Tema: Kamputurdiň tiykargi qurilmalari Joba : Sistemalı blok támiynatı Informaciya toplaǵısh Protsessor Sistemalı blok támiynatı

Tema:Kamputurdiň tiykargi qurilmalari
Joba :

Sistemalı blok támiynatı
Informaciya toplaǵısh
Protsessor

Sistemalı blok támiynatı
IBM PC-jeke kompyuterleri quramında ush tiykarǵı bólekti ajıratıp kórsetiw múmkin. Bular : sistemalı blok, monıtor hám klaviatura bolıp tabıladı. Sistemalı blokda kompyuterdiń hámme elektron bólimleri: támiynat blokı, ana (sistemalı ) plata hám almastıriluvchi yamasa almastırılmaytuǵın tasıwshılardı jıynawshı (diskovod) larning uzatmalari jaylastırılǵan. Klaviatura kompyuterge málim belgilerdi yamasa basqarıwshı signallardı uzatıwǵa múmkinshilik jaratıwshı informaciya kirgiziw standart apparatı bolıp tabıladı. Monıtor (yamasa displey) ekranda monoxrom yamasa reńli, belgili yamasa grafika informaciyalardı sáwlelendiriw ushın mólsherlengen joqarıda sanap ótilgen bólimlerdiń hámmesi bir-biri menen jalǵaw jayı bolǵan kabellar jardeminde birlestiriledi.
Paydalaniletuǵın sistemalı platanıń ólshemleri hám jaylastırılıwı, támiynat blokınıń minimal quwatı (yaǵnıy ulanuvchi úskenelerdiń jalǵaw múmkin bolǵan sanı ) hám jıynawshılardıń ornatılatuǵın uzatmalarining maksimal muǵdarı sistemalı blok korpusınıń qanday tipda bolıwına baylanıslı. Paydalanıwshılardıń sistemalı blokka bolǵan talapları mudami ózgerip turadı. Búgin odan tek úyde paydalanıp atırǵan kompyuterlerde emes, jumıs orında isletilediganlarida da multimediya múmkinshiliklerine ıyelewi talap etińip atır. Mısalı, firma ónimin reklama qılıw ushın multimediya kliplarini jaratıwshı programmalar ataqlı bolıp tabıladı. Biz sonı kóriwimiz múmkin, kompyuter mayısqaq disklardıń 3 dyumli diskovodi hám kompakt disklardı oqıwshı qurılma menen támiyinlengen. Shet (periferiya ) ga ornatılatuǵın bul eki úskene kompyuterler ortasındaǵı informaciya almaslawdı tómendegi disklar jardeminde támiyinleydi. Bular magnit qatlamlı iyiliwsheń disklar hám lazer kompakt diskları (CD-ROM yamasa CD-RW) bolıp tabıladı.
a) sırtqı maydan paneli;
1 - kompakt -disklar uzatmasi;
2 - iyiliwsheń disklardıń diskovodi;
3 - " tarmaq" indikatori;
4 - " vinchester" indikatori;
5 - támiynattı jalǵaw tuymeshesi;
6 - RESET tuymeshesi;
b) AT forma -omilning arqa paneli;
7 - klaviaturanı jalǵaw ushın jay:
8 - modemni yamasa tıshqandı jalǵaw ushın COM portlar ;
9 - monıtordı jalǵaw ushın jay;
10 - tarmaq kartası ;
11 - dawıs kartası ;
12 - monıtordı jalǵaw ushın rozetka ;
13 - tarmaq rozetkası ;
14 - printer ushın parallel port ; v) - ATX forma faktorınıń arqa paneli;
15 - PSG interfeysli tıshqandı jalǵaw ushın jay;
16 - PSG interfeysli klaviaturanı jalǵaw ushın jay;
17 - USB-úskenesin jalǵaw ushın jay;
18, 20 - modem yamasa tıshqandı jalǵaw ushın izbe-iz COM-portlar ;
19 - printer ushın parallel port ;
21 - mikrofonni jalǵaw ushın jay;
22 - sızıqlı dawıs shıǵıs jayi;
23 - okustik sistemasın jalǵaw ushın jay;
24 - jaystikni jalǵaw ushın jay;
25 - monıtordı jalǵaw ushın jay;
26 - ishki modemning kartası ;
27 - USB-úskenelerin jalǵaw ushın qosımsha jaylar ;
28 - tarmaq kartası ;
29 - tarmaqtı ajıratıw jayı ;
30 - tarmaq viklyuchateli.
Endi sistemalı blokdıń ishine názer taslaymiz. Sistemalı platada kompyuter olarsız isley almaytuǵın hámme element (element) lar: protsessor, yad mikro sxemaları hám shette jaylasqan úskenelerdiń jumısın quraytuǵın, chipset dep atalıwshı mikrosxemalar kompleksi jaylasadı.
Sistemalı plataǵa shet (periferiya ) dagi hámme úskeneler jalǵanadı.
Olardıń eki usılı bar. Bular : shet (periferiya ) kartasın sisteması platanıń keńeytiw stoliga ornatıw hám interfeys kabeli járdeminde jalǵaw, ápiwayılastırıw ushın suwretde shette (periferiya ) dagi hámme úskeneleri bólek kórsetilgen.
Kompyuterler usiz islemeytuǵın eń zárúrli periferiya platası (eger sistemalı platada qosıp islengen, ornatılǵan videoadapter bolmasa ), bul videokarta yamasa videoadapter bolıp tabıladı (3. 6 -súwret). videoadapterga 1, 8 metrge shekem uzınlıqtaǵı kabel járdeminde monıtor jalǵanadı. videoadapter protsessordan alınǵan buyrıqlardı monıtor ekranı daǵı suwret noqatlarınıń jaqtılıǵın basqarıwshı ush analog: qızıl, jasıl hám kók signal etip qayta isleydi. Sonı atap ótiw kerek, kóplegen sistemalı platalar ornatılǵan (qosıp islep shıǵarılǵan ) videoadapterga iye bolıp, ol tiykarlanıp mekemelik qosımshalar ushın yaraydi, sol sebepli multimediya qosımshalarınıń islewin jaqsılaw ushın baribir " sırtqı" videoadapter ornatıwǵa tuwrı keledi.