6.Бухгалтерия баланси унинг тузилиши ва мазмуни .
Таянч сўзлар: баланс активи, баланс пассиви, узоқ муддатли активлар, айланма активлар, капитал қўйилмалар, мажбуриятлар, баланс моддалари, баланс турлари.
Balans ikkita o'zaro bog'liq bo'lgan tarkibiy qismdan iborat: aktiv
va passiv. Bu atamalar ham lotincha bo'lib, aynan tarjimasi «activus»-aktiv, faol va «passivus» -passiv, faoliyatsiz degan ma'nolarni bildiradi.
Balans aktivida mablag'lar tarkibi, joylanishi va ishlatilishiga
qarab; passivida esa mablag'larning tashkil top ish manbalari: ulaming
kirnniki ekanligi va qanday maqsadga mo'ljallanganligiga qarab
guruhlangan holda, pul ifodasida ma'lum bir sanaga aks ettiriladi.
Balans aktivi va passivi hamrna vaqt o'zaro teng bo'lishi shart. Balans aktivining I «Uzoq muddatli aktivlan> bo'limida asosiy
vositalar, nomoddiy aktivlar, uzoq muddatli moliyaviy qo'yilmalar,
o'matiladigan asbob-uskunalar, kapital qo'yilrnalar va shunga o'xshash
aks ettiriladi. Balans passivining II «Majburiyatlan> bo'limida korxona
majburiyatIari ulaming muddatiga ko'ra: uzoq muddatli majburiyatIar va
qisqa muddatli majburiyatlarga ajratilgan holda ko'rsatiladi. Kapital qoʻyilmalar, kapital mablagʻlar — ishlab chiqarish va noishlab chiqarishga tegishli asosiy fondlarni yaratishga, ularni yangilashga va harakatdagi fondlarni koʻpaytirishga, obʼyektlarni qurishga sarf qilinadigan, ishlab chiqarish qoʻyilgan mablagʻ. Kapital qoyilmalar davlat byudjetidan ajratilgan mablagʻlar, banklarning kreditlari, korxona, firma, kompaniyalarning foydasi va amortizatsiya fondlari, aholi jamgʻarmalari hisobidan amalga oshiriladi. K.q. ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish, ularni zamonaviylashtirish va iqtisodiy rivojlanishni taʼminlovchi muhim omil hisoblanadi. Kapital qoyilmalar. dastlab pul shaklida boʻlib, pulga resurslar sotib olinadi va bu resurslar ishlab chiqarish ning moddiy omiliga aylanadi, natijada iqgisodiy oʻsish yuz beradi.
Dostları ilə paylaş: |
