The time of scientific progress

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "THE TIME OF SCIENTIFIC 
PROGRESS " 

 
 
 

2022 Warsaw, (Poland)
 
16 
•
Qizil qon hujayralari ishlab chiqarilishining buzilishi bilan bog’liq: aplastik, 
temir tanqisligi, megaloblast, sideroblast turi, surunkali kasalliklar; 
•
Qizil qon hujayralarining ko’p miqdorda shikastlanishi yoxud gemolitik 
anemiya. 
Zamonaviy klassifikatsiya anemiyani differentsial tashxislash imkonini 
beradigan klinik-laboratoriya xususiyatlariga asoslangan. Anemik sindromning 
sabablarini aniqlash jarayonida tibbiy tadqiqotlar majmuini o’tkazishda «qonning 
ferritin zardobi» ko’rsatkichi alohida o’rin tutadi. 
Qonda gemoglobin kontsentratsiyasining pasayishi ko’pincha eritrositlar 
sonining kamayishi va ularning sifat tarkibi o’zgarishi bilan yuz beradi. Har qanday 
anemiya qonning nafas funktsiyasi zaiflashuvi va to’qimalarning kislorod ochligi 
sezishiga olib keladi. Jins va yoshdan kelib chiqib, bir litri qondagi gemoglobinning 
(Hb) normal darajasi turlicha bo’lishi mumkin. Normal eritrositlar shakllanishi va 
gemoglobin sintezi buzilishi natijasida paydo bo’lgan kamqonlik. Rivojlanishning 
bu mexanizmi qizil suyak iligi kasalliklarida, temir moddasi, B12 vitamini, foliy 
kislotasi yetishmovchiligi holatida kuzatiladi. 
Eritrositlarning yo’qotilishi natijasida, asosan, o’tkir qon yo’qotish (jarohat, 
jarrohlik) bilan bog’liq. Shuni ta’kidlab o’tish kerakki, kichik hajmlarda surunkali 
qon yo’qotishda kamqonlikning sababi eritrositlarning yo’qotilishi emas, balki ular 
bilan birga temir moddasining chiqib ketishi sanaladi. Eritrositlarning massiv nobud 
bo’lish natijasida. Odatda, qizil qon hujayralarining hayot muddati o’rtacha 120 
kunni tashkil etadi. Ba’zi hollarda (gemolitik anemiya, gemoglobinopatiyalar va 
boshqalar) qizil qon hujayralari tezroq nobud bo’ladi. Ba’zan eritrositlarning nobud 
bo’lishiga ko’p miqdorda sirka kislotasi iste’mol qilish ham hissa qo’shadi. 
Ko’pincha kamqonlik aniq namoyon bo’lmaydi va e’tibordan chetda qoladi. 
Bemor salomatligidan shikoyat qilmaydi, muammo esa umumiy qon tahlili 
topshirishda tasodifan aniqlanadi. Kamqonlikda qoida tariqasida, anemiya 
gipoksiyasi rivojlanishi oqibatida rivojlangan holatlardan shikoyat qilinadi. Yengil 

---