi ona söz verdilər. Onun ölümündən sonra
oğlanları dedilər: «Borcu qaytarsaq, atamıza nə olacaq?
Əgər o, göydədirsə bu daha lazım deyil, əgər atanız
cəhənnəmdədirsə, borcu qaytarmağımız ona kömək
etməyəcək. Lakin o, ərafdadırsa, təmizlənməsi üçün
onsuz da əzab çəkəcək». Onlar atalarının borcunu
qaytarmadılar. Beləliklə, onlar atalarının günahını və
günaha görə cəzanı üzərlərinə götürdülər. Bu kədərli
nümunə bizi öyrədir ki, başqa insana vurulan ziyanın
əvəzini verməyi yubatmaq olmaz.
Müjdə bizə səmimi tövbə edən vergiyığan Zakkayın
~ 501 ~
501
müsbət nümunəsini göstərir. Bu insan Roma dövləti üçün
vergi toplamaqla məşğul idi. O, insanlardan lazım
olandan daha çox pul alırdı və beləcə böyük sərvət
toplamışdı. Lakin o, İsanı gördü, Onun sözlərini eşitdi və
ürəyi qəmlə doldu. Məsihi öz evinə gətirib burada olan
adamların qarşısında söz verdi ki, sərvətinin yarısını
yoxsullara paylayacaq, incitdiyi adamlara isə dördqat
artıq əvəzini qaytaracaq. Bu sözləri eşidən Xilaskar dedi:
«Bu gün bu evə xilas gəldi» (Luka 19, 9).
«Mərhəmətli olun» (Luka 6, 36)
Şəxsi mülkiyyət hüququ üzərimizə mərhəmət borcunu
həvalə edir. Kasıb və zavallı adamlar ümid edə bilərlər ki,
Məsih imanlıları onlara kömək edəcək. Məsih dəfələrlə
təkrar edir ki, əbədi xilasımız mərhəmət işlərini
edib-etməyimizdən asılıdır. O, Qiyamət Günü mərhəmət
edənlərə deyəcək: «Ey sizlər, Atamın xeyir-dua verdiyi
adamlar! Gəlin, dünya yaranandan bəri sizin üçün
hazırlanmış olan Padşahlığı irs alın. Çünki ac idim, Mənə
yemək verdiniz; susamışdım, Mənə su verdiniz; qərib
idim, Məni qəbul etdiniz» (Mat 25, 34-35).
İsa vurğulayır ki, zəngin olanların borcu kasıb olanların
qayğısına qalmaqdır: «Qonaqlıq verəndə yoxsulları,
əlilləri, topalları, korları çağır» (Luka 14, 13).
Məsih Kilsəsi həvarilərin dövründən Məsihin bu əmrini
yerinə yetirməyə çalışır. Müqəddəs Pavlos Qalatlılara
məktubunda yazır ki, Həvarilər Peter, Yəhya, Yaqub ona
və Barnabaya Həvarilərin fəaliyyəti üçün xeyir-dua
verəndə onlara yoxsulların qayğısına qalmağı xatırlatdılar
(bax. Qal 2, 10). Buna görə də həvarilərin dövründə
~ 503 ~
503
Dostları ilə paylaş: |