Shuxratov Sherdorbekning tatqiqot metadologiyasidan tayyorlagan taqdimoti

Takroriy chora-tadbirlarni ishlab chiqishda (guruhlar ichida) ishtirokchilar guruhi jalb qilinadi va guruh 1-shart uchun IV, keyin 2-shart uchun bir xil bo'lgan eksperimental vazifani bajaradi. DV har bir guruh uchun o'lchanadi va natijalar taqqoslanadi. .

Mos keluvchi juftlik dizaynida ishtirokchilar guruhi jalb qilinadi. Biz guruhda qanday odamlar borligini bilib olamiz va ularga mos keladigan boshqa guruhni bitta-bitta uchun jalb qilamiz. Keyinchalik tajriba mustaqil chora-tadbirlar dizayni kabi ko'rib chiqiladi va natijalar taqqoslanadi.

Eksperiment usuli hodisalar o’rtasidagi sababiy bog"lanish mavjudligi to’g"risidagi gipotezani tasdiqlovchi, empirik dalillarni tekshirishni ta"minlovchi, shu bilan birga sotsial va siyosiy dasturlar samaradorligiga baho berish bilan bog"liq ko’pgina amaliy masalalarni hal qilishning ishonchli vositasitalaridan biridir.

Eksperiment usuli hodisalar o’rtasidagi sababiy bog"lanish mavjudligi to’g"risidagi gipotezani tasdiqlovchi, empirik dalillarni tekshirishni ta"minlovchi, shu bilan birga sotsial va siyosiy dasturlar samaradorligiga baho berish bilan bog"liq ko’pgina amaliy masalalarni hal qilishning ishonchli vositasitalaridan biridir.

Eksperiment sotsiologiyada naturalistik an"ana sifatida vujudga kelib, dastlab laboratoriya tadqiqotlariga mo’ljallangan edi. Bu usul sotsiologik va sotsial-psixologik nazariyalarni tekshirish, ijtimoiy fanlarda siyosiy islohotlar, ta"lim islohoti, iqtisodiy islohotlar jarayonining borishi va samaradorligi to’laroq o’rganish eksperiment orqali nafaqat ijtimoiy o’zgarishlar o’rtasidagi sababni aloqa tug"risidagi ilmiy gipotezani tekshirish, turli dastur va usullarning ta"sir qilish samaradorligini baholash va hokazolarda qo’l keladi. Sotsial eksperiment ijtimoiy dasturlarni ishlash va baholashga mo’ljallangan turli masalalarga javob berishga imkoniyat yaratadi. Masalan, soliqning kamaytirilishi aholi turmush darajasiga ta"siri, o’lim jazosini bekor qilinishi jinoyatchilik ko’rsatkichiga ta"siri, kirish biletlari arzonlashsa muzeylarga kiruvchilar ko’payadimi, maosh hajmini oshishi hamma vaqt ham mehnat unumdorligini o’sishiga ta"sir qiladimi va hokazo. Demak, ikki tip shart "ta"sir qiladi" yoki "ta"sir qilmaydi" qabilidagina emas, balki amalda oqibatini o’rganishga imkoniyat yaratadi.