T. U. Usmonov, B. C. Mirzayev, I. S. Hasanov mutaxassislikka

Traktor va avtomobillar:
Traktor va avtomobillarni qishloq va suv xo‘jaligidagi tutgan 
o‘rni. Ularning tasnifi. Umumiy tuzilishi, ularning mexanizm 
va tizim lari. Traktor va avtomobillarning dvigatellari, ularning 
tasnifi, um umiy tuzilishi, m exanizm va tizim lari. Transmissiyasi, 
yurish qismi, ularning tuzilishi, detallari, ularning nomlari. Asosiy 
kamchiliklari, ularni bartaraf etish, texnik xizmati.
18J

---

Traktor va avtomobil dvigatellari nazariyasi. Dvigatellarga 
qo‘yiladigan asosiy talablar. Ichki yonuv dvigatellarining nazariy 
sikllari. Nazariy siklni term ik foydali ish koeffitsentlar (f.i.k,). 
Haqiqiy sikllar to‘g‘risida tushimcha va indikator diagram m alari. 
Asosiy va yordamchi jarayonlar. Gaz alm ashinish jarayoni. Siqish 
jarayoni va uning ko'rsatkichlari. Yonish jarayoni. Kengayish 
jarayoni va lining ko'rsatkichlari. Chiqarish jarayoni va tilling 
ko'rsatkichlari. Atmosferaga chiqariluvchi yonish m ahsulotlarim
zararsizlantirish muommolarini hal etisll usullari,
Dvigatelning indikator ko'rsatkichlari: o'rtacha indikator bosim,, 
indikator ish, indikator quvvat, y o n ilg i solishtirma indikator sarfi, 
indikator f.i.k. Dvigatelning effektiv ko'rsatkichlari: o'rtacha effektiv 
bosim, effektiv quvvat, yonilg'ini solishtirma effiktiv sarfi, effektiv 
f.i.k. Effektiv ko‘rsatkichlarning hisobi.
Traktor va avtom obillar nazariyasi, fanning predmeti. Traktor 
va avtom obillarning ekspluatatsion ko'rsatkichlari; traktor va 
avtomobillar harakatiga qarshilik qiluvchi kuchlar. Kuch balansi 
va harakatni differensial tenglamasi; yetaklanuvchi g'ildirakning 
ishlashi, yetakchi g'ildirakni ishlashi, shataksirash va ilashish 
koeffitsentlari; gusenitsali harakatlantirgichning ishlashi, gusenitsali 
traktorlarning bosim m arkazini aniqlash, og'irlik m arkazining 
koordinatalari va ularni aniqlash; bo'ylam a turg'unlik, ko'ndalang 
turg'unlik, 
egri 
chiziqli 
harakatdagi 
ko'ndalang 
turg'unlik; 
traktorning quvvat balansi va tortishning potensial harakteristikasi, 
tipaj to'g'risida tushuncha; traktorni tortish kuchi bo'yicha hisoblash 
va tortishning nazariy harakateristikasi; avtomobilning tortish 
dinamikasi; torm ozlanish jarayoni, traktor va avtom obillarni yonilg'i 
tejamkorligi; traktor va avtom obillarni boshqariluvchanligi.