Tibbiyot va klinik psixologiyaning xorijdagi tarraqiyoti


Sifatli tahlildan foydalanish topshiriqni talab qiladigan miqdoriy baholarni va statistik ma'lumotlarni qayta ishlashdan voz kechishni nazarda



Yüklə 146,18 Kb.
səhifə12/38
tarix28.11.2023
ölçüsü146,18 Kb.
#136917
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   38
Tibbiyot va klinik psixologiyaning xorijdagi tarraqiyoti-fayllar.org

Sifatli tahlildan foydalanish topshiriqni talab qiladigan miqdoriy baholarni va statistik ma'lumotlarni qayta ishlashdan voz kechishni nazarda , tutmaydi, ammo miqdoriy tahlil , ruhiy parchalanishning sifatli xarakteristikasining asosiy rolini ta'minlaydigan ikkinchi darajali joyni egallashi kerak . Bu ayniqsa muhimdir, chunki aqliy faoliyatning buzilishi tabiati asosan ma'lum bir kasallikka xos emas. Xuddi shu patofizikologik simptom turli mexanizmlardan kelib chiqishi va turli holatlarning ko'rsatkichi bo'lishi mumkin. Misol uchun, erta organik miya shikastlanishi belgilari bo'lgan bolalarda , shizofreniya va epilepsiya bilan og'rigan bemorlarda , va qon tomir kasalliklarida aqliy qobiliyatning pasayishi aniqlanishi mumkin. Shunday qilib, har bir patopsikologik simptom faqatgina Holistik psixologik tadqiqotlar natijalari va klinik ma'lumotlar bilan taqqoslash bilan birgalikda baholanishi mumkin . Patofizikologik tadqiqotlar qurishning yana bir muhim printsipi bemorning shaxsiyatiga majburiy murojaat qilishdir. Tajriba nafaqat bemorning aqliy operatsiyalarini, balki uning shaxsiy munosabatini ham amalga oshirishi kerak. V. N. Myasishchev , psixologik hodisani faqat motivlar, maqsadlar, insonning o'ziga bo'lgan munosabati , uning natijasi asosida tushunish mumkinligini ta'kidladi faoliyat.
Inson munosabatlari tizimi uning shaxsiyati, ehtiyojlari, hissiy va voliylik xususiyatlari bilan bog'liq. Insonning moddiy va ma'naviy ehtiyojlarida uning atrofidagi dunyo bilan aloqasi ifodalanadi.
Shaxsni tahlil qilsak, biz birinchi navbatda inson manfaatlari doirasini, uning harakatlarining mazmuni va sabablarini tasvirlaymiz. Insonning patologik o'zgarishi haqida gapirish mumkin, agar kasallik ta'siri ostida insonning o'ziga va boshqalarga munosabati o'zgarib qolsa, uning imkoniyatlarini etarli darajada baholash yo'q, harakatlar maqsadga muvofiq emas.
Psixo-tuzatish muammolarini hal qilishda patofizikologik tadqiqotlar alohida ahamiyatga ega. Patofizikologik tekshiruvning eng muhim printsipi uning aqliy faoliyatning qolgan saqlanib qolgan shakllarini aniqlashga qaratilgan.
A. R. Luria ta'kidlashicha, buzilgan murakkab aqliy funktsiyalarni tiklashning muvaffaqiyati tiklash ishining aqliy faoliyatning xavfsiz aloqalariga qanchalik bog'liqligiga bog'liq. Buzilgan aqliy faoliyatni tiklash funktsional tizimlarni qayta qurish turiga qarab amalga oshirilishi kerak.
Xuddi shu xulosa nutqni tiklash sohasida ishlaydigan mutaxassislar tomonidan amalga oshiriladi. V. M. Kogan, L. S. Tsvetaeva tiklash ishi saqlanib qolgan bilimlarni qayta tiklashga asoslangan bo'lishi kerakligini ko'rsatadi. Funktsiyani tiklashda (bu holda nutqda) barcha aloqalar tizimi, shaxsning faoliyati, og'riqli tarzda o'zgargan bo'lsa-da, amalga oshirilishi kerak.
Patofizikologik tadqiqotlar allaqachon nsihokorrektsion ishlarning elementlarini olib yuradi. Ko'pgina bemorlar eksperimentni o'zlarining intellektual qobiliyatlarini tekshirishni o'z ichiga olgan ekspertlik holati deb hisoblashadi. Shuning uchun patopsixolog ehtiyotkorlik bilan, sabr-toqatli va xushmuomala bo'lishi kerak, bemorning ishonchini rag'batlantirishi, davolashning muvaffaqiyati va agar kerak bo'lsa, unga yumshoq sharoitlar yaratib, vazifalarni asta-sekin murakkablashtirishi kerak.
Shunday qilib, patofizikologik tadqiqotlar qurishning asosiy tamoyillari quyidagilardir:
ruhiy faoliyatning buzilishlarini tizimli sifatli tahlil qilish; bemorning shaxsiyatiga murojaat qilish, uning shaxsiy munosabatlarini yangilash;
psixo-tuzatuv ishlarida ularni qo'llab-quvvatlash uchun nafaqat buzilgan, balki saqlanib qolgan funktsiyalarni aniqlash .

Yüklə 146,18 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   38




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə