Standartlari
III. Aktivlar, majburiyatlar va sarmoyalar
Yüklə 5,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Korporativ boshqaruv modellarining qiyosiy hususiyatlari Modellarning
| III. Aktivlar, majburiyatlar va sarmoyalar
standartlari
sarmoyalar standartlari
319
BHXS№2 Zapaslar BXMS№34 Tovar-moddiy zahiralar BHXS№16 Asosiy vositalar BXMS №5 Asosiy vositalar BHXS№40 Sarmoyali mulk BHXS№38 Nomoddiy aktivlar BXMS№7 Nomoddiy aktivlar BHXS№36 Aktivlarnining qadrsizlanishi
Korporativ boshqaruv modellarining qiyosiy hususiyatlari
hususiyatlari
modeli
Ijtimoiy qadriyatlar tizimi SHaxsiyatparastlik, Tanlov erkinligi Ijtimoiy hamkorlik Hamkorlik va ishonch Mehnat jamoasining roli
Passiv Faol
Faol qatnashuv Moliyalashtirishning asosiy usuli Fond bozori Banklar Banklar Ahborotiy nomutanosiblik Menejment Menejment, «uy» banki Bosh bank Investitsiyalash muddatlari Qisqa muddatli Uzoq muddatli Uzoq muddatli Kapitalning qiymati Yuqori O’rta Past
Kapital bozori Yuqori likvidli Likvidli Nisbatan likvidli Asosiy iqtisodiy birlik (yirik biznesda) Kompaniya Xolding Moliyaviy-sanoat guruhi Investitsiya turlari Radikal Murakkab Inkremental Menejmentni taqdirlash Yuqori
O’rta Past
Aktsiyadorlik kapitalining tuzilmasi Sochilgan Kuchli jamlangan Jamlangan
320
«MOLIYaVIY HISOBOTNING XALQARO STANDARTLARI» fanidan testlar 1. Kompaniya mol etkazib beruvchilardan 1 500 000 so’mga avtomobil sotib oldi. Avtomobilni olib kelish xarajatlari 50 000 so’mni tashkil etadi. Rasmiylashtirish xarajatlari 5 000 so’m. Ekspeditorning xizmat safari xarajatlari 10 000 so’m. Bundan tashkari kompaniya avtomobilni sotib olish uchun bankdan 1 000 000 so’m uzoq muddatli kredit olgan. Kredit shartnomasida kreditning yillik foiz stavkasi 10% deb belgilangan va u 3 yildan keyin qaytarilishi ko’rsatilgan. Bunda «Mashina va uskunalar» scheti qaysi summaga debetlanadi? a)
1 500 000 b)
1 885 000 v)
1 665 000 g)
1 565 000
2. 2003 yilning 1 yanvarida qiymati 2 000 000 so’m bo’lgan uskuna sotib olingan. Uskunaning kutilayotgan xizmat muddati - 10 yil, unumdorligi - 20 000 000 dona, tugatish qiymati- 500 000 so’m. Agar amortizatsiya hisoblashning to’g’ri chiziqli usuli qo’llanilganda 2003 yil uchun amortizatsiya xarajatlari qanchani tashkil qiladi? a)
200 000 b)
150 000 v)
100 000 g)
50 000
3. 2003 yilning 15 fevralida «Obod» XJning Direktorlar Kengashi 5 martgacha ro’yxatga olingan aktsiyadorlar o’rtasida nominal qiymati 50 so’m bo’lgan muomaladagi aktsiyalarning 5% miqdorida aktsiyalar tarzida 15 martda to’lanishi ko’zda tutilayotgan dividendlarni elon qildi. 2003 yilning 15 fevralida muomalada 100 000 dona aktsiya bo’lgan, aktsiyalarning ushbu sanadagi bozor qiymati 80 so’m bo’lgan. 15 fevralda operatsiyalarni aks ettirish jurnalidagi buxgalteriya yozuvlari quyidagich bo’lgan: Kredit a)
Taqsimlanmagan foyda 400 000
Oddiy aktsiyalar 250 000 Emission daromad 150 000 b) Taqsimlanmagan foyda 400 000 To’lanadigan dividendlar 250 000 Emission daromad 150 000 v) Oddiy aktsiyalar 250 000 Emission daromad 150 000 Taqsimlanmagan foyda 400 000
g) Taksimlanmagan foyda 400 000 To’lanadigan dividendlar 250 000 Oddiy aktsiyalar 150 000
4.Muvofiqlik tamoyiliga asosan hisoblash usuli bo’yicha xarajatlar quyidagi holatlarda tan olinadi: a) Xarajatlar pul mablag’lari bilan to’langan bo’lsa. b) Ular joriy hisobot davridagi ishlab topilgan daromadlar bilan bog’langan bo’lsa. v) Ular faqat ishlab topshgan daromadlar bilan bog’langan bo’lsa. g.) Ular faqat joriy hisobot davri bilan bog’langan bo’lsa. 5.
Joriy aktivlari 20 000 so’m, jami aktivlari 50 000 so’m, joriy majburiyatlari - 15 000 so’m va jami majburiyatlari 30 000 so’m bo’lgan kompaniyaning joriy likvidlik koeffitsienti quyidagicha: 321
a) 2,00 b)
1,66 v)
1,33 g)
3,33
6. «Farg’ona Manyufekchyuring» kompaniyasi boshqa kompaniyaga unga zarur bo’lmagan va avval 18 oy xizmat qilgan ishlab chiqarish uskunasining bir qismini sotdi. Uskunaning qiymati - 1 000 000 so’m, to’plangan eskirishi - 200 000 so’m. Uskuna 900 000 so’mga sotildi. Pul oqimlari xarakati to’g’risidagi hisobotda bu operatsiya quyidagicha aks ettiriladi: a) 900 000 so’m, pul mablag’lari manbai sifatida moliyaviy bo’limida. b) 100 000 so’m, pul mablag’lari manbai sifatida investitsiyalar bo’limida. v) 100 000 so’m, pul mablag’lari manbai sifatida moliyaviy bo’limida. g) 900 000 so’m, pul mablag’lari manbai sifatida investitsiyalar bo’limidai.
7.
2003 yilning 1 yanvarida «Marmar» kompaniyasi «Milliy bank»dan yillik 40 % stavka bo’yicha 3 yil muddatga 3 000 000 so’m kredit olgan. Kredit shartnomasining shartlariga muvofiq kompaniya har yarim yillik yakuniga ko’ra, asosiy qarzning 500 000 so’mi va qolgan qarz so’mmasidan hisoblangan foizlar miqdorida to’lovlarni amalga oshirishi lozim. 2003 yilning 1 yanvarida rasmiylashtirilgan jurnal yozuvlari quyidagi ko’rinishga ega:
Debet Kredit a) Pul mablag’lari 3 000 000 Uzoq muddatli bank kreditlari 3 000 000 b)
Pul mablag’lari 3 000 000 Uzoq muddatli qarz majburiyatlarining joriy qismi 1 000 000 Uzoq muddatli bank kreditlari 2 000 000 v)
Pul mablag’lari 3 000 000 Uzoq muddatli qarz majburiyatlarining joriy qismi 1 000 000 Qisqa muddatli bank kreditlari 2 000 000 g)
Pul mablag’lari 3 000 000 Qisqa muddatli bank kreditlari 1 000 000 Uzoq muddatli bank kreditlari 2 000 000
8. Sharq gilamlari bilan savdo qiluvchi vositachi o’zining potentsial mijoziga gilamni, uning uyiga qanday mos kelishini bilish uchun olib ketishga ruxsat berdi. Gilamning sotish bahosi 15000 so’m, vositachi uchun esa gilam 7000 so’mga tushgan. Bu holda vositachi uchun tan olingan daromad so’mmasi quyidagini tashkil qiladi: a) 7 000 so’m b) 15 000 so’m v) 8 000 so’m g) 0 so’m
9. Kompaniya sotish hajmidan 7% miqdorida sof foyda oldi. Sotish hajmi 500 000 000 so’mni tashkil qilgan. Bunda sof foyda summasi quyidagini tashkil etadi: a) 35 000 000 b) 35 000 v) 71 285 000 g) 11 285
10. Quyida keltirilgan shartlardan qaysi biri ijarani operatsion yoki moliyaviy ijaraga ajratishda kerak bo’lmagan shartlardan bo’lib hisoblanadi? a) Ijara muddati oxirida mulk huquqi ijarachiga o’tadi. b) Ijara muddati aktivlar xizmat muddatining asosiy qismi hisoblanadi.
322
v) Ijara ijarachiga ijara muddati oxirida aktivlarni haqqoniy bozor bahosidan yuqori bahoda sotib olish huquqini beradi. g) Lizing sharoitida ijara to’lovlarining eng kam miqdori ijaraga olingan aktivlar haqqoniy bozor bahosining 90% dan yuqori yoki unga teng bo’lgan so’mmani tashkil qiladi.
11. Kompaniyada TMZlar bo’yicha boshlang’ich qiymatiga ega bo’lmagan:
TMZ sotib olish sanasi Birliklar soni sotib olingan Har bir birlik tannarxi 15.01 2 000
2,00 20.07
3 000 2,20
03.09 1000
2,30 29.10
5 000 2,50
12.12 1000
2,60 TMZning yakuniy qoldig’i 2 500tani tashkil kiladi. TMZ qiymatini baholash uchun FIFO usulini qo’llaganda sotilgan tovarlar qiymati qanday edi? a) 5 100 b) 6 350 v) 21 650 g) 22 167
12. «Andijon» kompaniyasi TMZ hisobini asosiy tovarlar guruhi usulini qo’llagan holda tannarx yoki sotishning sof qiymatidan eng kichigi bo’yicha hisob yuritadi. Bosh buxgalter yordamchisi quyidagi tahlilini tayyorladi:
TMZ turkumi Boshlang’ich kiymati Sotishning sof kiymati A 22 000
20 000 B 45 000 95 000 V 18 000 36 000 g 56 000 55 000 Jami:
141 000 206 000
Buxgalteriya balansida TMZ bo’yicha quyidagi summa ko’rsatilishi kerak: a) 138 000 b) 141 000 v) 206 000 g) 209 000
13.Agar eskirishning bir tekis hisobdan chiqarish usuli qo’llanilgan bo’lsa, 2001 yilda amortizatsiya xarajatlari qancha bo’ladi? a) 200 000 b) 150 000 v) 100 000 g) 50 000
14.Yillar yig’indisi usuli qo’llanilgan bo’lsa, 2002 yildagi amortizatsiya xarajatlari qanday bo’ladi? a) 272 728 b) 245 455 v) 363 636
323
g) 327 273 15.Kompaniya 1 500 000 so’mga avtomobil sotib oldi. Avtomobilni olib kelish uchun 50 000 so’m sarflandi. Rasmiylashtirish xarajatlari 5 000 so’m. Bojxona rasmiylashtirish xarajatlari 100 000 so’m. Bundan tashqari kompaniya avtomobil sotib olish uchun bankdan 1 000 000 so’m uzok muddatli kredit olgan. Kredit shartnomasida berilgan kredit uchun yillik to’lov 10%ni tashkil qilishi va kredit uch yildan so’ng qaytarilishi ko’rsatilgan. «Mashina va asbob-uskunalar» scheti qaysi summaga debetlanadi? a) 1 500 000 b) 1 565 000 v) 1 655 000 g) 1 885 000
16. A kompaniya B kompaniyani 15 000 000 so’mga sotib oldi. Sotib olish kuniga B kompaniya aktivlarining dastlabki qiymati 20 000 000 so’mga, haqqoniy bozor qiymati esa 22 000 000 so’mga teng. Shuningdek, B kompaniyaning 7 500 000 so’mlik majburiyatlari ham mavjud. “Gudvill” scheti debetida qaysi summa ko’rsatilishi kerak? a)
2 200 000 b)
2 000 000 v)
5 000 000 g)
500 000
17. Kompaniya dargumon qarzlar bo’yicha zahirani olinadigan schetlarning 10% miqdorda baholab boradi. Yil oxirida olinadigan schetlardagi (Xaridorlar va buyurtmachilardan olinadigan schetlar) qoldiq 5 000 000 so’mni tashkil qiladi, dargumon qarzlar bo’yicha zahiralar schyotida esa (Dargumon qarzlar bo’yicha zahira) 100 000 so’mlik kredit qoldig’i bor. Yil oxirida dargumon qarzlar bo’yicha xarajatlar uchun jurnal o’tkazmasi o’z ichiga «Dargumon qarzlar bo’yicha zahira» schyotining kreditiga quyidagi so’mmani oladi: a) 500 000 b) 600 000 v) 400 000 g) 300 000
18. 30 dekabrda olinadigan schetlar schyotida qoldiq 10 000 so’mni tashkil qilgan, mijoz o’zining inqirozga uchraganligi haqida e’lon qildi. Mijoz keyingi yilning 15 yanvarida 10 000 so’m miqdorida qisman to’lovni amalga oshirdi. «Dargumon qarzlar bo’yicha zahira» schyotidagi qoldiq ushbu operatsiyalarni yozgungacha 20 000 so’mlik kredit qoldig’ini tashkil qilgan edi. 30 dekabrga bo’lgan ushbu operatsiyani aks ettirish uchun jurnal o’tkazmasi quyidagicha bo’lishi kerak: a) olinadigan schetlar 10 000
dargumon qarzlar bo’yicha xarajatlar 10 000
b) dargumon qarzlar bo’yicha, xarajatlar 10 000
olinadigan schetlar 10 000
v) dargumon qarzlar bo’yicha zahira 10 000
dargumon qarzlarga xarajatlar 10 000
g) dargumon qarzlar bo’yicha zahira 10 000
olinadigan schetlar- 10 000
19. «Zarafshon» savdo firmasi 1999 yilda Urgench gilam fabrikasidan 600 000 so’mga 100 ta gilam sotib oldi .Gilamni olib kelish uchun 60 000 so’m sarflandi. Shunday kilib 1 ta gilamning tannarxi 6 600 so’mga teng. Yil mobaynida firma 80 ta gilamni 7 500 so’mdan sotdi. Yil oxirida «Zarafshon» firmasida 20 ta gilam bo’lib, shundan 5 tasi shikastlangan. Shikastlangan gilamlarning donasini 3 500 so’mdan sotish mumkin. Qolgan 15 ta gilamning har bir donasining 7 500 so’mdan sotish mumkin. Yil oxirida tovarlarning qoldig’i balansda qaysi summada hisobga olinadi?
324
a) 132 000 b) 116 500 v) 92 500 g) 99 000
20. Kompaniya yangi ishlab chiqarish asbob-uskunalarini sotib olish va o’rnatish munosabati bilan quyidagi xarajatlar qildi: Xarid qiymati
2 500 000 Etkzib berish xarajatlari
100 000 Yangi asbob-uskunalarni o’rnatish
500 000 Boshlang’ich sinovlar va sozlash
400 000 O’rnatish oqibatida kelib chiqqan devor va pol shikastlarining ta’miri 70 000
Asbob-uskunalar schyotiga debetlanishi kerak bo’lgan summa: a) 3 000 000 b) 3 070 000 v) 3 500 000 g) 3 570 000
20. Kompaniya dastgohning unumdorligi (operatsiyalar tezligi) va quvvatini oshirish uchun 500 000 so’m sarfladi. Ushbu qiymat quyidagi schyotga debetlanishi kerak: a) Mashina va asbob-uskunalar b) O’rnatiladigan asbob-uskunalar v) Boshqa ma’muriy xarajatlar g) Boshqa operatsion xarajatlar
21.Fabrika asbob-uskunalari amortizatsiyasini aks ettirish uchun jurnal o’tkazmasi o’z ichiga quyidagi schyot debetini olishi kerak: a) Mashina va asbob-uskunalar b) Mashina va asbob-uskunalarning eskirishi v) Tugallanmagan ishlab chiqarishdagi TMZ g) Asosiy vositalarning eskirishi
22.Kompaniya ishlab chiqarish asbob-uskunalarining quvvatini va bajariladigan operatsiyalar tezligini oshirish uchun va ulardan foydalanish bo’yicha quyidagi xarajatlarni amalga oshirdi: Joriy tamirlash 100 000 Texnik qarov 200 000 Kapital ta’mirlash 200 000 Rekonstruktsiyaga 500 000 Qaysi summaga «Mashina va asbob-uskunalar» scheti debetlanadi: a) 100 000 b) 300 000 v) 320 000 g) 500 000
23.Gudvill bo’yicha amortizatsiyani hisoblash uchun jurnal o’tkazmasi quyidagi schyotning kreditini o’z ichiga oladi: a) Gudvill b) Gudvillning eskirishi v) Kelgusida soliqqa tortiladigan bazadan chegiriladigan hisobot davri xarajatlari g) Kursdagi (ijobiy) farqlardan tushgan daromadlar
325
24. «Almaz» kompaniyasi «Sitora» kompaniyasini sotib oldi va 15 000 000 so’m to’ladi. Sotib olish sanasiga «Sitora» kompaniyasi 1 450 000 so’mlik joriy aktivlarga va dastlabki qiymati 11 000 000 so’mlik uzoq muddatli aktivlarga ega bo’lgan. Joriy aktivlarning bozor qiymati 17 000 000 so’mga va uzoq muddatli aktivlarniki esa 9 000 000 so’mga teng bo’lgan. Sotish sanasiga «Sitora» kompaniyasining majburiyatlari 12 500 000 so’m bo’lgan. Kompaniya uning egalaridan sotib olindi. Gudvill sifatida qaysi summa ko’rsatilishi kerak? a)
1 500 000 b)
500 000 v)
10 500 000 g)
2 500 000
25.Kompaniyaning tuzatilgan sinov balansidan quyidagi axborot olingan edi: Debet Kredit Sotish
500 000
Sotilgan tovarning tannarxi 300 000 Ma’muriy xarajatlar 70 000 Sotish xarajatlari 80 000 Boshqa operatsion xarajatlar 20 000 Sotilgan tovarlarning qaytarilishi va chegirmalar 2 000 Ushbu schetlarni yopish uchun jurnal provodkasi quyidagi schetlarning debetini o’z ichiga olishi kerak: a) sotilgan tovarlar tannarxi 300 000 so’m b) yakuniy daromadlar 28 000 so’m v) sotish 498 000 so’m g) sotish 500 000 so’m
26. “Matiz” avtomobilini sotish bo’yicha avtosalon avtomobilni 500 000 so’mga sotdi. Avtomobilning tannarxi 350 000 so’m. Xaridor 100 000 so’m miqdordagi birinchi badalni to’ladi va qolgan summani 12 oy davomida to’lashga rozi bo’ldi. Ushbu operatsiyani aks ettirish uchun quyidagi jurnal provodkalari beriladi: a) Pul mablag’lari 100 000 Olinadigan schetlar 50 000 Sotish 150 000 b) Pul mablag’lari 100 000 Olinadigan schetlar 400 000 Sotish 500 000 Sotish 350 000 Sotilgan tovarlar tannarxi 350 000 v) Pul mablag’lari 100 000 Olinadigan schetlar 400 000 Sotish 500 000 Sotish 350 000 TMZ 350 000 g) Pul mablag’lari 100 000 Olinadigan schetlar 400 000 Sotish 500 000 Sotilgan tovarlar tannarxi 350 000 TMZ 350 000
27. Kompaniya shubhali qarzlar bo’yicha xarajatlarni kreditga sof sotishdan 2% miqdorda baholaydi. Hamma tovarlar kreditga sotiladi. Schetda sotish ko’rsatilmagan. Tuzatilmagan sinov balansida quyidagi schetlardagi qoldiqlar ko’rsatilgan: 326
Debet Kredit Olinadigan schetlar 200 000 Shubhali qarzalar bo’yicha zahira 5 000 Sotish 2 000 000 Tovarlarning qaytarib berilishi va chegirmalar 10 000
Dargumon qarzlar bo’yicha xarajatlarni aks ettirish uchun jurnal o’tkazmasi o’z ichiga «Dargumon qarzlar bo’yicha xarajatlar» schyotining debetini quyidagi summani oladi: a)
39 800 b)
40 000 v)
45 000 g)
44 800
28 .Kompaniya 5 yil davomida yiliga 300 000 so’m qaytimga ega bo’ladigan loyihaga investitsiya qilishni ko’rib chiqayapti. Kompaniya o’z investitsiyalari uchun 12% miqdoridagi qaytimni talab qilayapti. Diskontlangan qiymat jadvallari bo’yicha 12% va 5 davr uchun quyidagi omillar aniqlandi: Bir vaqtning o’zidagi to’lovning joriy qiymati 0,5674
Annuitetning joriy qiymati 3,6048
Bir vaqtning o’zidagi to’lovning kelgusi qiymati 1,7623
Annuitetning kelgusi qiymati 6,3528
Ushbu investitsiyalar qilingan davrdagi investitsiyalarning har yillik qaytimining qanday? a)
170 220 b)
1 081 440 v)
528 690 g)
1 905 840
29.«Buxoro Marmar» kompayanisi ishlab chiqarish asbob-uskunalarini 6 yilga ijaraga berdi. Moliyaviy ijaraning yillik stavkasi 15%. Olinadigan lizing ijara muddatining boshiga 4 200 000 so’m va yillik ijara tushumlari 1 110 000 so’m. Birinchi yilning oxiriga ijara tushumlarini aks ettirishning jurnal o’tkazmasi quyidagicha bo’ladi: a)D-t Pul mablag’lari 1110 000 K-t Foiz ko’rinishidagi daromadlar 1110 000 b) D-t Foiz ko’rinishidagi daromadlar 1110 000 K-t Pul mablag’lari 1110 000 v) D-t Pul mablag’lari 1110 000 K-t Foiz ko’rinishidagi daromadlar 630 000 K-t Olinadigan lizing – joriy 480 000 g) D-t Pul mablag’lari 1110 000 K-t Olinadigan lizing - joriy 630 000 K-t Foiz ko’rinishidagi daromadlar 480 000
30. 29-savolning ma’lumotlaridan foydalanib ijara shartnomasining birinchi yilining oxiriga olinadigan lizingning joriy qismini tuzatish bo’yicha jurnal o’tkazmasini aks ettiring: a) D-t Olinadigan lizing - joriy qismi 1110 000 K-t Foiz ko’rinishidagi daromadlar 1110 000 b) D-t Pul mablag’lari 630 000 K-t Olinadigan lizing- joriy qismi 630 000 v) D-t Olinadigan lizing - joriy qismi 3 090 000 K-t Pul mablag’lari 3 090 000 g) D-t Olinadigan lizing - joriy qismi 552 000 K-t Olinadigan lizing - uzoq muddatli qismi 552 000 327
Quyidagi ma’lumotlarni 31 va 32 savollarga javob berish uchun qo’llang: "SALVE" kompaniyasi 2 oydan keyin naqd pulda AQSh dollarida to’lash sharti bilan $100 000ga yangi asbob-uskunalar sotib oldi. Xarid 2001 yil 1 dekabrda, almashtirish kursi 1 dollar 900 so’m bo’lganda amalga oshirilgan edi. 31 dekabrda almashtirish kursi 890 so’mgacha tushgan edi, 31 yanvarda, to’lov kunida esa 910 so’mgacha ko’tarildi.
31. Asbob-uskunalar xaridini 1 dekabrda aks ettirish uchun jurnal o’tkazmasi «Mashina va uskunalar» schyotining debetini quyidagi summada o’z ichiga oladi: a)
$10 000 b)
9 000 000 so’m v)
8 900 000 so’m g)
9 100 000 so’m
32. 31 dekabrda almashtirish kursining o’zgarishini aks ettirish uchun jurnal o’tkazmasi: a)
mashina va asbob-uskunalar schetining 100 000 so’mga krediti b)
valyuta almashtirish (ijobiy) schetining 100 000 so’mga krediti v)
kurs farqlaridan zarar schetining 100 000 so’mga debeti g)
o’tkazma berilmaydi
33 va 34 savollarga javob berish uchun quyidagi ma’lumotlardan foydalaning: Korxona 2000 yilning 1 martida nominal qiymati 6 000 000 so’m va yillik foiz stavkasi 20% bo’lgan obligatsiyani sotib oldi. Obligatsiyani to’lash muddati 2002 yil 31 dekabr. Shartnoma shartiga muvofiq obligatsiya uchun yiliga 2 marta foiz to’lanadi (30 iyun va 31 dekabr). Obligatsiyani 6200 000 so’mga sotib olindi, shu jumladan 2 oylik hisoblangan foiz daromadi uchun 200 000so’m.
33.Xaridni aks ettirishning jurnal o’tkazmasi quyidagicha bo’ladi: a)D-t Qimmatli qog’ozlar 6 200 000
K-t Pul mablag’lari 6 200 000 b) D-t Qimmatli qog’ozlar 6 000 000
D-t Boshqa debitorlik qarzlari 200 000
K-t Pul mablag’lari 6 200 000 v) D-t Qimmatli qog’ozlar 6 000 000
D-t Olinadigan schetlar 200 000
K-t Pul mablag’lari 6 200 000 g) D-t Pul mablag’lari 6 000000
D-t Olinadigan foizlar 200 000
K-t Pul mablag’lari 6 200 000
34. 2000 yil 30 iyunda olingan foizlarni aks ettirish uchun jurnal provodkasi pul mablag’lari «Hisob- kitob» schetining debeti va quyidagi schetning kreditini o’z ichiga oladi: a) Qimmatli qog’ozlar 600 000 ; b) Boshka debitorlik qarzlari 200 000 so’m va Qimmatli qog’ozlar 400 000 ; v) Boshka debitorlik qarzlari 200 000 so’m va Foiz ko’rinishidagi daromadlar 400 000 ; g) Qimmatli qog’ozlar 400 000 .
35. Mustakil auditor kompaniyani tekshirish paytida bosh buxgalter 2001 yil 31 dekabrda xizmat uchun olingan 10 000 so’m avans summasini «Ishlarni bajarishdan va xizmatlarni ko’rsatishdan olingan daromadlar» schetida xizmat ko’rsatishdan olingan daromad sifatida aks ettirgan. Daromad solig’i 25%ni tashkil qiladi. Kompaniyaning 2001 yildagi sof foydasi 150 000 so’mni tashkil kiladi. Auditor qanday tuzatishni amalga oshirishishi kerak? a)D-tXizmat ko’rsatishdan olingan daromad 10 000
328
K-t Xaridorlar. va buyurtmachilardan olingan avanslar 10 000 b)D-t Xizmat ko’rsatishdan olingan daromad 10 000
D-t Soliqlar bo’yicha avans to’lovlar 2 500
K-t Xaridorlar va buyurtmachilardan olingan avanslar 10 000
K-t Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi 2 500
v) D-t Taqsimlanmagan foyda 10 000
D-t Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarzlar 2 500
K-t Xaridorlar va buyurtmachilardan olingan avanslar 10 000
K-t Taqsimlanmagan foydasi 2 500
g)D-t Taqsimlanmagan foydasi 7 500
D-t Soliqlar bo’yicha avans to’lov 2 500
K-t Xaridorlar va buyurtmachilardan olingan avanslar 10 000
36. Quyidagi summalardan qaysi biri moliyaviy lizingda kapitallashtirish uchun qo’llanilishi kerak? a) Kelgusi ijara to’lovlari summasi b) Ijaraga olingan aktivning haqqoniy bozor qiymati v) Eng kam ijara to’lovlarining kelgusi qiymati g) Eng kam ijara to’lovlarining joriy qiymati
37.Moliyaviy lizing shartnomasiga muvofiq 5 yil mobaynida kompaniya yiliga 600 000 so’mlik ijara to’lovini amalga oshirishi zarur. Ko’zga tutilgan foiz stavkasi yiliga 12%. Ijara shartnomasining boshiga qaysi summa majburiyat sifatida tan olindi (diskontlash jadvalidan foydalaning). a) 1 057 380 b) 340 440
v) 2 162 880 g) 3 811 680 38. 2000 yilning 20 fevralida «Buxoro tekstl» AJ obuna bo’yicha har birining nominal qiymati 100 so’m bo’lgan 50 000 dona aktsiyani 150 so’mdan sotdi. Bitim sharti bo’yicha aktsiya uchun to’lov bir oydan so’ng olinadi. Aktsiyani sotilishini aks ettiruvchi jurnal o’tkazmasi quyidagicha bo’ladi: a) D-t Pul mablag’lari 7 500 000 K-t Oddiy aktsiyalar 7 500 000 b) D-t Pul mablag’lari 7 500 000 K-t Oddiy aktsiyalar 5 000 000 K-t Emission daromad 2 500 000 v) D-t Oddiy aktsiyalar 7 500 000 K-t Emission daromadlar 2 500 000 K-t Pul mablag’lari 5 000 000 g) D-t Ta’sischilarning qarzi 7 500 000 K-t Oddiy aktsiyalar 5 000 000 K-t Emission daromadlar 2 500 000
39. «Marmar» kompaniyasi 2001 yilning 1 yanvarida «Milliy bank»dan 3 yil muddatga yiliga 40% stavka bo’yicha 3 000 000 so’m kredit oldi. Kredit shartnomasining sharti bo’yicha kompaniya har yarim yillikning oxirida qarzning asosiy summasidan 500 000 so’m va qolgan qarz summasiga tegishli foiz summasi to’lanadi. 2001 yilning 1 yanvariga jurnal o’tkazmasi quyidagicha bo’ladi: a)D-t Pul mablag’lari 3 000 000 K-t Uzoq muddatli kreditlar 3 000 000 b) D-t Pul mablag’lari 3 000 000 K-t Uzoq muddatli majburiyatlarning joriy qismi 1 000 000 K-t Uzoq muddatli karzlar 2 000 000 v) D-t Pul mablag’lari 3 000 000 329
K-t Uzoq muddatli majburiyatlarning joriy qismi 1 000 000 K-t Qisqa muddatli kreditlar 2 000 000 g) D-t Pul mablag’lari 3 000 000 K-t Qisqa muddatli kreditlar 1 000 000 K- tUzoq muddatli kreditlar 2 000 000
40. «Shoxrux»AJ direktorlar kengashi 2000 yil 15 fevralda dividendlar to’lovini e’lon qildi. Dividendlar nominal qiymati 50 so’m bo’lgan aktsiyalar ko’rinishida, muomaladagi aktsiyalarning 5% hajmida 5 martgacha qayd kilingan aktsionerlar o’rtasida 15 martda to’lanadi. 2000 yil 15 fevralda muomaladagi aktsiyalarning soni 100 000 dona, bu aktsiyalarning ushbu sanadagi bozor qiymati esa 80 so’mni tashkil qilgan. 15 fevraldagi operatsiyani aks ettirishning jurnal o’tkazmasi quyidagicha bo’ladi: a)D-t Taqsimlanmagan foyda 400 000 K-t Oddiy aktsiyalar 250 000 K-t Emission daromad 150 000 b) D-t Taqsimlanmagan foyda 400 000 K-t To’lanadigan dividendlar 250 000 K-t Emission daromad 150 000 v) D-t Oddiy aktsiyalar 250 000 D-t Emission daromad 150 000 K-t Taqsimlanmagan foyda 400 000 g) D-t Taqsimlanmagan foyda 400 000 K-t To’lanadigan dividenlar 250 000 K-t Oddiy aktsiyalar 150 000
41. Kompaniya bankdan 1 000 000 so’m qisqa muddatli kredit oldi. Bank kafolat sifatida taqsimlanmagan foydadan 1 000 000 so’mni ajratma qilishni talab qildi. Ushbu operatsiya quyidagi buxgalteriya o’tkazmalarida aks etgan: a)D-t Bank krediti 1 000 000 K-t Taqsimlanmagan foyda 1 000 000 b) D-tTaqsimlanmagan foyda 1 000 000 K-t Rezerv kapitali 1 000 000 v) D-t Taqsimlanmagan foyda 1 000 000 K-t Bank krediti 1 000 000 g) D-t Rezerv kapitali 1 000 000 K-t Taqsimlanmagan foyda 1 000 000
42. Kompaniyaning direktorlar kengadsh dividend summasini 1 000 000 so’m deb elon qildi va uni tayyor mahsulot bilan to’lashga qaror qildi. Tayyor mahsulotning tannarxi 800 000 so’m. Dividendni tayyor mahsulot sifatida olganda quyidagi buxgalteriya o’tkazmalarida birini tuzishni talab qilinadi: a) D-t To’lashga tegishli dividendlar 1 000 000 K-t Sotishdan olingan daromad 1 000 000 b) D-t To’lashga tegishli dividendlar 1 000 000 K-t Sotishdan olingan daromad 1 000 000 D-t Sotilgan mahsulotning tannarxi 800 000 K-t Tayyor mahsulot 800 000 v) D-t To’lashga tegishli dividendlar 800 000 K-t Tayyor mahsulot 800 000
g) D-t To’lashga tegishli dividendlar 1 000 000 K-t Tayyor mahsulot 1 000 000
330
43. 2001 yilda kompaniya foyda solig’ini to’lagandan so’ng 2000 yil 15 aprelda olingan yillik stavkasi 12% bo’lgan 100 000 so’m qarz uchun foiz to’lovi hisoblanmaganligi aniqlandi. 2000 yilda sof foyda 16 000 so’m deb ko’rsatilgan. Kompaniya 2000 yilning moliyaviy hisobotin o’zgartirmoqchi emas. 2001 yilda soliq stavkasi o’zgarmagan va 30%ni tashkil qiladi. Xatolarni tuzatish quyidagi utkazmalardan biri bilan amalga oshiriladi: a) D-t Foiz ko’rinishidagi xarajatlar 8581
K-t Hisoblangan foizlar 8581 b) D-t Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi 8581 K-t Hisoblangan foizlar 8581 v) D-t Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi 6007 K-t Hisoblangan foizlar 6007 g) D-t Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi 6007 D-t Soliqlar bo’yicha avans to’lovlar 2574 K-t Hisoblangan foizlar 8581
44. Kompaniya hisobotlarda soliqlar to’languncha bo’lgan foydani 100 000 so’m miqdorida va foyda solig’i bo’yicha xarajatni - 30 000 so’m deb ko’rsatdi. Soliqqa tortish maqsadlaridagi hisoblangan amortizatsiya - 12 000 so’mni, moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobotda esa - 10 000 so’mni tashkil etgan. Soliqlar bo’yicha kompaniya majburiyati quyidagini tashkil qiladi: a) 30 000 so’m b) 29 400 so’m v) 30 600 so’m g)28 800so’m
45. Kompaniya soliqlar bo’yicha xarajatlarni 350 000 so’m deb ko’rsatdi, soliqlar bo’yicha majburiyat joriy yilda -380 000 so’m. Kompaniya quyidagini amalga oshirishi kerak: a) Vaqtinchali farqlar bo’yicha muddati uzaytirilgan daromad solig’i schyotini 30 000 so’mga debetlash b) Vaqtinchali farqlar bo’yicha muddati uzaytirilgan daromad solig’i schyotini 30 000 so’mga kreditlash v) Vaqtinchali farqlar bo’yicha muddati uzaytirilgan daromad solig’i bo’yicha majburiyat schyotini 30 000 so’mga debetlash g) Vaqtinchali farqlar bo’yicha muddati uzaytirilgan daromad solig’i bo’yicha majburiyat schyotini 30 000 so’mga kreditlash
46. Korxonaning ustav kapitali har birining nominal qiymati 1 000 so’m bo’lgan 15 000ta oddiy aktsiyadan va 2 000ta imtiyozli aktsiyadan tashkil topgan. 2001 yilda korxonaning foydasi 8 600 000 so’m. O’z mablag’lariga tegishli foyda quyidagicha bo’ladi: a) 0,57 b) 0,5
v) 4,3 g) 0,45
47. Joriy aktivlar - 20 000 so’m, jami aktivlar - 50 000 so’m, joriy majburiyatlar - 15000 so’m va jami majburiyatlar - 30 000 so’m bo’lgan kompaniya uchun joriy likvidlik koeffitsienti quyidagicha: a) 1,33: 1 b) 1,66: 1 v) 2,00: 1 g) 3,33:1
331
48. Kompaniya 500 000 so’mlik soliqlar to’languncha bo’lgan foydani ko’rsatdi. Soliq stavkasi 30% edi va foizlar ko’rinishidagi xarajatlar yiliga 125000 so’mni tashkil qilgan edi. Foizlarni qoplash koeffitsienti quyidagini tashkil qildi: a) 3,6 b) 4,0
v) 5,0 g) 6,7
49. Sanab o’tilganlardan qaysi biri pul mablag’lari oqimi to’g’risidagi hisobotning investitsiyalar bo’limida aks ettirilmasligi kerak? a) asosiy vositalarni sotib olish b) boshqa kompaniya aktsiyalarni uzoq muddatli investitsiyalar sifatida sotib olish v) yangi aktsiyalarning sotilishi g) boshqa kompaniyaga ssuda berish
50. V kompaniya S kompaniyani 10 000 000 so’mga sotib oldi. Sotib olish kuniga S kompaniyaning dastlabki qiymati 15 000 000 va bozor qiymati 17 000 000 so’mlik aktivlari mavjud bo’lgan. S kompaniyaning majburiyatlari 8 000 000 so’mni tashkil qiladi. Yagona balans tuzish uchun quyidagi buxgalteriya o’tkazmalarini tuzish zarur:
Debet Kredit a) Aktivlar 10 000 000
Pul mablag’lari 10 000 000 b) Aktivlar 18 000 000
Majburiyatlar 8 000 000 Pul mablag’lar
10 000 000 v) Aktivlar 17 000 000
Gudvill
1 000 000
Pul mablag’lari 10 000 000 Majburiyatlar
8 000 000 g) Aktivlar 15 000 000
Gudvill
3 000 000
Pul mablag’lari 10 000 000 Majburiyatlar
8 000 000 51. «Amir» kompaniyasi 2001 yilning boshida «Bo’ston» kompaniyasining 51% aktsiyasi sotib oldi. Bu bahosi 1 000 so’m bo’lgan 1 200ta aktsiyani tashkil qiladi. 2002 yilda «Bo’ston» kompaniyasi 2001 yilning sof foydasini 500 000 so’m ko’rsatgan va «Amir» kompaniyasiga 100000 so’m dividend to’lagan. «Amir» kompaniyasi sotib olingan «Bo’ston» kompaniyasini ulushli qatnashish usulida aks ettirdi. Debet Kredit
a) Joriy investitsiyalar 1 200 000 Pul mablag’lari
1 200 000 Olinadigan dividendlar 100 000
Dividend ko’rinishidagi daromad 100 000
Pul mablag’lari 100 000
Olinadigan dividendlar 100 000
b) Uzoq muddatli investitsiyalar 1 200 000 Pul mablag’lari 1 200 000 Olinadigan dividendlar 100 000 Dividend ko’rinishidagi daromad 100 000 Pul mablag’lari 100 000 Olinadigan dividendlar 100 000 v)
Uzoq muddatli investitsiyalar 1 200 000 332
Pul mablag’lari 1 200 000 Olinadigan dividendlar 100 000 Uzoq muddatli investitsiyalar 100 000 Pul mablag’lari 100 000 Olinadigan dividendlar 100 000 Uzoq muddatli investitsiyalar 255 000 Dividend ko’rinishidagi daromad 255 000 g)
Joriy investitsiyalar 1 200 000 Pul mablag’lari 1 200 000 Olinadigan dividendlar 100 000
Joriy investitsiyalar 100 000
Pul mablag’lari 100 000
Olinadigan dividendlar 100 000
Uzoq muddatli investitsiyalar 255 000
Dividend ko’rinishidagi daromad 255 000
52. Kompaniya 50 000 000 so’mlik tovarlar sotdi, ulardan 80% - kreditga sotildi. Yil boshida olinadigan schetlar 8 000 000 so’mni tashkil etgan edi va u yil oxirigacha 17 000000 so’mgacha ko’paydi. Kompaniya olinadigan schetlarning aylanish koeffitsienti quyidagicha: a) 4 marta b) 3,2marta v) 3,9 marta g) 2,3 marta
53. Korxonaning realizatsiya rentabelligini hisoblang. Sof foyda 550 000 so’m, yalpi tushum 2 750 000 so’m. Ustav kapitali har birining nominal qiymati 100 so’m bo’lgan 100 000 dona oddiy aktsiyadan tashkil topgan. a) 0,2 b) 0,04 v) 0,15 g) 0,1
54. 2000 yilning 6 oyida sotishdan kelgan sof tushum 1 350 000 so’m, olinadigan schetlar davr boshiga 140 000 so’m va davr oxiriga 88 000 so’m bo’lgan. Sotishdan kelgan pul oqimlarini hisoblang. a)
1 122 000 b)
1 298 000 v)
1 402 000 g)
1 438 000
55. Agar davr mobaynida hisoblangan daromad solig’i 173 000 so’mni tashkil qilgan va ushbu davrda hisoblangan daromad solig’i 16 000 so’mga kamaygan (davr boshiga qoldiq - 36000, davr oxiriga esa - 20 000). Davr uchun foyda solig’i bo’yicha pul oqimlarini hisoblang. a) 189 000 b) 157 000 v) 193 000 g) 153 000
56. V kompaniyasi G kompaniyasining to’liq sho’’ba korxonasidir va u G kompaniyasiga 400000 so’m qarz. V kompaniyasi va G kompaniyasi olinadigan schetlarlaridagi qoldiq mos ravishda - 500 000 so’m va 2 000 000 so’mga teng. Konsolidatsiya qilingan balans hisobotida olinadigan schetlar qoldig’i quyidagicha bo’lishi kerak: a) 2 500 000 333
b) 2 400 000 v) 2 100 000 g) 2 000 000
57. A kompaniya V kompaniyasini 150 000 so’mga sotib oldi. A kompaniyasining balansi: Aktivlar - 700 000 Xususiy kapital - 300 000 Majburiyatlar - 400 000 V kompaniyasining balansi: Aktivlar - 300 000 Xususiy kapital - 130 000 Majburiyatlar - 170 000
Sotib olish sanasiga konsolidatsiya qilingan balans tuzing. a) Aktivlar - 1 000 000 Xususiy kapital - 430 000 Majburiyatlar - 570 000 b) Aktivlar – 1 000 000 Xususiy kapital - 300 000 Majburiyatlar - 700 000 v) Aktivlar – 850 000 Xususiy kapital - 300 000 Gudvill - 150 000 Majburiyatlar - 570 000 g) Aktivlar - 850 000 Xususiy kapital - 300 000 Majburiyatlar - 550 000
58. Kompaniyaning moliyaviy hisobotini tayyorlash davrida quyidagi hodisalar sodir bo’ldi. Ulardan qaysi moliyaviy hisobotda korrektirovka qilishni talab qiladi? a)
Kompaniya boshqa korxonaning aktsiyasini sotib olgan; b)
Kompaniyaning omborlaridan biri yonib ketgan; v)
Kompaniya asosiy vositalar bo’yicha amortizatsiya hisoblash usulini o’zgartirishga qaror qildi g)
Kompaniya o’ziga tegishli binoni yuqori narxda sotdi.
59.«Merri» kompaniyasi ishlab chiqarish maqsadida 125000 so’mda uskuna sotib oldi va 20000 so’m transport xarajatlarini to’ladi. Kompaniya uskunani testdan o’tkazish va foydalanishga tayyor qilish maqsadida 10000 so’m to’ladi. «Merri» kompaniyasi uskunaning qiymati sifatida qaysi summani aks ettirishi lozim? a) 155000 b) 145000 v) 135000 g) 125000
60.
Quyidagi axborot «Mening vatanim» kompaniyaning 2001 yil hisobotidan olingan: - xaridning etkazilishi 30 000
- xaridning qaytarilishi 75 000 - realizatsiya xarajatlari 150 000
- hisobot yilining oxiridagi TMZ 260 000 Cotilgan mahsulotning tannarxi sotish bo’yicha xarajatlarning 300% tashkil qiladi. Sotishga tayyor tovarlarning tannarxi qancha? a) 450000 b) 740000 v) 665000 g) 710000
334
61.”Ariya” kompaniyasi ishlab chiqarish uskunasini sotib oldi. Ushbu sotib olishlar bilan quyidagi xarajatlarni amalga oshirdi:schet faktura bo’yicha uskuna qiymati 25 000 so’m, transport xarajatlari 2000 so’m, bojxona boji 500 so’m, xodimlarni o’qitish 4000 so’m, uskunani sinab ko’rish bo’yicha material xarajatlari 1000 so’m. “Ariya” kompaniyasi uskunaning qiymati sifatida qaysi qiymatni ko’rsatishi lozim. a) 25 000 b) 32 500 v) 28 500 g) 31 500
62. Pul oqimlari to’g’risidagi hisobotning asosiy maqsadi bo’lib nima hisoblanadi? a) Hisobot davri davomida investitsioln va moliyaviy faoliyat axborotni taqdim etish b) Sof foyda mavjud bo’lganda daromadlar xarjatlarga nisbatan ko’pligini tasdiqlash uchun v) Hisobot davri davomida pul mablag’larining kirim va chiqim oqimlari to’g’risidagi axborotni taqdim qilish g) Bank bilan munosabatlarni rivojlantirishga ko’maklashish
63. Hisobot davri davomida debitorlik qarzlarning ko’payishi bu a) hisoblash printsipi bo’yicha hisoblangan tushum kassa usuli bo’yicha hisoblangan tushumdan past b) hisoblash printsipi bo’yicha hisoblangan tushum kassa usuli bo’yicha hisoblangan tushumdan ko’ra yuqori v) hisoblash printsipi bo’yicha hisoblangan tushum kassa usuli bo’yicha hisoblangan tushumga teng g) hisoblash printsipi bo’yicha hisoblangan xarajatlar kassa usuli bo’yicha hisoblangan xarajatlardan ko’ra yuqori
64. Pul ekvivalentlariga kiritilmaydi: a) qisqa muddatli veksellar b) xazina majburiyatlari v) pul mablag’lari bozorining vositalari g) to’lash muddati ikki yil bo’lgan depozit sertifikatlari
65. Sotib olish paytida to’langan fraxt summasi a) sotib olingan tovar qiymatini oshiradi b) sotib olish schetiga nisbatan kontr schet hisoblanadi v) doimiy schet hisoblanadi g) kredit saldoga ega bo’ladi
66. Inventarizatsiya o’tkazish paytida u yoki bu tovarni tovar moddiy zahiralar tarkibiga qo’shish uchun hal qiluvchi omil bo’lib ... hisoblanadi a) uning mavjudligi b) ushbu tovarga egalik huquqi v) menejerning professional mulohazasi g) sotib olish qiymatining to’langanligi va to’lanmaganligi
67.TMZlarni baholash uchun yalpi identifikatsiya usuli quyidagi hollarda qo’llaniladi, qachonki a) TMZlar birligining haqiqatdagi harakatini belgilash mumkin bo’lmagan taqdirda b) Kompaniya tannarxi past bo’lgan bir tipdagi tovarlarning katta miqdordagi hajmini sotganda v) Kompaniya tannarxi past bo’lgan har xil tipdagi tovarlarning katta miqdordagi hajmini sotganda g) Kompaniya miqdorlari cheklangan qimmat tovarlarni sotganda
68. Kelgusi davr xarajatlari hisoblangan muddat oxirida quyidagi tuzatuvchi o’tkazmalarni berish kerak 335
a) debet aktiv scheti va kredit xarajat scheti b) debet xarajat scheti va kredit aktiv scheti v) debet va kredit aktiv scheti g) debet va kredit xarajat scheti
Yüklə 5,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|