Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti Biznes Boshqaruv fakulteti

TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI BIZNES BOSHQARUV FAKULTETI

Fan:Bank faoliyatida risklarni boshqarish

Mavzu:Foiz risklarini boshqarish usullari

Erkinov Baxodir

Reja

• Aniqlash usullari
• Foiz risklarini darajasi

Aktiv operatsiyalar riski. Foiz riski yoki aktiv operatsiyalar bo‘yicha riski bilan o‘z faoliyatida doimiy ravishda duch keladi. Foiz riskini boshqarish bank aktivlarini boshqarish (kreditlar va investitsiyalar) va passivlar (jalb qilingan mablag‘lari)ga bo‘linadi. Bank aktivlarini boshqarish bank balansini likvidliligi, mijozlarning qimmatbaho qog‘ozlari va bank kreditini olish shartlarini o‘z ichiga oladi.

Aktiv operatsiyalar riski. Foiz riski yoki aktiv operatsiyalar bo‘yicha riski bilan o‘z faoliyatida doimiy ravishda duch keladi. Foiz riskini boshqarish bank aktivlarini boshqarish (kreditlar va investitsiyalar) va passivlar (jalb qilingan mablag‘lari)ga bo‘linadi. Bank aktivlarini boshqarish bank balansini likvidliligi, mijozlarning qimmatbaho qog‘ozlari va bank kreditini olish shartlarini o‘z ichiga oladi.

Foiz risklarini boshqarishni bir nechta konsepsiyalari mavjud bo‘lib, ular: 1. Bank maijasining miqdori qancha yuqori bo‘lsa foiz xatarining foizi shuncha past bo‘ladi. 2. “Spred” konsepsiyasi o'rtacha tortilgan stavkalarining o‘rtasidagi farqni tahlili va bank rnajburiyatnomalari bo‘yicha to‘langan o‘rtacha stavkalari o‘rtasidagi farqi bo‘yicha. 3. 0 ‘rtadagi “farq” kontseptsiyasi bank balansining aktiv va passivning nolikvidliligi, bank foizining qat’iy belgilangan yoki o‘zgaruvchan foiz stavkasi m a’lum bir muddat bilan aniqlanadi. Foiz risklarining miqdoriga quyidagilar ta’sir ko'rsatadi: aktiv portfelidagi o ‘zgarishlar, kreditlar va investitsiyalar o‘rtasidagi nisbatining o‘zgarishi. passivlar strukturasidagi o ‘zgarishlar, bankning o‘z mablag‘lari bilan jalb qilingan mabiag‘lari o‘rtasidagi nisbatining o‘zgarishi.

• Foiz risklarini boshqarishni bir nechta konsepsiyalari mavjud bo‘lib, ular: 1. Bank maijasining miqdori qancha yuqori bo‘lsa foiz xatarining foizi shuncha past bo‘ladi. 2. “Spred” konsepsiyasi o'rtacha tortilgan stavkalarining o‘rtasidagi farqni tahlili va bank rnajburiyatnomalari bo‘yicha to‘langan o‘rtacha stavkalari o‘rtasidagi farqi bo‘yicha. 3. 0 ‘rtadagi “farq” kontseptsiyasi bank balansining aktiv va passivning nolikvidliligi, bank foizining qat’iy belgilangan yoki o‘zgaruvchan foiz stavkasi m a’lum bir muddat bilan aniqlanadi. Foiz risklarining miqdoriga quyidagilar ta’sir ko'rsatadi: aktiv portfelidagi o ‘zgarishlar, kreditlar va investitsiyalar o‘rtasidagi nisbatining o‘zgarishi. passivlar strukturasidagi o ‘zgarishlar, bankning o‘z mablag‘lari bilan jalb qilingan mabiag‘lari o‘rtasidagi nisbatining o‘zgarishi.