Şukin adına teatr məktəbində təhsil alan gənc qızın aktrisa kar
Yüklə 2,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
147 QKÇP-yə üç gün qalmış Yakovlev partiyadan çıxması haqqında ərizə yazır. Öncədən görürdü, yoxsa bilirdi? 148 dirəndi. Mən ölkənin qət etdiyi məsafə, köləlik yolunun hara çıxardığı haqda düşünəndə, anlayıram ki, əksəriyyət üçün quruluşun əvəzlənməsi azadlığın başlanğıcı olmadı. Puldan və bazardan – onun kobud, yırtıcı, primitiv forma- sından kəskin asılılıq köləliyin yeni forması oldu. 1990-1991-ci illərdə Yakovlev başladığı yenidənqurma- nın ölkəni hara aparacağını anlayırdımı? Yoxsa hər şeyi bilir və başa düşürdü? Sonralar, Yeltsin hakimiyyətə gəl- dikdən və Sovet İttifaqı buraxıldıqdan sonra, mən fikir ve- rirdim, o heç vaxt nə Yeltsin, nə islahatçılar, nə də onların ölkənin başına açdıqları haqqında heç vaxt çıxış etmədi. O, əlbəttə, öz siyasətinin nəticələrini görməyə bilməzdi. Vic- danı ona əzab verirdimi, yoxsa onunla çoxdan, hələ Ko- lumbiya Universitetində ikən vidalaşmışdı – bu, mənə mə- lum deyildi. 149 ƏLİƏYRİ DEPUTATLAR VƏ MƏNİM KÜRKÜM Bu hadisələrin necə baş verdiyini xatırlayanlar üçün əlavə təfsilata ehtiyac yoxdur. Daha sonra anadan olanlara isə yəqin ki, qohumları danışıblar. Hər ailənin öz əhvalatı var və əminəm ki, hamı nə vaxtsa lazım olduğu qədər həyə- canlana bilib. 1991-ci il inqilab ili idi. Bu hadisələr baş verəndə, mən Lenini, dövrün, talelərin yarıda qırılmasını yaşamış baba və nənələrimizi yaxşı başa düşürdüm. Bizim də payımıza Yeltsin, yenə də həyat və talelərin qırılması düşdü. Nəhəng ölkənin kəskin kiçilməsini bir çoxları, o cümlədən də ərim çox ağır həyəcanla qarşıladı. Çünki həm ailədə, həm də institutda dövlətçilik ruhunda tərbiyə olunmuşdu. Moskva- dan Cenevrəyə kimi, işlədiyi bütün yerlərdə də həmişə öz ölkəsinin maraqlarını qorumuşdu. İndi isə həmin dövlətin sonu yetişmiş, çoxları işsiz, pulsuz, tibbi yardımsız qalmış, bəziləri isə hətta həyatlarının mənasından məhrum olmuş- dular. İndi başa düşürsən, - mən ərimə deyirdim, -bolşeviklər evini əlindən alanda və orada özləri yerləşəndə, baban nə hiss edirmiş. Əladır! Heç nə tikmək lazım deyil – köç, öldür, sonra hara istəyirsən, yenidən köç. Yeri gəlmişkən, onun babasının Borovskun mərkəzindəki gözəl, ikimərtəbəli malikanəsi hələ də durur, orada indiyə kimi milis idarəsi yerləşir! Mənim babamın mənzilinə isə qalib proletariatı yerləş- dirərək onu sıxışdırıblar, babam qaçıb, zorla canını qurtarıb. İkinci babamın, 1912-ci ildə İrana kazak yürüşünün iştirak- çısının var-yoxunu əlindən alıb, evini talayıb, pravoslav adı Nataşa olan fars arvadı Nuşami ilə birgə düşərgələrə, sür- günlərə göndəriblər. Arvadının adı farsca “xoşbəxt” olsa da, düşərgəyə göndəriləndə, yolda xəstəlik və soyuqdan həlak olub. Çünki keçə uzunboğaz çəkmələrini onu apardıqları xizəkdən dörd yaşlı qızına – mənim gələcək anama atıbmış. 150 Balaca qızcığaz onun anasını aparan quldurların dalınca ayaqyalın qarın üstü ilə qaçmışdı. Bizim dövrümüzdə, şükür tanrıya, nə sürgünlər, nə də düşərgələr yox idi. Amma onların zərbəsini çoxları hiss et- mişdi. Mən bu dövrü yaxşı xatırlayıram. Pul yox idi, qəndi ta- lonla verirdilər, yeni hökumət əvvəlkindən hər şeyi alaraq bərqərar olmuşdu. Düzdür, “1991-ci ilə kimi nə işlə məşğul olmusunuz?” sualını hamıya vermirdilər, amma “yeni bol- şevizm” ruhu çox güclü hiss olunurdu. Guya, lənətə gəlmiş sosialist keçmişinə son qoyuruq! Yaşasın azadlıq – işıqlı ka- pitalizmi qarşıla! O vaxt bütün ölkə “biznes”lə məşğul idi – kim nəyi ba- carırdısa, satırdı. Qocalar, müəllimlər, həkimlər, mühəndis- lər, müəssisələri bağlanan hər kəs ev avadanlığı ilə küçələrə çıxır, nəsə satmağa ümid edirdilər. Uşaq bağçalarını bağla- yır, yerinə restoran və mağazalar açırdılar. 1917-ci ildə oldu- ğu kimi, vağzallarda səfillər, küçələrdə yolçular, zibilliklər- də dilənçilər peyda oldular. O vaxta qədər rast gəlmədiyimiz yeni insanlar - bomjlar (yəni daimi yaşayış yeri olmayanlar) yarandı. Onların əksəriyyəti evlərini mənzil bazarındakı fı- rıldaqçıların üzündən itirmişdilər. Ümumiyyətlə, fırıldaq- çılar hər yerdə kifayət qədər idi. Bu haqda çoxları və çox yazıblar. Mən isə Amerika səfirliyində baş vermiş qeyri-adi hadisə haqqında danışacağam. 1994-cü ildə Çernomırdin-Qor, Rusiya - Amerika komissi- yası yaradıldı. Onun məqsəd və vəzifələri barəsində yazma- yacağam. Mən həyati müşahidələrlə maraqlanıram. Həmin vaxt Aleksey yeni işə başlamışdı. “Moskovskiye novosti”nin baş redaktoru Len Karpinski onu özünə beynəlxalq məsələlər üzrə müavin dəvət etmiş, qəzetin ingilis və fransız nəşrlərinə rəhbərliyi tapşırmışdı. Bizim fəal “diplomatik” həyatımız başlanırdı. Biz bir çox səfirliklərdə arzu edilən qonaqlar idik və kifayət qədər xarici dostlarımız vardı. Yeni rejim xaricilər- lə ünsiyyətə maneə törətmirdi. Buna görə də xaricdə oldu- ğumuz vaxt ərzində alışdığımız ünsiyyət Moskvada bərpa olundu. 151 Len Karpinski – “Moskovskie novosti”nin baş redaktoru. Leninin şərəfinə Len adlandırmışdılar. Krupskayanın xaç oğulluğu 152 ABŞ vitse-prezidenti Albert Qorun Moskvaya səfəri münasi- bətilə böyük qəbul təşkil edilmişdi. Spaso-Xausdakı iqamətga- hında səfir Pikerinq öz həyat yoldaşı ilə qonaqları qəbul edirdi. Qış idi. Mən səfirliyə kürk və çiyin örtüyü ilə gəlmişdim. Qeyd etmək lazımdır ki, səfirlik iqamətgahında sən üst paltarını so- yunanda onu nömrə ilə qəbul etmirlər, onu özün asılqanda qoyursan. Biz üst geyimlərimizi soyunub, zala keçdik. İki saat yarımdan sonra, istədiyimiz adamlarla söhbətləşib getməyə ha- zırlaşanda, aşağıda, qarderobda öz kürkümü görmədim. Ərimin paltosu asılıb, mənim kürküm isə yoxdur. Mən dəhşət içində de- yirəm: - Alyoşa, kürkü oğurlayıblar! - Yox, ola bilməz, onu yəqin harasa asıblar, - Aleksey məni sakitləşdirdi. Qəbul başa çatdı, artıq paltarlar azalıb, mənim kürküm isə heç harda yoxdur. Biz səfirliyin əməkdaşını çağırıb, vəziyyəti başa saldıq. O, bizə dedi ki, bütün qonaqların getməsini göz- ləmək lazımdır. Bu anda ABŞ-ın vitse-prezidenti və bizim baş nazir getdilər və hamı çox tez bir müddətdə dağılışdı. Sonuncu qonaq səfirin iqamətgahını tərk etdikdən sonra, qarderobda lümək və çox ey- bəcər bir kürk qaldı. Bizim vəziyyətimizdən xəbərdar olan səfir- lik əməkdaşı deyir: - Yaxşı, bu tək qalan kürkü geyinin. Nə etmək olar? Görünür, dəyişik salıblar. Ərim deyir: - Necə yəni, nə etmək olar? Birincisi, onu edəcəyik ki, başqası- nın kürkünü geyinməyəcəyik. Buna görə də, siz aydınlaşdırana kimi, qoy mənim maşınım alaqapıya yaxınlaşsın. - Yox, biz sizin maşınınızı içəri buraxa bilmərik. - Necə yəni buraxa bilməzsiniz? - Bura başqa dövlətin ərazisidir. - Amma mənim həyat yoldaşım yüngül geyimdədir. Onda bizə öz maşınınızı verin, bizi mənim maşınımın yanına aparar, - Aleksey təkid edirdi. – Həm də mən kürkün itməsi ilə bağlı ərizə qoymaq istəyirəm. - Sizin kürk itməyib. Onu yəqin oxşarı ilə dəyişik salıblar... – Yüklə 2,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|