Toshkent tibbiyot akademiyasi biotibbiyot muhandisligi, informatika va biofizika

murakkabligi tufayli hisoblab bo’lmaydi. Biz shunchaki ularning
shakllanish qonuniyatlarini hali bilmaymiz. Tirik organizmlarning
tuzilishini shakllantirish sirlarini, ularda sodir bo’ladigan hayotiy
jarayonlarning tafsilotlarini, tuzilishi va ishlash tamoyillarini faqat eng
zamonaviy jihozlar yordamida o’rganish mumkin, bu har doim ham
mavjud emas. Ammo eng so’nggi texnologiyalar bilan ham, ko’p narsa
sahna ortida qolmoqda.
Bionika ko’p yillar davomida ba’zi dasht hayvonlari, qushlar, hasharotlar
va baliqlarning rivojlanish tezligini o’rganayotganiga hayron bo’lmang.
Axir, ma’lumki, odam soatiga 70 km gacha bo’lgan ko’k akulaning ham,
soatiga 10 dan 60 km gacha tezlikda ucha oladigan eng tez chigirtkalarning
ham tezlik rekordlarini uzoq vaqt to’sib qo’ygan!
Yaponiyalik muhandis va biologlar ko‘plab tajribalar natijasida kit
tanasining shakli zamonaviy kemalar shakliga qaraganda mukammalroq
ekanligini aniqladilar. Katta okean kitiga o’xshash kema qurildi va yangi
dizaynning afzalliklari darhol paydo bo’ldi. Dvigatel quvvati chorak
qismga kamayishi bilan tezlik va foydali yuk bir xil bo’lib qoldi.
Bionik printsip, shuningdek, Pingvin qor avtomobili dizayni uchun asosdir.
Bu o’z nomini to’liq oqlaydi. Pingvinlar bo’shashgan qorda qanday
harakat qilishadi? Qorni ustida, chang’i ustunlari kabi qorni qanotlar
bilan itarib yuborish. Shuningdek, qorning tagida yotib, sirt ustida
sirg’alib ketadi va “Pingvin” mexanikdir.
Tirik shakllarning plastikligi benuqsondir. Minimal xarajatlar bilan u
maksimal samaraga erishadi. Yovvoyi tabiatga xos bo’lgan bu tamoyil

---

me’morlarga mutlaqo yangi tuzilmalarni yaratishga imkon beradi.