Thank you for your contribution

283

Üç öğretmen adayı (ÖA.1, ÖA.7, ÖA.16) TV programlarında ilgilerini çeken herhangi bir sanat programının olmama-

sını dile getirmişlerdir. Bir öğretmen adayı ise (ÖA.4) “Mümkün olduğu ölçüde sanat programlarını takip ediyorum” 

şeklinde görüş belirtmiştir.

Sınıf öğretmen adaylarının resim çizme konusundaki görüşlerine ilişkin verilerin analizinden elde edilen kodlar ve 

temalar Tablo 3’ te verilmiştir. 

Tablo 3.   

Sınıf öğretmen adaylarının resim çizme konusundaki görüşlerine ilişkin verilerin analizinden elde  

edilen kodlar ve temalar

Temalar

Kodlar

Kompozisyon

Çizimlerimi (özellikle modelden çalışmalarda) sayfaya sığdıramıyorum.  (n=4 )

Çizimlerimi denk getiremiyorum.  (n=3)

Ayrıntıları çizemiyorum.  (n=6)

Perspektif

Üç boyut özelliğini veremiyorum.  (n=4)

Derinlik etkisini veremiyorum.  (n=5)

Arka planda kalan nesne veya varlıkları çizemiyorum.  (n=4)

Yöntem

Nereden ve nasıl başlanacağını bilmiyorum.  ( n=9)

Ölçülendirmeyi bilmiyorum.  (n=2)

Beceri

İnsan figürü çizemiyorum.   (n=9)

Portre çizemiyorum.   (n=5)

Kaygı

Resim çizerken çok heyecanlanıyorum.   (n=6)

Başarılı olamayacağımı düşünüyorum.    (n=5)

Yetenekli olduğumu düşünmüyorum.   (n=11)

Çizim öncesinde kararsızlıklar yaşıyorum.  (n=6)

Resim çizmek istemiyorum.   (n=8)

Tablo 3’ te sınıf öğretmen adaylarının resim çizmeye ilişkin görüşlerinden elde edilen kodlar ve temalar incelen-

diğinde kompozisyon, perspektif, yöntem, beceri ve kaygı biçiminde temaların ortaya çıktığı, çizimlerini kâğıda 

sığdırmada ve objelerin ayrıntılarını çizme gibi kompozisyon/tasarım konusunda zorluk yaşadıklarını belirttikleri 

görülmüştür. 

Örneğin dokuz öğretmen adayı (ÖA.1, ÖA.3, ÖA.5, ÖA.7, ÖA.8, ÖA.13, ÖA.14, ÖA.16, ÖA.18) “Çizim tekniklerini bilme-

diğim için resme nereden ve nasıl başlanacağını bilmiyorum, çizmek istediğim konuyu aktarmakta zorlanıyorum”. 

Beş öğretmen adayı (ÖA.3, ÖA.9, ÖA.11, ÖA.12, ÖA.17) ise: “Resimlerime derinlik etkisi veremiyorum, onun için pek 

gerçekçi görünmüyor. Bu da beni kaygılandırıyor” Şeklinde açıklamalarda bulunmuşlardır.   

Tablo 3 incelendiğinde sınıf öğretmen adaylarının derinlik etkisini verememe, üç boyut etkisini verememe ve arka 

planda kalan nesneleri çizememe gibi perspektif sorunları yaşadıkları görülmektedir. Bunun yanı sıra öğretmen 

adayları resim çizmeye nereden ve nasıl başlanacağını bilememe gibi yönteme ilişkin sorunlar yaşamaktadırlar. 

Ayrıca sınıf öğretmen adaylarının, insan figürü çizememe portre çizememe gibi çizim becerisine yönelik sorunlar 

yaşadıkları da görülmektedir. 

Tablo 3’e bakıldığında sınıf öğretmen adaylarının resim çizmede başarısız olacağını düşüme, yetenekli olmadığını 

düşünme, resim çizme konusunda kararsızlık yaşama gibi kaygı ile ilgili sorunlar yaşadıkları görülmektedir. 

---

284

Ayrıca görsel sanatlar dersi yürütülürken sınıf öğret-

menliği ana bilim dalına sanatsal kültür-estetik konu-

sunda son derece kısıtlı bilgi ve deneyime sahip öğren-

cilerin devam ettiği göz önünde bulundurularak onların 

bu alana ilişkin öncelikle temel becerileri kazanmalarını 

sağlayacak basit uygulamalara yer verilmesi önerile-

bilir. Artistik problemlere dayalı teknik, deneysel çizim 

çalışmalarının sıkça gerçekleştirilmesi, diğer plastik 

öğelerin süreç içinde, zengin görsellerle birbirleriyle 

ilişkilendirilerek verilmesinin önerilmesi özellikle resim 

çizememeye yönelik kaygı ve ön yargıların giderilmesine 

de katkı sağlayabilecektir. 

KAYNAKÇA

Brown, C., McLean, C. (2004). Drawing  from life. (third edition).  

NY. Wadsworth / Thomson Learning.

Edwards, B. (1979). Drawing on the right side of the brain. Publis-

hed by J.P. Tarcher Inc. 

Edwards, B. (2011). Beynin sağ tarafı ile çizim. Yaratıcılığı ve 

sanatsal özgüveni artırmanın yolu.  Figen  Dereli (Çev.) İstanbul: 

İnkılap Aka.

Enstice, W., Peters, M. (2003). Drawing. Space, form, and expressi-

on, Pearson Prentice Hall. 

Konig, A. P. (2006). Design graphics. Drawing techniques for design 

professionals. New Jersey: Pearson Prentice Hall. 

Meager, N. (1993). The national society for education. Teaching art 

at key Stage. Art and design and visual. NY: Impact Publication.

Robinson, K. (2003). Yaratıcılık aklın sınırlarını aşmak, Nihal, G. 

Koldaş (Çev.). İstanbul: Kitap.

Ulusoy, A. (2003). Gelişim ve öğrenme. Öğrenmeyi etkileyen etken-

ler. Ayten Ulusoy (Ed). Gelişim ve öğrenme. s.145 Ankara: Anı.

Yıldırım ve Şimşek. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yön-

temleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin.

Zolberk, L., V. (2013). Bir sanat sosyolojisi oluşturmak. Buket Oku-

cu Özbay (Çev.). İstanbul. Boğaziçi Üniversitesi.

Tartışma, Sonuç ve Öneriler

Sınıf öğretmeni adaylarının görsel sanatlar dersi 

kapsamında yaptıkları desen çizim çalışmalarına 

ilişkin görüşlerinin incelenmesinin amaçlandığı bu 

çalışmada öğretmen adaylarının resim çizmeye ilişkin 

almış oldukları eğitimin ilköğretim yıllarında alınan 

eğitimle sınırlı olduğu görülmüştür. Lise yıllarında 

resim çizmeye ilişkin herhangi bir eğitim almadıkları, 

öğretmen adaylarının çok azının diğer sanat dalları 

ile ilgilendikleri de bu araştırmada neticesinde ortaya 

çıkmıştır. Bu durum ülkemizde resim çizmeye ve diğer 

sanat dallarına gösterilen ilginin bir yansıması olarak 

düşünülebilir. Bu çalışmada öğretmen adaylarının 

çoğu önceki yıllarda kendilerine verilen resim eğitimi-

nin yeterli olmadığı yönünde görüş belirtmişlerdir. Bu 

durum kendilerinde olmadığını düşündükleri becerilerin 

bir açıklaması olabileceği gibi aynı zamanda diğer sanat 

dallarına ilişkin gösterilen yetersiz ilginin de bir nedeni 

olarak düşünülebilir.

Bu çalışmada sınıf öğretmen adaylarının resim çizme 

sürecinde kompozisyon, perspektif, yöntem, çizim 

becerisi ve kaygıya ilişkin sorunlar yaşadıkları ortaya 

koyulmuştur. 

Ulusoy (2003, s.145) kaygının öğrenmede önemli bir 

öğe olduğunu, yapılan araştırmaların kaygı ve öğren-

me arasında çok önemli ilişkiler olduğunu gösterdiğini 

ve yüksek kaygı düzeyinin öğrenmede bireyin konuya 

yoğunlaşmasını engellediğini belirtmektedir.  Edwards 

(2011, s.68) çizim yapan bir yetişkini yirmi dakika boyun-

ca izlediğini, onun bu süreç boyunca modele bakıp çizim 

yaptığını sonra yaptıklarını beğenmediğini ve bu şekilde 

tekrar tekrar çizim yapıp sonrada yaptıklarını sildiğini 

belirtmiştir. Çizim sırasında bu yetişkinin huzursuz, 

gergin ve sinirli göründüğünü çizim sonunda da çizim-

lerinden ve resim çizmeden nefret ettiğini söylediğini 

ifade etmiştir. Bu bağlamda bu çalışmadan elde edilen 

sonucun Ulusoy (2003) ve Edwards’ın ( 2011) görüşleri 

ile paralel olduğu söylenebilir. 

Sınıf öğretmen adayları kompozisyon ve perspektif 

gibi çizimle ilgili teknik konularda sorunları olduğunu 

ifade etmişlerdir.  Bunun önemli nedenlerinden birinin 

kendilerinin de belirtmiş olduğu gibi bu alanda yeterli 

eğitimi almamış olmalarıdır denebilir. Benzer şekilde 

Edwars’da (2011) çoğu yetişkinin nasıl çizim yapacakla-

rını öğrenemediklerini belirtmektedir. 

Sonuç olarak sınıf öğretmen adaylarının görsel sanatlar 

dersi kapsamında yaptıkları desen çizim çalışmala-

rına ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlandığı bu 

çalışmada öğretmen adaylarının resim çizmeye yönelik 

teknik bilgi, tasarım, görme ve ayrımsama becerilerine 

yönelik eksikliklerinin farkında oldukları söylenebilir. Bu 

farkındalık önemli bir sonuç olarak yorumlanabilir. Bu 

doğrultuda kendilerinde var olan eksikliklerin verilen 

eğitimlerle belli ölçülerde giderilebileceğini görmeleri 

sağlanarak bu konuya ilişkin kaygıları azaltılabilir. 

---