|
Talabalari uchun darslikirsiyat kuzatilmaydi. Irsiyat va o ‘zgaruvchanliksiz yer yuzida hayotningGenetika (A.G\'ofurov, S.Fayzullayev)irsiyat kuzatilmaydi. Irsiyat va o ‘zgaruvchanliksiz yer yuzida hayotning
evolutsiyasini tasawur etish qiyin. Irsiyat o ‘simlik va hayvonlaming har
bir turining o ‘ziga xos belgi va xossalarini bir qancha avlodlarda turg‘un
saqlanib qolishini ta’minlaydi. Irsiyat tufayli turga tegishli organizmlar
o ‘zgaruvchan tashqi muhit sharoitlariga moslashib. yashab qoladi.
0 ‘zgaruvchanhk natijasida paydo boigan belgi-xossalar irsiyat tufayli
keyingi avlodlarda saqlanib qolgandagina, ya’ni irsiylangandagina
evolutsiyada ahamiyatga ega.
0 ‘zgaruvchanlikning turlicha ko‘rinishlari mavjud. Organizm belgi va
xususiyatlarini o 4zgarishi bir yoki bir necha genlarning o ‘zgarishi oqibatida
strukturaviy o ‘zgarishi ro‘y berishi mumkin. Bunday o ‘zgaruvchanliklar
mutatsiyalar
deyiladi. Shu bilan bir vaqtda individual rivojlanish jarayonida
organizmlarning m orfologik, fiziologik, biokim yoviy va boshqa
xususiyatlarining qonuniyatli o ‘zgarishi ham kuzatiladi. Bu
ontogenetik
o‘zgaruvchanlik
deb ataladi.
Modifikatsion zgaruvchanlik
— tashqi muliit omillari ta’sirida genotipi
o ‘zgarishsiz kechadigan organizmlar fenotipining o ‘zgarishidir.
Irsiyat va irsiylanish
tushunchalarini farqlay bilish lozim. M aium bir
www.ziyouz.com kutubxonasi
oqsil molekulasini tuzilishi, belgining rivojlanishi va organizmning tuzilishi
rejasining genlar orqali belgilanish xususiyatiga
irsiyat,
organizmdagi
irsiy belgi va xususiyatlarning avloddan avlodga o‘tish jarayoni
irsiylanish
deyiladi. Organizm irsiy omillar yig‘indisi — genotipni tuxum hujayra
urugianishi davrida ota-onasidan oladi. Genotipdagi hamma o kzgarishiar
Dostları ilə paylaş: |
|
|