Li Yuàn 618-yilda
tàõtni egàllàb
Tàn sulîlàsi gà (618–907)
àsîs sîladi.
Yer egàligi munîsàbàtlàri. Tàn
impåriyasi bîshqàruvi dàvridà Õitîy-
dàgi bàrchà yerlàr dàvlàtniki dåb
e’lîn qi
linàdi. Màmlàkàtning bàrchà
hududlàridà dåhqînlàrgà kichik-kichik
yer màydînlàri ijàràgà bårilàdi. 624-yil-
da qàbul qi
lingàn qînungà ko‘rà, hàr
bir õo‘jàlik uy-hîvlisi o‘rnidàn tàshqàri
80 mugacha
(1 mu – 6 sî tiõ) hày-
dàlàdigàn yerni ijaraga îlish huquqigà
egà bo‘làdi. Hàr bir õînàdîngà o‘z bîg‘idà måvàli dà-
ràõtlàrdàn tàshqàri, tut o‘stirish màj
buriy etib qo‘yi
làdi.
Yangi qînungà binîàn, dåhqîn o‘z hîvlisi và tîmîr-
qàsini sîtishi, gàrîvgà qo‘yishi mumkin edi. Àmmî
dàvlàt tîmînidàn àjràtilgàn yerni sîtish taqiqlàngàn.
Dàvlàtdàn îlingàn yer hisîbigà dåhqîn turli sîliqlàr
to‘làshidàn tàshqàri, måhnàt màjburiyatini hàm o‘tàb
bårgàn. Õususàn, mànbàlàrdà Lîyan Buyuk kànàli qu-
rilishigà 2 milliîn, Buyuk Õitîy dåvî
rini qurish và
ta’mirlàshgà 1 milliîndàn îrtiq kishi jàlb etilgàni hàqidà
yozilgàn.
Impåràtîr o‘z à’yonlàri, làshkàrbîshilàri, àmàldîrlàri
và zîdàgînlàrgà yirik yer màydînlàrini tàqdim etgàn.
Jumlàdàn, àyrim a’yonlarning màvqålàri: unvîn và
làvîzimlàrigà qàràb 500 dàn 10 ming mugàchà yer bilàn
tàqdirlàngànlàr. Mànbàlàrdà àlîhidà õizmàtlàri uchun
hàrbiy yoki àmàldîrgà 300 dàn 6 ming mugàchà yer
bårilgàni qàyd etilgàn. Impåràtîr tàqdim etgàn yerlàr
sîliqlàrdàn îzîd qilingàn.
46-rasm. Imperator
Li Yuan
58
II BÎB. ILK O‘RTA ÀSRLÀRDÀ ÎSIYO Shaharlar, hunàrmàndchilik và sàvdî. Õitîydà VI àsr-
dànîq sha
har
làr birmunchà yuksàlàdi. Chågàrà hududlàri-
da yangi shahar-qàl’àlàr bunyod etilà bîshlàydi. Dångiz
và dàryo pîrtlàridà, õîmàshyo sårîb jîylàrdà, sàv
dî-
hunàrmàndchilik yuksàlib, yangi shaharlàr vujudgà kålàdi.
Buyuk kànàl hàmdà dångiz sohillari bo‘ylàb, VII àsrdà
