Tarbiya jarayoning mazmuni va mohiyati. Tarbiya tamoyillari va metodlari

Iqtisodiy tarbiya

Iqtisodiy tarbiyaning dastlabki bosqichlari uzoq tarixga ega. Ular kishilik jamiyati taraqqiyotiga mos ravishda takomillashib kelavergan.

Iqtisodiy tarbiyaga tegishli ma'lumotlarni ilohiy kitob – “Qur'oni karim”da va muqaddas kitoblar – “hadis Sharif” hamda “Avesto”lardan ham topish mumkin. Iqtisodiy tarbiya sharq mutafakkirlarining asarlarida ham bayon etib kelingan.

Iqtisodiy tarbiya insonning ham ma'naviy jihatdan, ham moddiy jihatidan yuksaklik sari sa'y – harakatlarini ta'minlaydi.

Iqtisodiy tarbiya insonning ham ma'naviy jihatdan, ham moddiy jihatidan yuksaklik sari sa'y – harakatlarini ta'minlaydi.

“Inson o'z mablag`ini sarflashni bilishi kerak. Pul sarflashda qizg`anchiqlik qilish xasislikka olib keladi. Pullarni rejasiz ishlatish esa insonni beboshlikka yetaklaydi.

(Abu Nasr Farobiy)

Tarbiya metodlari

• Tarbiya metodlari - o'qituvchi - tarbiyachining o'quvchilarga ta'sir ko'rsatish metodi, ularga ijobiy xulq - atvor ko'nikmalari va malakalarini singdirish maqsadida ularning hayoti va faoliyatini tarbiyaviy jihatdan to'g'ri tashkil etish yo'llaridir. Aniqrog'i, tarbiya metodlari deb tarbiyachining bolalarga axloq - odob fazilatlarini tarkib toptirish maqsadida ularning ongi va irodasiga ta'sir etish yo'llariga aytiladi.
• Tarbiya metodlari tarbiyaning maqsadi va mazmunidan kelib chiqib, komil inson shaxsini tarbiyalashga qaratilgandir. Bolalarda insoniy his - tuyg'ularni tarbiyalashning asosi - kishilarga mehr - muhabbat qo'yish, izzat - hurmat bilan muomala qilish, insoniy huquqlarni himoya qilish, qadrlash, kishilar oldidagi o'z burchini anglash, odamlarga nisbatan samimiy, halol va rostgo'y bo'lish kabi odob va axloq qoidalarini o'z ichiga oladi.

O'zbek xalq pedagogikasida ham metodlar guruhlangan. Bu metodlar axloq, odob va tarbiyaning barcha tomonlarini o'zida mujassamlashtirgan.

• O'zbek xalq pedagogikasida ham metodlar guruhlangan. Bu metodlar axloq, odob va tarbiyaning barcha tomonlarini o'zida mujassamlashtirgan.
• Xalq tomonidan yaratilgan va xalq tarbiyashunosligidan keng o'rin olgan metodlarni quyidagicha guruhlash mumkin.
• Tushuntirish (o'rgatish, odatlantirish, mashq qildirish)
• Namuna (maslahat berish, uzr so'rash, yaxshiliklar to'grisida so'zlash, o'rnak bo'lish).
• Nasihat, o'git (undash, ko'ndirish, iltimos qilish, yolvorish, tilak-istak bildirish, ma'qullash, rahmat aytish, duo qilish, oq yo'l tilash va h.k.)
• Qoralash va jazo berish (ta'qiqlash, ta'na, gina, tanbch berish, qo'rqitish, nafratlanish, ont, qasam ichirish, urish, kaltaklash va hokazo).