Süt siğirlarininin üremesinde beslemenin rolü



Yüklə 8,54 Kb.
tarix06.05.2018
ölçüsü8,54 Kb.
#42218

SÜT SIĞIRLARINININ ÜREMESİNDE BESLEMENİN ROLÜ

Süt sığırcılığında üreme performansının kötüleşmesi, buzağılama aralığını uzaması ve buna bağlı olarak süt veriminin düşmesine, ömür boyu alınacak buzağı sayısının azalmasına, gebelik başına tohumlama sayısının artmasına, ayıklama oranı ile sürü yenileme oranının artmasına ve sağlık giderlerinin yükselmesine neden olarak karlılığı etkilemektedir. Son 30-40 yıllık periyotta genetik ilerleme ve süt verimi artışına paralel olarak, ilk tohumlamadaki gebelik oranının %65 ‘ten %45’e düştüğü, gebelik başına tohumlama sayısının ise 1.62’den 2.91’e yükseldiği görülmüştür. Ayrıca servis periyodunun 1 gün uzamasının hayvan başına günlük maliyetinin 2-4$ arasında değiştiği saptanmıştır.

Süt sığırlarında döl verimini etkileyen en önemli faktörler çevre koşulları, hastalık, barındırma, sürü yönetimi ve süt verimleri ile geçiş ve erken laktasyon donemlerindeki beslenme durumlarıdır. Bu koşulların etkisiyle ortaya çıkan şidddetli negatif enerji dengesi, besleme hatalarından kaynaklanan yüksek protein ve rumende yıkılabilir protein tüketiminde artış, vitamin ve mineral dengesizlikleri; eşin atılamaması, uterus involusyonunun geçikmesi, buzağılama sonrası kızgınlık siklusunun ötelenmesine, gizli kızgınlığa, ovulasyonun gecikmesi ya da gerçekleşmemesine, oosit ve korpus luteum kalitelerinin düşmesine ve erken embriyonal kayıplara neden olabilmektedir.

Yüksek verimli süt ineklerinde doğumda aşırı kondüsyon, kuru dönemde ve erken laktasyonda yetersiz ve dengesiz besleme doğum sonrasında olağan olarak gözlenen negatif enerji dengesinin şiddetini artırmaktadır. Şiddetli negatif enerji dengesi de aşırı kondüsyon kaybı ve üremede etkili olan hormonlar(FSH, östrojen, LH ve Progesteron) ve metabolik hormonların (Insulin, leptin, IGF1) üretiminin düşmesine neden olmaktadır. Diğer taraftan fazla protein tüketimi ve enerji protein dengesizliği, rumende yıkılabilirliği yüksek proteinlerin kullanımı kan ve süt üre düzeyini artırmak ve uterus pH’sını düşürmek suretiyle döl tutmanın kötüleşmesine ve erken embriyonik ölümlerin artmasına neden olabilir. Bununla birlikte, sürüde üreme etkinliğinin artırılmasının kızgınlık takibi, gruplama, tohumlama, üreme kayıtları ve dolayısıyla etkin sürü yönetimiyle mümkün olabileceği de hatırdan çıkarılmamalıdır.

Süt sığırcılığında döl veriminde düşüşe neden olan koşulların daha çok geçiş döneminde enerji, protein ve mineral metabolizmasında karşılaşılan problemler ve bunların neden olduğu negatif enerji dengesinin şiddeti ve süresi olduğu anlaşılmaktadır. Doğum öncesi ve sonrası 3 haftalık dönemde hayvanların kondisyonunun önerilen sınırlarda tutulması önemlidir.

Vücut kondisyon skorunun ve plazma ve/veya süt üre düzeyinin izlenmesi süt hayvanlarında laktasyon başında enerji ve protein beslenmesi hakkında önemli ipuçları vermektedir. Negatif enerji dengesinin şiddetini azlatmak ve immun sistemin verimli çalışması sağlamak hayvanların yeterli ve dengeli besin maddesi almasıyla mümkündür. Bu ise laktasyon başında yem tüketiminin mümkün

olduğunca erken pike çıkarılmasıyla başarılabilir. Yem tüketimin artırılması kaliteli kaba yemler, iyi dengelenmiş kaliteli kesif yemler, uygun yemlik alanı, temiz yemlikler, strese neden olan koşulların önlenmesi (duş, fan gibi.) ve rumendeki dengesizlikleri minimize edecek önlemeleri (kaba kesif yem oranı, kaba yem partikül boyutu, tampon madde, rumende yıkyılabilir ve yıkıma dirençli protein gibi) zamanında almakla sağlanabilir.

Ayrıca ineğin erken yaşında (prenatal, post natal) besleme durumu da ergin yaştaki döl verimin etkilemektedir. Bu nedenle besin madde gereksinmesinin düşük olduğu erken gebelik dönemi de göz ardı edilmemelidir. Üreme performansının normal düzeyde tutulması kızgınlık tesbiti, tohumlamada başarı, uygun senkronizasyon yöntemleri gibi bir kısım uygulamalarında iyi yürütülmesini gerektirmektedir. Süt sığırcılığında sürdürülebilir bir üretim için üreme performansının normal sınırlarda korunması gerekir. Uygun besleme başarılı üreme yönetiminin en önemli parçasıdır. Bunun için üreme, besleme ve çiftlik yönetimi birlikte ele alınmalı ve farklı disiplinler arasında koordinasyon sağlanmalıdır.



Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi


Yüklə 8,54 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə