Telman Orucov Çin qədim sivilizasiya və müasir möcüzələr ölkəsi
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
182 Trotski QULAQ-ın əsasını qoyanlardan biridir. Lakin nədənsə heç kəs onun cinayətlərini yada salmır. Rus yazıçısı A.İ. Kuprin Trotski barədə yazırdı ki,: “Bu adam müstəsna dərəcədə azalmayan qəzəbdən ibarət idi və o, daim sönməyən qan yanğısından başqa heç nəyə susamırdı.” Əxlaqının təmizliyi ilə də o, heç cür öyünə bilməzdi. 1929-cu ildə SSRİ-dən sürgün edildikdən sonra İstanbul yaxınlığındakı adada, Fransada yaşadı, özünə sığınacaq tapmaq üçün təhlükəsiz yer axtarırdı. Böyük Meksika rəssamı Diyeqo Rivera ona dostu kimi kömək etmək üçün ölkə prezidenti olan Losaro Kadenasla yaxın münasibətinə görə ondan Trotskiyə Meksikada sığınacaq verilməsini xahiş edib, razılıq almışdı. 1937-ci ildə öz arvadı ilə Meksikaya gələn Trotski paytaxtda onun evində yaşamağa başlamışdı. Ona qarşı alicənablıq göstərmiş Riveraya xəyanət edərək, onun rəssam arvadı, saqqalına görə inqilabçını “keçi” adlandıran Frida Kalo ilə intim yaxınlığa girişmişdi və bu, ərlə - arvadın boşanmaları ilə nəticələnmişdi. 1956-cı ildə Nikita Xruşşov Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının XX qurultayındakı gizli məruzəsində Stalinin şəxsiyyətinə pərəstişi amansız tənqidə məruz qoymaqla, özünün də fəal iştirak etdiyi 1937-38-ci illərin repressiyasının bütün günahını artıq qəbirdə uyumaqla özünü müdafiə etmək imkanı olmayan, vaxtilə kölə kimi xidmət etdiyi bir adamın üstünə yıxdı. Hindular özləri öldürmədiklərinin skalpını çıxartmırlar, yalnız özləri qətlə yetirdiklərinin skalpına sahib olurlar. Xruşşov isə özünün Ukraynada öldürdüklərinin də skalpından imtina edərək, onları da Stalinin xatirəsının üzərindən asdı. Beş il sonra isə o, Hitler ordusu üzərində ilk böyük qələbə qazanıldığı, müharibədə dönüş nöqtəsi sayılan Stalinqrad döyüşü ilə məşhurlaşan bir şəhərin adını da dəyişdi. Stalinqradda sovet qoşunlarının qələbəsi sovet-alman cəbhəsində müharibənin gedişində əsaslı dönüşün başlanğıcı kimi məşhurlaşmışdı. Adını daşıyan döyüşdəki qələbəyə görə Stalinqrad əslində simvola çevrilmişdi. 6 iyun 1944-cü ildə Müttəfiq qoşunlarının nəhəng desantından sonra Normandiyadakı ilk böyük qələbə - burada almanlar bütün tanklarını itirmiş, 40 min alman əsgəri məhv edilmiş, 90 min isə əsir götürülmüşdü – Normandiya Stalinqradı adlandırılmışdı. Məhz qələbə simvolu kimi Stalinqrad adını yaşatmaq olardı, çünki həmin döyüşün şərəfi ilə Stalinə olan cılız nifrətin heç bir əlaqəsi yox idi. Necə olur ki, Parisdə Stalinqrad küçəsi qalır, SSRİ-də isə bu adın üzərinə tabu qoyulur. Amerikanın inqilabdan əvvəlki 13 koloniyasında Böyük Britaniya kraliçalarının, kralının və digər xadimlərinin şərəfinə coğrafi adlar və şəhər adları var idi: Virciniya (ingilislərin ilk məskunlaşdığı ərazi, sonra isə koloniya ingilis kraliçası I Elizabetin “Bakirə” ləqəbinə görə belə adlanırdı), Merilend (əri kral Uilyam Oranc ilə birlikdə İngiltərəni idarə edən kraliça Mariyanın 183 şərəfinə), Pennsilvania (Uilyam Penn1681-ci ildə Amerikadakı bu əraziyə qrant almış, kolonistləri gətirib orada məskunlaşdırmış, öz adı və “meşə” sözündən ibarət olan həmin koloniyanı yaratmışdı), Pittsburq (Böyük Uilyam Pitt iki il Böyük Britaniyanın faktiki baş naziri olmuş, Yeddiillik müharibıdə fransızları Hindistanda, Afrikada, Kanadada və dənizlərdə məğlub etmişdi) . Bu adlar inqilabdan sonra dəyişdirilmədi və indiyədək qalır. Amerikanlar ingilis ağalığına qarşı mübarizə aparsalar da, qəzəblərin adları dəyişdirmək yolu ilə söndürməyi məqbul hesab etmədilər. Xruşşov barədə söhbət gedərkən Rusiyaya yarım il ərzində imperatorluq etmiş ağıldankəm III Pyotr yada düşür. Onun taxt-taca gəlmə ərəfəsində, 1761-ci ilin sonunda Yeddiillik müharibədə vuruşan Prussiyanın vəziyyəti çox ağır idi və kral II Fridrixi sonrakı ildə məhv olmaqdan yalnız tale xilas edə bilərdi. Bu da baş verdi. Onun xilası Rusiya imperatriçası Yelizavetanın 1762-ci ilin yanvarın 5-də ölməsi ilə gəldi. Bu vaxt Prussiyaya, Fridrixə sitayiş edən III Pyotr imperator oldu. O, müharibədən Rusiya ordularını geri çəkib, Fridrixə xidmət göstərmək məqsədilə rus ordusunun işğal etdiyi Prussiya ərazilərinin hamısını, heç bir təzminat almadın ona qaytardı. Mayın 5-də Fridrixlə sülh bağladı, onun vasitəçiliyi ilə Prussiya ilə onunla vuruşan İsveç arasında da 17 gün sonra sülh bağlandı. Prussiya kralı isə minnətdarlıq əlaməti olaraq onu öz dövlətinin hərbi zabiti rütbəsi ilə mükafatlandırdı. Rusiya yüksək dairələri bunu təhqir kimi qiymətləndirirdilər. Iyunda isə nəinki Fridrixlə ittifaqa girdi, həm də əvvəlki müttəfiqi olan avstriyalıların Sileziyadan qovulmasında onu köməklik göstərdi. Bunlar azmış kimi, III Pyotr 18 min rus əsgərini Fridrixin sərəncamına verdi. Xruşşov öz ölkəsinə xəyanət etməmişdi, sadəcə olaraq, ölkəsinin tarixinə təcavüz etmişdi. Hitler Stalinqrad adını tarixdən silmək üçün avantyura xarakterli bir cəhd etsə də, şəhərə hücumda çoxlu qurbanlar versə də, buna nail ola bilməmişdi. Xruşşov isə bir qələm cızması ilə Hitlerin arzusunu həyata keçirmişdi və əgər o, qəbirdən çıxa bilsəydi, yəqin ki, Böyük Fridrixə təqlid şəklində, düşmənlərinin “ 1 nömrəli kommunist” adlandırdığı Xruşşovu da hansısa bir alçaldıcı rütbə ilə mükafatlandırardı. Xruşşovun böyük qüsurları ilə yanaşı müsbət işlərini də etiraf etmək lazımdır. Onun dövrü dövlətin vətəndaşa münasibətində “mülayimləşmə” illəri kimi qəbul edilir. Bu dövr ədəbiyyatda, incəsənətdə, kinoda müsbət dəyişikliklərə səbəb olmuşdu. KQB (Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsi) Olimpdən salınmış, lakin tam məhv edilmədiyindən sonralar özünü daha güclü qaydada bərpa edə bilmişdi. Ölkədə xof xeyli azalmışdı. Kəndlilər amansız vergidən azad edilmiş, onların kəndi tərk etməsinə icazə verilmiş, şəhərlərdə kütləvi mənzil tikintisinə başlanmışdı. Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|