Turan international university pedagogika kafedrasi mavzu : Sezgi borasidagi nazariyalar

Eshitish sezgilari

Eshitish sezgilari organi quloq bo’lib, tashqi quloqlar suprasi bilan eshituv yo’lidan iborat. O’sha quloqlar nog’ora parda va unga yopishgan uchta suyakcha: bolg’acha, sandon va uzangidan tashkil topgan. Ichki quloq (quloq labirinti) o’zaro birlashmagan uchta bo’lakdan tuzilgan.

HID BILISH

Hid bilish sezgilari hid bilish sezgilariga hidlarni his qilish kiradi va ularning organi burun kavagining yuqori tomoni hisoblanib, bu yerda hid bilish hujayralari hamda sezuvchi nerv tarmoqlari joylashgan. Ular shilliq pardalarda botib turadi.

Ta'm bilish sezgilari

Ta'm bilish sezgilari shirin, achchiq, nordon, sho’r singari mazalarni his qilish bilan tavsiflanadi. Ta'm bilish sezgilarining organi tilning yuzasi va tanglayning yumshoq qismidan tashkil topgan.

Teri sezgilari

Teri sezgilari tarkibi tuyish va harorat turlaridan iborat bo’lib, ularning bunday nomlanishining bosh omili bu reseptorlarning tarkibi va organizmning tashqi shilliq pardalarida joylashganligidadir.

Sinesteziya

Sinesteziya (yunon. sineistcsus - birgalikda sezish) - turli xildagi sezgilarning o’zaro ta'siri natijasida qo’shilib ketishi, (jumladan, eshitish va ko’ruv sezgilari va h.k.)

Sensibilizasiya Adaptasiya

Sensibilizasiya (lotin. sensibilis - sezuvchan) - ichki omillar ta'siri natijasida analizatorlar sezgirligining ortib ketishi.

Adaptasiya - yoxud moslashuv - sezgi organlari sezgirligining qo’zg’atuvchi ta'siri ostida o’zgarishi demakdir.

Adaptasiya (yoki moslashish) ikki turga bo’linadi:

A)negativ adaptasiya;

b) pozitiv adaptasiya.

Foydalanilgan adabiyotlar

• 1.Davletshin M.G Umumiy psixologiya T-2002 y
• 2.Karimova V.M. Psixologiya T-2002 y
• 3.Umumiy psixologiya (A.V.Petrovskiy tahriri ostida) T; "O’qituvchi" 1992 y
• 4.G’oziev E.G’ Umumiy psixologiya 1-2 kitob T-2002 y
• 5.Internet tarmoqlari