Tasdiqlayman” Koson 2-son kasb-hunar maktabi direktori I. M. Karimov

(Leonardo da-Vinchi)


17.Mavzu;JISMLARNING ABSOLYUT ELASTIK VA NOELASTIK TO‘QNASHISHI

Reja;1.Fizikada toʼqnashish nima, va uning turlari.2.Absalyut elastik toʼqnashish.3.Absalyut noelastik toʼqnashish4.Toʼqnashishlar jarayonida kinetik energiyaning saqlanish va saqlanmasligi.

Tayanch tushunchalar: Yopiq sistema,toⸯqnashuv,impuls

2-Ilova

Guruhlarda ishlash qoidasi

• 
  Sherigingizni diqqat bilan tinglang.
  
• 
  Guruh ishlarida o’zaro faol ishtirok eting, berilgan topshiriqlarga javobgarlik bilan yondoshing.
  
• 
  Agar sisga yordam kerak bo’sa, albatta guruh a’zolariga murojaat qiling
  
• 
  Agar sizdan yordam so’rashsa, albatta yordam bering.
  
• 
  Guruhlar faoliyati natijalarini baholashda hamma ishtirok etishi shart!
  

• 
  Shuni tushunmog’ingiz lozim:
  

Boshqalarga o’rgatish orqali o’zimiz o’rganamiz;
Biz bir kemadamiz: yoki birgalikda suzib chiqamiz, yoki birgalikda cho’kib ketamiz;




3-Ilova

“Xar kim xar kimga o’rgatadi” usuli qoidasi:

• 
  Kichik guruh a’zolari olingan topshiriq bo’yicha mustaqil bittadan ma’lumot yozishadi;
  
• 
  Kichik guruh ichida ma’lumotlarni jamlaydilar, muhokama qiladilar;
  
• 
  To’plangan ma’lumotlar soni kichik guruh a’zolari soniga teng bo’lishi kerak;
  
• 
  Barcha jamlangan ma’lumotlarni guruhdan bittadan vakil chiqib, taqdimot qiladilar;
  

ʼ
“Xarkimxarkimgao’rgatadi” usuliuchuno’quvtopshirig’i:
1-Kichikguruhuchuno’quvtopshirig’i

Yopiq sistema deganda nimani tushunasiz

2-Kichikguruhuchuno’quvtopshirig’i

Toⸯqnashuv turlarini tushuntiring

3
Toⸯqnashuvlar vaqtida energiyaning saqlanish qonunlari
-Kichikguruhuchuno’quvtopshirig’i

4
Kuch impulsi

-Kichikguruhuchuno’quvtopshirig’i

To‘qnashish deb, ikki yoki undan ko‘p jismlarning juda qisqa vaqt davomidagi ta’sirlashuviga aytiladi.
To‘qnashish tabiatda juda ko‘p uchraydi. Bilyard sharlarining to‘qnashuvi, odamning yerga sakrashi, bolg‘acha bilan mixning qoqilishi, futbolchining to‘p tepishi va hokazolar to‘qnashishga misol bo‘ladi.


2-Slayd

4-Slayd

Absolyut elastik to‘qnashish deb, ikkita defor matsiyalanmaydigan sharlarning to‘qnashishiga aytiladi. Bunda sharlarn ing to‘qnashishdan oldingi kinetik energiyalari, to‘qnashishdan keyin ham to‘laligicha kinetik energiyaga aylanadi.Absolyut elastik to‘qnashishda impulsning va kinetik energiyaning saqlanish qonunlari bajariladi. m1 va m2 massali sharlarning to‘qnashishgacha tezliklari mos ravishda Ularning harakat yo‘nalishlarini hisobga olib o‘ng tomonga yo‘nalgan harakatni musbat, chap tomonga yo‘nalganini esa manfi y ishora bilan olamiz (3.6-rasm

5-Slayd

5-Ilova

“BUM” o’yinining borishi: Doska oldiga xar bir guruhdan bittadan vakil, ya’ni 4 ta o’quvchi chiqariladi va ketma-ketlikda turib, sanoq sonlarini aytishadi va xar 3 ga bo’linadigan son kelganda son nomini aytmasdan, “BUM” deb murojaat etishlarini ta’kidlaydi. Agarda biror o’quvchi o’yin shartini buzsa, adashsa, o’sha o’quvchi o’yindan chetlashtirilib, mavzu bo’yicha savol beriladi. Shu zaylda o’yin davom etadi va oxirida qolgan o’quvchiga 1 ta “Rag’bat” kartochkasi berilib, agar savol ham tanlashni hohlasa va savolga javob bersa, yana bitta “Rag’bat” kartochkasi beriladi, savolga javob bera olmasa, ham “Jarima” kartochkasi berilmaydi. O’yindan chetlashtirilgan o’quvchilar esa, o’yin davomida cheetlashtirilganda berilgan savolga javob berishsa, “Rag’bat”-kartochkasi, javob bera olmasa, “Jarima” kartochkasi beriladi.

“BUM” o’yinida o’yindan chetlashtirilgan o’quvchilar uchun savollar:

1.Absalyut noelastik toʼqnashish deb nimaga aytiladi?
2.Absalyut noelastik toʼqnashuvda energiyaning saqlanish qonuni bajariladi?
3.Absalyut elastic toʼqnashish deb qanday toʼqnashishga aytiladi?
6-Ilova
“Tushunchalar tahlili” usuli uchun ekspert varag’i

Tushuncha	Mazmuni
Mexanik ish deb nimaga aytiladi