T.Ş. Salavatov, M.Ə. Dadaş-zadə, X.İ. Dadaş-zadə “ yeralti hidravliKA” fənnindən dərs vəsaiti

4.2. Məsaməli mühitdə qazın yastı radial hərəkəti
Qidalanma konturunun radiusu R_k ,qalınlığı h , keçiriciliyi k olan dairəvi yatağın mərkəzində yerləşmiş R_q radiuslu quyuya qazın qərarlaşmış radial hərəkətinə baxaq.Süzülmənin Darsi qanununa tabe olduğunu qəbul edək.Onda süzülmə sürəti

(4.16)

Kütlə süzülmə sürətini yazmaq üçün (4.16) tənliyinin hər iki tərəfini qazın sıxlığına -a vuraq.

(4.17)

Burada -ın özlülüyüdür.Məlumdur ki,izotermik posesdə T = const olduğu hal üçün qazın hal tənliyindən _.

(4.17) tənliyini belə ifadə edərik:

(4.18)

Yataq dairəvi olduğuna görə süzülmə sahəsi .Onda kütlə sərfi

(4.19)

olar. (4.19) tənliyini r -ə bölüb dəyişənlərinə ayıraraq aşağıdakı sərhəd şərtləri ilə inteqrallayaq

(4.20)

Kütlə sərfini atmosfer təzyiqindəki sıxlığına bölsək həcmi sərfi taparıq

(4.21)

(4.19) digər sərhəd sərtləri daxilində inteqrallamaqla quyuilə kontur arasında layın istənilən nöqtəsinin təzyiqini tapmaq olar.

(4.22)

-ın qiymətin (4.20)-dən (4.22) də yerinə yazsaq (4.23) alarıq.(4.19) tənliyini digər sərhəd şərtləri ilə inteqralladıqda isə
(4.24)

və ya (4.25)

Həcmi sərfi süzülmə sahəsinə bölməklə radial axın üçün süzülmə sürətini tapa bilərik.

(4.26)

Onda təzyiq qradienti də

(4.27)

olar.

Məhsuldarlıq əmsalı isə

(4.28)

kimi hesablanar.