Türkiye, Dönenceler Dışında olduğu için
Yüklə 137,79 Kb.
|
Türkiye, Dönenceler Dışında olduğu için; Güneş Işınları dik açıyla düşmez, bundan dolayı gölge boyu hiçbir zaman sıfır olmaz. Türkiye, Orta Kuşakta Olduğu için; Dört mevsim olarak yaşanır, buzullar hiçbir zaman deniz seviyesine inmez, cephe yağışları daha fazla görünür, batı rüzgârları etkilidir. — Doğuda yerel saat ileridedir. — Kuzeyde gece ve gündüz arası zaman farkı daha fazladır, (21 Aralıkta En fazla) Gurup Tan süresi Güneyden kuzeye doğru uzar. Türkiye Yengeç dönencesinin kuzeyinde yer almaktadır. Yunanistan: İpsala, Bulgaristan: Kapıkule, Irak: Habur, Suriye: Cilvegözü, Nusaybin, Ceylanpınar sınır kapıları en önemlilerindendir. Türkiye’nin K.Y.K olduğunun kanıtı: 21 Aralıkta en uzun gecenin yaşanması, 21 Haziranda en kısa gölgenin oluşması. Güneş ışınlarının atmosferde tutulmasının en fazla olduğu yer Sinop’tur. Türkiye’nin Yeryüzü Şekilleri: 1. zamanda taş kömürü yatakları oluşmuştur. 3. zamanda Türkiyenin büyü bir kısmı oluşmuştur. 4. zamanda İstanbul ve Çanakkale boğazları oluşmuştur. Türkiye’nin yer şekilleri iç kuvvetler (magma, deprem ve volkanik hareketler) ve Dış kuvvetler (akarsu, rüzgâr, dalga v.s) ile oluşur. Volkanik Dağlar: Ağrı, Tendürek, Süphan, Nemrut (Doğu Anadolu) ve Erciyes, Melendiz, Hasan, Karacadağ, Karadağ (İç Anadolu) Orojenezle oluşan dağlar: Kırılma (Horst) Dağlar: Ege tarafında Kaz, Aydın, Menteşe, Yund, Boz dağlarıdır. Kıvrılma (Antiklinal): (Palandöken, Allahuekber, Bingöl )Doğu Anadolu dağları Kuzey Anadolu (Küre, Ilgaz, Canik, Yıldız, Kaçkar) Toroslar dağlarıdır. OVALAR Kıyı Ovalar (Delta Ovalar): Bol Alüvyon taşıması, kıyıda güçlü akıntıların olmaması, kıyı derinliliğinin olmaması yani kıta sahanlılığının geniş olması gerekmektedir. Verimli Tarım Alanlarıdır. Bafra, Çarşamba, Çukurova, Silifke, Balat, Küçük Menderes, Gediz, Bakır çay Karstik Ovalar: En Fazla Akdeniz de vardır. Elmalı, Kestel, Acıpayam, Korkuteli, Tefenni, Tavas, Çiğril, Muğla Ovaları. Volkanik Ovalar: Erciyes dağından çıkan lavların oluşturduğu Kayseri, Develi Ovalarıdır. Türkiye’nin en büyük iç ovası Konya, en büyük kıyı ovası Çukurovadır. PLATOLAR: En fazla iç Anadolu da bulunur. Tarım ve hayvancılık yapılır. Aşınım Platoları: Çatalca Kocaeli Platosu (Karadeniz) Yatay Duruşlu Platolar: Yazılıkaya (Ege), Ergene (Marmara), Haymana, Obruk, Uzunyayla (İç Anadolu) Lav Platolar: Erzurum, Kars, Ardahan Platoları. Karstik Platolar: Taşeli, Teke Platoları (Akdeniz) – Kıl keçisi yetiştirilir.
Çoruh Nehri: Mescit dağlarından alır, Gürcistan’dan (Batum) Karadeniz’e dökülür. Yeşilırmak : Çarşamba dan Karadeniz’e dökülür. Almus, Hasan ve Suat Uğurlu Barajları vardır. Kızılırmak: Kaynağını Sivas’tan alır, Bafra’dan dökülür. Tamamı sınırlarımız içinde bulunan en büyük ırmağımızdır. Hirfanlı, Kesikköprü, Altınkaya ve Derbent barajı vardır. Sakarya Nehri: Afyon çevresinden alır, porsuk çayı il birleşerek Karadeniz’e dökülür. Hasan Polatkan ve Gökçekaya barajları vardır.
Meriç Nehri: Bulgaristandan alır, Ege Denizine dökülür. Küçük Menderes Büyük Menderes: Batı Anadolu’nun en uzun akarsuyudur. Adı güzel ve kemer barajı vardır. Akdenize Dökülen Akarsular: Asi Nehri: Lübnan dağlarından alır, Hatay’dan dökülür. Dalaman, Aksu, Köprü, Manavgat, Göksu, Seyhan ve Ceyhan nehri
Fırat: Ülkemizin en uzun akarsuyudur. (Yurtdışı ile birlikte) Türkiye’nin en büyük barajları (Atatürk, Keban, Karakaya, Birecik) vardır. GAP ile sulamadan faydanıldığı için tarım içinde ayrı bir önemi vardır. Dicle Nehri: Devegeçiti, Silvan ve Ilısu barajı vardır.
Aras ve Kura nehridir. Kapalı Havza: Aras-Kura, Van Gölü, Burdur Gölü (suları acıdır) Volkanik Göller: NAMIG Nemrut, Acı, Meke Tuzlası, Gölcük gölleri Tektonik Göller: Tuz Gölü (En büyük tektonik göldür.), Beyşehir (En büyük tatlı su gölüdür) Akşehir, Hazar, Sapanca, Manyas, , Eğirdir, Acı gölü gölleri. Set Göller: Volkanik Set Göller: Van Gölü, Haçlı, Çıldır ve Balık gölü. Alüvyon Set Göl: Bafa-Marmara Gölü(Ege), Mogan-Eymir (İç Anadolu) Kıyı Set Gölleri: Büyük ve Küçük Çekmece ve Durusu Heyelan Set Gölleri: Abant ve Yedigöller (Bolu), Sera-Tortum (Erzurum) Yapay Set Göller: Barajlar Kızılırmak Nehrinin akımını ilkbaharda kar erimeleri ve yağış rejimi artırır.
Yazın en yüksek sıcaklık Güney Doğu Anadolu, en düşük sıcaklık ise enlem ve nemlilikten dolayı Karadeniz kıyılarıdır. Kışın en yüksek sıcaklık enlem ve denizsellikten dolayı Akdeniz, en düşük sıcaklık ise Erzurum-Kars bölümüdür. Yıllık sıcaklık farkı en az Karadeniz, en fazla doğu Anadolu’dur. İmbat: Yazın ege kıyılarında denizden karaya doğru esen rüzgarlara denir. Bağıl nemin fazla olduğu yerlerde, bulutlanma fazla olur. İç Anadolu’ da en fazla yağış ilkbaharda en az yağış yazındır. Karadeniz de en fazla yağış sonbaharda en az yağış ilkbahardadır. Marmara, Ege, Akdeniz en fazla yağış kışın en az yağış yazındır. Erzurum- Kars en az yağış kışın en çok yağış yazındır. Karadeniz Bölgesi: Yamaç Yağışı, -- Akdeniz: Cephe Yağışı, -- İç Anadolu-Erzurum: Konveksiyonel Karadeniz ile Egenin dağların denize uzanışları farklı olduğu için: Yıllık yağış tutarı, Körfez ve yarımada sayısında farklılık gösterir. Karadeniz ile Akdenizin dağların denize uzanışları aynı olduğu için: Kıta sahanlığı, İç kesimlere ulaşım olanakları, falezli yapı yoğunluğu aynıdır. Malatya ve Iğdır yöresi dağlarla çevrili olması ve alçakta kalması sıcaklığı artırmış ve yağışları artırmıştır. Iğdır ovasında pamuk yetiştirilir. Föhn rüzgârları ile Rize taraflarında mikroklima oluşur. Kivi ve turunçgiller ile yetiştirilir.
Laterit Topraklar: Doğu Karadeniz kıyılarına rastlanılmaktadır. Terra Rossa (Kırmızı Renkli Toprak) :Akdeniz İkliminde olan topraklarda görülür. Kahverengi Orman Toprakları: Karadeniz tarafında görülür. Podzol Toprak: İğne yapraklı ormanların geniş yer kapladığı, Batı Karadeniz de görülür.
Kestane ve Kahverengi toprak: İç, Doğu, Güney Anadolu’da görülür. Çernezyom (Kara Toprak) : İçinde humus bulunduğundan dünyanın en verimli topraklarındandır. Erzurum- Kars Platosunda bulunur.(Büyükbaş hayvancılığın en yaygın görüldüğü topraktır) Tundra Toprakları: Türkiye’de yoktur. Kutuplar yakın bölgededir. TÜRKİYEDE NÜFUS VE YERLEŞME Tarımsal Nüfus Yoğunluğu: Tarımla Uğraşan Nüfus/Tarım Alanı (En çok Karadeniz ve Doğu Anadolu’dadır.) Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu: Toplam Nüfus/ Tarım Alanları Bölge Yüzölçümlerine göre ekili dikili alanlar oranının en fazla olduğu Marmara Bölgesidir. En az olduğu bölgede doğu anadoludur. Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altında olan Karadeniz ve Doğu anadoludur. Türkiye’de en fazla ihraç edilen en büyük payı endüstri ürünleri alır. Türkiye’de en az yaylacılık Marmara’da, en çok ise Akdeniz de yapılmaktadır. Yaylacılığın diğer adı da köy altı yerleşmeleri olup, kent merkezlerine uzak kurulmuştur. Karadeniz’de- Ahşap, Akdeniz de taş evler, iç, doğu ve güneydoğu Anadolu da kerpiç evlerdir. Kentsel nüfusun en az olduğu bölge Karadeniz dir. Nüfuz yoğunluğu az olan bölge Doğu Anadolu Bölgesidir. Nüfusu azaltan bölge özellikleri: Doğu Anadolu Bölgesinde volkanik dağların geniş olması, Karadeniz Bölgesinde engebenin fazla olması, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaz kuraklığının şiddetli olması, Akdeniz Bölgesinde karstik alanların yaygın olmasıdır. Akdeniz Güneydoğu Anadolu ya göre daha engebelidir. TÜRKİYENİN EKONOMİK COĞRAFYASI Tarımsal arazi oranı en fazla Marmara, en az Doğu Anadolu’dur. Tarımsal çeşitlilik en fazla Marmara bölgesinde, en az İç Anadolu’dadır.
Maden ithalatı, maden ihracatından fazladır. Demir: Sivas-Divriği de %80 i, Hekimhan (Malatya) çıkartılır. Sivas, Ereğli, İskenderun, Karabük ve İzmir demir-çelik işletmeleridir. Bakır: Küre (Kastomonu), Murgul (Artvin), Maden (Elazığ), Ergani (Diyarbakır) Krom: Guleman (Elazığ), Köyceğiz ve Fethiye (Muğla) da çıkartılır. Elazığ, Antalya da ferro krom işletmelerinde işletilir. Boksit (Alüminyum) : Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya), Milas (Muğla), Hassa (Hatay)da çıkartılır. Seydişehir Alüminyum İşletmelerinde işletilir. Kurşun-Çinko: Kayseri ve Keban (Elazığ) işletmelerinde işletilir. Volfram: Bursa Uludağ da çıkartılır. Fosfat: Mazıdağı (Mardin), Çınar (Diyarbakır), Kükürt: Keçiborlu (Isparta), Sarayköy (Denizli) Civa: Ödemiş (İzmir), Sarayönü (Konya), Kadınhan (Balıkesir) Zımpara Taşı: İzmir, Denizli, Muğla, Antalya çevresinde çıkartılır. Tuz: İzmir-Çamaltı tuzlası (denizden), Tuzgölü çevresi (kaya tuzu çıkartılır.) Lüle Taşı: Eskişehir den çıkartılır. Oltu Taşı : Dünyada sadece Erzurum dan çıkartılır. Soda: Van gölünden çıkartılır. Tatvan tesislerinde işletilir. Bor Minerali: Dünya rezervlerinin %70 i Türkiye’dedir. Bigadiç, Susurluk (Balıkesir)-Seyitgazi, Kırka (Eskişehir)- Emet (Kütahya) da çıkartılır. Bandırma (Balıkesir), Kırka (Eskişehir) de tesislerde işletilir. Manyezit: Kütahya Manyezit Fabrikasında işlenir. Uranyum: Daha çok batı Anadolu dadır. Nükleer enerjinin hammaddesidir. Türkiye’de Enerji kaynakları: Taş Kömürü: Zonguldak –Ereğli, Amasra çevresinde çıkartılır. Yıllık taş kömürü üretiminin %80 i demir- çelik fabrikaları ve termik santrallerde kullanılır. Linyit: En önemli enerji kaynağımızdır. Bütün bölgelerimizde olup, en fazla Doğu Anadolu da (Elbistan-Kahramanamaraş) bulunur ama termik elektrik santrallerinin en fazla olduğu bölge Egedir. Soma (Manisa), Yatağan (Muğla), Tunçbilek (Kütahya),Çayırhan, Kangal. Yıllık linyit üretiminin %50 si termik santrallerde kullanılmaktadır. Petrol: En zengin bölge güney doğu Anadolu bölgesidir. Batman’da, Kâhta (Adıyaman), Adana ve Kırıkkale’de çıkartılır. Boru Hattı: Batman-Dörtyol, Kerkük-Yumurtalık, Yumurtalık-Kırıkkale boru hattı vardır. Petrol Rafineri: 1)Batman-Batman Rafineri, 2) Mersin- Ataş Rafineri, 3)Kırıkkale-Orta Anadolu Rafineri, 4)İzmir- Aliağa, 5) İzmit-Tüpraş
Jeotermal ve hidro elektrik santraller ham maddenin çıkarılacağı yere kurulması gerekmektedir. Güneş Enerjisi Karadeniz Bölgesi kıyılarında potansiyeli düşük olmasının nedeni; Bulutluluk oranın fazla olmasıdır. Türkiye’de enerjinin en fazla tükendiği alan sanayidir. Konfeksiyon Endüstri: En fazla İstanbul’da gelişmiştir. Tersaneler: İstanbul, İzmit, İzmir de vardır. Uçak Yapımı: Ankara ve Eskişehir’de vardır.
Seramik ve Porselen Sanayi: İzmir, İzmit, Çanakkale, Bozhöyük (Bilecik) Önemli Geçitler: Trabzon-Erzurum: Zigana, Kop Geçiti, İç Anadolu yu Akdeniz e Bağlayan: Çubuk, Sertavul, Gülek geçiti, Çukurova’yı Antakya’ya bağlayan geçit: Belen geçidi En çok ihracat ettiğimiz ürünler: Dokuma ve Giyim ürünleri (Endüstri ürünleri)—En az paya sahip: Madencilik En Çok İthal Ettiğimiz ürünler: Petrol –en az ithal ettiğimiz ürün: Tropikal Tarım ürünü Kâğıt Fabrikaları. Başlıca Zonguldak, Giresun, Kastamonu, Muğla Türkiye de ilk demir yolu hattı 1866 yılında Aydın-İzmir arasında yapılmıştır. Demir yolu karayoluna göre ucuzdur. Bütün bölgelere ulaşımı vardır. Mersin Limanı: Akdeniz kıyısında en gelişmiş ticaret limanıdır. Zonguldak Limanı: Madenciliğe bağlı olarak gelişmiştir. Türkiye’nin sanayileşmede en büyük sorunu sermayedir. Ulaşımı etkileyen faktörler; Dağların uzanış yöne, derin akarsu vadileridir. Türkiye’de istihdamı en fazla olan sanayi dalı dokumadır. Bitkisel Yağ Fabrikaları, ham maddeye yakın yerlerde kurulmuştur. KARADENİZ BÖLGESİ Karadeniz bölgesinin tek doğal limanı Sinop’tadır. Kıyılarında falezler yaygındır, kıta sahanlığı dardır. Falez oluşumunun en fazla olduğu bölgedir. Orografik yağışların en fazla göründüğü bölgedir. Yağış rejimi ile akarsu rejimi en düzenli olan bölgedir. Kimyasal çözünmenin en fazla, fiziksel çözünmenin en az olduğu bölgedir. En çok göç veren bölgedir. Tarımda makine kullanımının en az olduğu bölgedir. Kırsal nüfus oranının en fazla olduğu bölgedir.(Tarım alanının dar olması) Rafting sporu Çoruh nehri üzerinde yapılır. Bartın çayı: ulaşımın yapıldığı tek akarsudur. Türkiye’de en fazla heyelan set gölü Karadeniz’dedir. Heyelan set Göller: Sera (Trabzon), Tortum, Abant ve Yedigöller heyelan set göllerdir. Toprak tipi: Karadeniz e bakan yamaçlarda kahverengi toprak bulunur, Bakır: Küre (Kastamonu), Murgul (Artvin) Orta Karadeniz Bölümü diğer bölümlere göre yer şekilleri sadedir. Doğu Karadeniz Bölümünde kırsal nüfus oranı daha yüksektir. Yalnızca Samsun ve Zonguldak limanlarının iç kesimlerle demir yolu bağlantısı vardır. MARMARA BÖLGESİ Kıyı set gölleri :Terkos (Durusu), Büyük çekmece, Küçük çekmece Tektonik Göller: Manyas (Kuş), Ulubat, İznik ve Sapanca gölleri. Gerçek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık değerleri arasındaki farkın en az olduğu bölgedir.(Nedeni; Yer şekillerinin sade olması) Ortalama yüksekliği en az olan bölgedir. Ekili dikili alanı en fazla olan bölgedir. Tarımsal nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgedir. Besi ve kümes hayvancılığının en fazla olduğu bölgedir. Turizm geliri en fazla olan bölgedir. Termik Santralleri: İstanbul, Hamitabat, Ambarlı Petrol Rafinerisi: İzmit Tüpraş. Bölgenin tek platosu Çatalca Kocaeli Platosudur. Çatalca-Kocaeli Bölümü: En fazla göç alan bölümdür. Türkiye’de en yoğun nüfusun olduğu bölümdür. Güney Marmara: Bölgesinin yüzölçümü bakımından en büyük olan bölümdür. EGE BÖLGESİ Petrol rafinesi: İzmir Ali ağa Linyit en fazla %85 i egede bulunur. (Oluşumunun 3. zamanda tamamlanmasıyla oluşmuştur.) İncir Aydın-Germencikte yetiştirilir. Dünya ihracatında 1. sıradadır. En fazla doğal limanı olan bölgedir. Kıta sahanlığı en geniş olan bölgedir. Delta ovalarının en fazla yer aldığı bölgedir. Kuşuçumu en kısa ancak gerçek uzunluğun en fazla sokulduğu bölgedir. Enine kıyı tipi görülür, ancak bölgenin batı kıyılarında ( Datça-Bodrum) da ria tipi kıyılar görülmektedir. Tarım alanları dardır. Ege bölgesinde tek volkanik arazisi Kula dağlarıdır.
Anason: En fazla göller yöresinde yetiştirilir. Boksit ve Kükürdün tamamı Akdeniz de çıkartılır. Kıl keçisinin yetiştirilmesinin nedeni yer şekilleri ve doğal bitki örtüsüyle alakalıdır. Göller yöresinde karasal iklim görülür.
Doğal gölü olmayan tek bölgedir. Kapalı havzada yoktur. En sıcak bölgedir. (Enlem, karasallık, samyeli, yükseltinin az olması) Toprak Tipi: Terra rossa, kestane renkli topraklar Orta Fırat Bölümü: Türkiye’de Yazın en sıcak bölümüdür. Güneydoğu Anadolu Bölgesini iki bölüme ayıran dağ Karadağdır. Kommagene krallığı kalıntıları (Adıyaman-Nemrut Dağı), Zeugma, Hasankeyf bu bölgededir. Güneşli gün sayısı en fazla olan bölgedir. Orman yönünden en fakir olan bölgedir. Gaziantep taraflarında bozuk Akdeniz iklimi görülür (zeytin yetiştirilebilir) Atatürk, Cizre, Ilısu, Devegeçiti barajları vardır. Kırsal nüfus kentsel nüfusa göre azdır. Sade yeryüzü şekillerine sahiptir. Hakkari tarafları dağlıktır. Akarsuları ise rejimleri düzensiz, ulaşıma elverişsiz, derin vadi içinde akarlar. DOĞU ANADOLU BÖLGESİ Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip bölgedir. Aritmetik nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgedir. Kişi başına düşen milli geliri en az olan bölgedir. Ortalama Yükseltisi en fazla olan bölgedir. Türkiye’de yıllık sıcaklık farkının en fazla olduğu bölüm Erzurum-Kars bölümüdür. Erzurum-Kars bölgesinde Çernezyom topakları vardır. Diğer yerlerde ise kestane renkli step topraklar vardır. Bölgenin en çok yağış alan bölümü Hakkari dağlık yöresidir. Kurşun-Çinko: Keban (Elazığ) da çıkartılır. Ferro-Krom: Elazığda çıkartılır. Yukarı Fırat Bölümü Türkiye’nin çeşit ve rezerv bakımından en fazla olduğu bölümdür. Hakkâri Bölümü: Türkiye’nin yer şekilleri en engebeli bölümüdür. Türkiye’de nüfus miktarının ve yoğunluğunun en az olduğu bölümdür. Iğdır ve Malatya ovalarında pamuk yetiştirebilmesi; Yıllık sıcaklık ortalamasının çevrelerine göre fazla olmasından kaynaklıdır ve bu ovalar Türkiyede en az yağış düşen alanlardır. Akarsuların kimyasal kirlilikleri azdır. İÇ ANADOLU BÖLGESİ Bölgenin, geniş ve yüksek düzlüklere sahip olmasının nedeni;4. jeolojik zamanın başında toptan yükselmesidir. Bitki örtüsünün cılız ve yağış rejiminin düzensiz olması nedeni ile- sel rejimli akarsuların en fazla olduğu bölgedir. Rüzgâr erozyonunun en fazla etkili olduğu bölgedir. Türkiye’de yağışın en az olduğu bölgedir. Bölgede en fazla yaygın görülen toprak tipi kestane renkli step toprak tipidir. Tarım alanlarının en fazla olduğu bölgedir. Türkiye’nin en büyük kapalı havzası Tuz gölüdür. ÖZETLE İÇ ANADOLU BÖLGESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ YER ŞEKİLLERİ 1- En büyük ikinci bölgemiz. 2- En çok platolar: Cihanbeyli, Haymana,Obruk, Bozok,Uzun yayla 3- En büyük kapalı havzalar: Konya;Tuz gölü, Ereğli, Akşehir 4- Volkan dağları: Erciyes, Hasan , Melendiz, Karacadağ, Karadağ 5- Kenarları dağlarla çevrili, orta kısmı düzdür. Bundan dolayı makineli tarım ve ulaşım 6- Çok gelişmiştir. 7- En çok erozyon. Bitki örtüsünün azlığı, sel rejimli akarsular. 8- En çok peribacası ve kırgıbayır . Volkanik arazide oluşmuştur. 9- En çok nadasa ayrılan topraklar. Yağış azlığı ve sulama yetersizliğinden dolayı. 10- Topraklar tuzlu, kireçli. Buharlaşma fazla. 11- Göller: Tuz ,Akşehir, Eber (tektonik göllerdir.) 12- Mogan ve Eğmir gölleri: Alüvyal set gölleridir. 13- Akarsular: Kızılırmak , Sakarya, Porsuk Çaylarıdır. 14- Kızılırmak üzerindeki barajlar: Hirfanlı, Kesikköprü, Altınkaya barajlarıdır. 15- Sakarya nehri üzerinde: Hasan Polatkan, Gökçekaya barajları 16- En az deprem riski.Eski zaman arazileri olduğu için. 17- Konya ve Karaman İKLİM VE BİTKİ TOPLULUÐU 1- Asıl step iklimi. 2- Yazlar sıcak ve kurak ,kışlar soğuk ve kar yağışlı. 3- En çok konveksiyonel yağışlar(kırkikindi yağışı) 4- En az yağışlı yer. Konya-Tuz gölü 5- En çok sel ve erozyon. 6- En tipik antropojen bozkırlar. 7- En fazla ilkbahar yağışı NÜFUS VE YERLEŞME 1- En kalabalık ikinci bölge. 2- Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altında 3- Nüfus dağ eteklerinde toplanmış. Yağış fazlalığı dolayısıyla 4- En kalabalık kentler: Ankara, Kayseri,Konya,Eskişehir,Sivas. 5- Kentleşme oranı yüksek, Yukarı Sakarya Bölümü. 6- Toplu yerleşmeler var. Kırsal kesimde kerpiç evler. Yağış azlığı. EKONOMİ TARIM: 1- En çok yetiştirilen ürünler: Buğday, arpa, ş.pancarı, patates, yeşil mercimek, nohut , fasulye,elma, üzüm. HAYVANCILIK. 1- Tiftik keçisi ve koyun : Ankara çevresinde. MADENLER: 1- Tuz : Tuz gölü 2- Cıva: Sarayönü Niğde 3- Demir: Sivas , Kayseri 4- Bor: Eskişehir 5- Lületaşı: Eskişehir 6- Krom: Eskişehir. 7- Linyit: Ankara, Çankırı, Sivas SANAYİ 1- Yukarı Sakarya Bölümü çok gelişmiştir. Bölgeyi diğer bölgelere bağlar. 2- Eskişehir : Uçak, lokomotif 3- Kırıkkale’de : silah, cephane fabrikaları. ULAŞIM Orta bölümü düz olduğu için, bölgeleri birbirine bağlayan önemli ulaşım yolları bu bölgeden geçer.Güneydoğu Anadolu bölgesi hariç ,her bölgeyle komşudur. KARADENİZ BÖLGESİ GENEL ÖZELLİKLERİ YER ŞEKİLLERİ 1- En fazla boylam geçen bölgemiz. En fazla yerel saat farkı. 2- Üçüncü büyük bölge. 3- En fazla sel, deprem, heyelan olayları. 4- Dağlar kıyıya paralel uzanmış .Bunun sonuçları 5- Boyuna kıyılar fazla. Falezler oluşmuş. 6- Kıyılarda girinti ve ç ıkıntı azdır. 7- Doğal limanı az. (Sinop) 8- Deniz ticareti suni limanlardan yapılmaktadır. 9- Koy, körfez az. 10- Kıyılar bol yağış almaktadır. Oroğrafik yağışlar 11- Kıyı ile iç kesimler arası ulaşım zor. Geçitlerden yapılmakta. Kop,Zigana, Ecevit. 12- Kıyı ile iç kesimler arasında iklim farklılığı. Ürün çeşitliliği farkı. 13- Dağlar: Batıda üç sıra halinde, ortada tek sıra halinde, doğuda iki sıra halinde uzanır. 14- Batıda : Kıyıda küre, Canik, Doğu kara deniz dağları. 15- Dağlar arasındaki çöküntü ovaları ve vadiler. Deprem kuşakları. 16- Akarsular:Çoruh, Doğankent çayı, Yeşilırmak, Kızılırmak, Yenice, Bartın, Sakarya 17- Akarsular kısa boyludur. Doğu karadeniz akarsularının rejimi düzenli sayılır. 18- Barajlar: Kızılırmak üzerinde Altınkaya, Yeşilırmak üzerinde H. VeS. Uğurlu .Almus,Sakarya üzerinde: Sarıyar ve Gökçekaya. 19- Göller: Tortum, Sera, Abant,Yediegöller. Heyelan set gölleridir. 20- Karadeniz: Soğuk, dalgalı, tatlı suları, tuzluluk az. Derinlerde canlı yaşamaz. İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ 1- Kıyıda Asıl karadeniz iklimi: Her mevsim yağışlı. Yazlar serin ,kışlar ılık. 2- İç kesimlerde bozulmuş kara deniz iklimi. Karasal. Sıcaklık ve yağış az. 3- Yağışlar en çok sonbaharda (yamaç ve cephe yağışları) 4- Kıyıda günlük ve yıllık sıcaklık farkı az. İç kesimlerde fazla. 5- En fazla kapalı ve bulutlu gün sayısı. 6- En fazla bağıl nem ve yağış (Rize) 7- En fazla yağışlar : Doğu, batı ve orta kara deniz diye sıralanır. 8- Ilıman okyanus iklimi 9- Bitki örtüsü sık ormanlar. Deniz seviyesinden başlar . Kendini yeniler. 10- Yükseklerde dağ çayırları 11- Ahşap yapılar yaygın NÜFUS VE YERLEŞME 1- Nüfus fazla değil. 2- Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altında. 3- Doğuda tarım, batıda sanayi nüfus çekmektedir. 4- En fazla yurtdışı göç. Sanayi gelişmediği için. 5- Araziler parçalı, dağınık, engebeli, Su kaynakları zengin. 6- Kırsal kesimlerde dağınık, iç kesimlerde toplu yerleşmeler. 7- Kadın nüfus fazla, erkek nüfus az. EKONOMİ TARIM 1- Kıyıda yetiştirilen ürünler: çay, fındık ,tütün ,mısır, keten kenevir, pirinç, ş,pancarı, narenciye (Rize ) mikro klima . 2- Mısır buğdayın yerini kıyıda almış . İhraç edilmez. Piyasada tüketilir. 3- İç kesimlerde tahıllar ve ş, pancarı. HAYVANCILIK 1- Büyük baş hayvancılık, Arıcılık (Ordu) 2- Balıkçılık çok gelişmiş. MADENLER: Bakır: Artvin Murgul, Kastamonu Küre. Çıkarılan madenler Samsun’da işlenir. Linyit: Merzifon, Çeltek, Amasya. Havza Demir-çelik: Karabük , Ereğli, Taşkömürü havzası. Çatalağzı termik santrali. FABRİKALAR 1- Şeker fabrikaları (orta karadeniz) 2- Kağıt, kereste,mobilya üretimi. Çaycuma,Taşköprü, Aksu 3- Sigara ve Çay üreten fabrikalar. ULAŞIM 1- Yerşekilleri engebeli, ulaşım çok zor. 2- Orta ve batı kara denizden iç kesimlere demiryolu ulaşımı. 3- Ulaşım : doğu ve batıda geçitlerden sağlanır. 4- Kıyıda havaalanları. MARMARA BÖLGESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ YERŞEKİLLERİ 1- Güneydoğudan sonra en küçük ikinci bölgemiz. 2- Trakya’daki topraklarına Avrupa, Anadolu’daki topraklarına Asya denir. 3- Ortalama yükseltisi en az . 4- En fazla yeşil renk kullanılmış. 5- Dağları: Yıldız, Koru, Işıklı, Samanlı, Kaz,Uludağ (iç püskürük volkan) 6- Ovalar: Tektonik havzadır. 7- Akarsular: Meriç, Ergene, Susurluk, Sakarya. 8- Göller: Tektonik havzada oluşanlar. Kuş, İznik, Ulubat , Sapanca:Alüvyal set gölü 9- Havzalar: Ergene havzası. 10- Yarımadalar: Çatalca-Kocaeli, Kapıdağı,Armutlu, Biga, Gelibolu 11- Körfezler: Saroz, Bandırma,Erdek,İzmit, Gemlik. 12- B.çekmece, ve K.çekmece, Durusu(terkos) Kıyı set gölleridir. 13- Alt ve üst akıntılar boğazlarda karşılaşırlar. Balıkçılık gelişmiştir. 14- Denizlerde kirlenme var. Sanayileşme, kentleşme, aşırı avlanma. 15- Boğazlar 4. Jeolojik zamanda çökmeyle oluştu. Ria tipi kıyılar. 16- En tehlikeli deprem kuşağı. Kuzey Anadolu fayı bölgeden geçer. 17- Ege denizinde, gökçe ada, bozca ada, Marmara denizi: İmralı,Marmara ,Avşa ad. 18- Yer şekilleri düz ve sade olduğu için, ulaşım çok gelişmiştir. En fazla sanayileşme İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ 1- İklim ve bitki örtüsü açısından geçiş özelliği gösterir. 2- Güney Marmara da Akdeniz iklimi, Ergene havzasında karasal iklim, Karadenize bakan yamaçlarda kara deniz iklimin geçiş özellikleri görülür. 3- Çok sıcak ve çok yağışlı bir bölgemiz değildir. 4- Kışın kar yağışı ve don olaylarına rastlanır. 5- Balkanlardan gelen soğuk hava kütlelerine açıktır. Yüksek sıradağlar olmadığı için. 6- Kuzeybatıdan karayel gelir. Soğuk ve yağışlı hava getirir. 7- Ergene havzasında bozkır, G. Marmara da maki ve ormanlar ,Yıldız dağlarının kuzey yamaçlarında ormanlara rastlanır. NÜFUS VE YERLEŞME 1- En fazla nüfus ve nüfus yoğunluğu. 2- En fazla kent, en az kır nüfusu. 3- En çok göç alan bölge. Sebebi, sanayileşme, iş imkanları. 4- En fazla erkek nüfus. En az kadın nüfus. 5- En az doğal nüfus artış hızı. 6- Yoğun nüfuslu yerler: Çatalca,Kocaeli yarımadası., Güney Marmara 7- En az nüfus yoğunluğu: Gelibolu, Biga, Yıldız dağlarının iç kesimleri. TARIM 1- En fazla ekili-dikili alan..Yüzölçümüne göre. 2- İklim şartlarından dolayı, tarımda ürün çeşitliliği en fazladır. 3- Modern tarım yöntemleri kullanılmıştır. İntan sif tarım. 4- Makineli tarım çok gelişmiştir. 5- Tarımda verim yüksek. Nüfus fazla olduğu için diğer bölgelerden tarım ürünleri ithal eder. 6- En fazla ayçiçeği, pirinç üretimi(ergene havzası, Meriç nehri boyları) HAYVANCILIK 1- Büyük kentlerin yakınlarında besicilik, ahır hayvancılığı çok gelişmiştir. Talep fazla. 2- En fazla kümes hayvancılığı, modern tavuk ve yumurta çiftlikleri. 3- Mandracılık gelişmiştir. 4- En fazla ipek böcekçiliği,. Suni ipek üretimi. 5- Et ihtiyacının büyük bir kısmını doğu Anadolu dan karşılar. SANAYİ VE MADENLER 1- Bor madeni. Susurluk havzası. 2- Demir cevheri. Sakarya Çam dağı. 3- Krom. Balıkesir. 4- Volfram: Uludağ 5- Mermer: Marmara adası, Bilecik. 6- Linyit: Trakya ve güney Marmara böl. 7- Hamitabat’ da doğalgaz santrali. Bölge sanayi ve ticarette çok gelişmiştir.İmalat sanayi ürünlerinin yarısı, sanayi de çalışan işçilerin yarısı,bu bölgede çalışır.En fazla elektrik enerjisi tüketen bölgedir.En çok gelir bu bölgeden elde edilir. En çok vergi veren bölgemiz. En büyük sermaye birikimi.,Bir çok parasal kuruluş ve bankanın merkezidir.Ekonomisi en gelişmiş, Okuma oranı yüksek, kültür ve sosyal hayat hareketli, İş imkanları en fazla olan bölgemizdir. AKDENİZ BÖLGESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ YER ŞEKİLLERİ 1- Dördüncü büyük bölgemizdir. 2- Toros Dağları . Alp. Himalaya kıvrım sistemi. 3. Jeolojik zaman. 3- Batı Toroslar: Bey ,Barla, Geyik, Sultan dağları 4- Orta Toroslar: Bolkar, Aladağlar, Tahtalı, Binboğa en yüksek dağlar. 5- Güneydoğu Toroslar: Nur dağları (Amanos lardan başlar=) 6- Toros dağları kıyıya paralel uzanır. Sonuçları: 7- Boyuna, kıyılar, Dalmaçya kıyıları (Kaş ) yaygındır. Falezler meşhurdur.Antalya 8- Akdeniz iklimi iç kesimlere sokulamaz. 9- Ulaşım zordur. Önemli geçitlerden sağlanır. 10- Çubuk Boğazı: Antalya’yı Göller yöresine, Sertavul Geçidi: Karaman ‘ı Silifke’ye 11- Gülek Boğazı: İç Anadoluyu,Çukurova’ya, Belen geçidi: Amik Ovasını, Çukurovaya bağlar. 12- Kıta sahanlığı dardır. 13- Doğal limanlar yoktur. 14- Dağlar geniş yer kaplar. Tarıma ayrılan arazi azdır. 15- Körfezler: Antalya, İskenderun. 16- Yarımadalar: Taşeli, Teke. 17- Bölgede karstik arazi ve şekiller çok yaygındır. 18- Toros dağları,Taşeli,Teke platoları, Göller Yöresi karstik yapılardır. 19- En çok mağaralar, yer altı suları, şelaleler. (karstik araziden dolayı) 20- Ovalar: Çukurova, Silifke: Delta ovaları. Amik.:Graben ovasıdır. 21- Karstik ovalar: Antalya, Tefenni, Elmalı. Kestel., Acıpayam. Korkuteli. 22- Akarsular: Asi, Seyhan, Ceyhan, Göksu, Aksu,Köprü.,Manavgat, Dalaman çayı. 23- Akarsuların debisi, kışın artar, yazın azalır. Rejimleri düzensizdir. 24- Göller: Karstik ve Tektonik oluşumludurlar. Beyşehir, Eğirdir,Burdur, Acıgöl. 25- Salda, Suğla, Kestel, Avlan ,Kovada, Yarışçı vb. 26- Önemli mağaralar. Beldibi, İnsuyu, Karain, Damlataş,Cennet-Cehennem Obrukları,Ashab-ı Keyf (yedi uyurlar.) İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ 1- Kıyıda tipik akdeniz iklimi görülür. 2- İç kesimlere gidildikçe karasallaşma başlar. 3- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. 4- En yağışlı mevsim kıştır(cephe ve oroğrafik yağışlar) 5- Yaz kuraklığı dinamik yüksek basınçlardan kaynaklanır. 6- En yüksek kış sıcaklıkları (10 derece) 7- Bitki örtüsü: 700-800 m lere kadar makiler, yükseklerde ormanlar vardır. 8- En çok orman yangını. 9- Yaz sıcaklıklarından kaçmak için yüksek yaylalar. NÜFUS VE YERLEŞME 1- Nüfus ve nüfus yoğunluğu azdır. (Dağların geniş yer kaplaması.) 2- Nüfus kıyıda yoğunlaşmıştır. Adana,Mersin, Antalya vb. 3- Seyrek nüfuslu yerler: Taş eli, Teke platoları, Toroslar. 4- Adana bölümü:Geçici işçi göçü alır. Tarım. 5- Antalya bölümü Geçici işçi göçü alır. Turizm. TARIM 1- Bir dönemde birden çok ürün elde edilir. 2- En az masrafla seracılık/ Güneşlenme fazlalığı. 3- En fazla turfanda meyve ve sebzecilik. 4- Dağlar geniş yer kaplamış. Tarıma ayrılan arazi az. 5- En çok muz, turunçgiller, soya fasulyesi, yer fıstığı, gül,mısır 6- Kıyıda daha çok gelir getiren ürünlere yönelinmiş. 7- Anason, tahıllar, pamuk, zeytin, pirinç (amik ovası.) HAYVANCILIK 1- Hayvancılık gelirleri azdır. 2- En çok kıl keçisi üretimi. SANAYİ 1- Tarım kadar gelişmemiştir. Tarıma dayalı sanayi (Adana bölümü) 3- İskenderun ‘da demirçelik fabrikası. 4- Antalya: Ferro krom tesisleri. 5- Mersin: Ataş Rafinerisi. 6- Seydişehir: Alüminyum 7- Keçiborlu: Kükürt 8- Kozan, Karaisalı: Linyit. 9- Toroslar ve Amanoslar da Krom 10- Yumurtalık: Irak ve Türk petrollerinin geldiği depolandığı yer. TURİZM Özellikle Antalya bölümünde çok gelişmiştir. Adana bölümü: Sanayi, ticaret, ulaştırma gelirleri yönünden daha gelişmiştir. DOÐU ANADOLU BÖLGESİ GENEL ÖZELLİKLERİ YER ŞEKİLLERİ. 1- En büyük yüz ölçüm. 2- En fazla yükselti , engebelilik. 3- En geniş buzul 4- En hızlı akarsular. 5- En fazla enerji üretimi. 6- En alçak yer. Iğdır Ovası. DAÐLAR 1- Kuzeyde Çimen, Kop, Mescit, Allahu ekber dağları. 2- Ortada Karasu, Aras ,Mercan dağları. 3- Güneyde. Güneydoğu Toroslar. VOLKANLAR 1- En geniş volkanik arazı. 2- Ağrı, Süphan, Nemrut, Tendürek. PLATOLAR 1- Erzurum,Kars,Ardahan,Tunceli platoları. OVALAR 1- Kuzeyde. Erzincan, Erzurum, Horasan, Pasinler, Kağızman, Iğdır Ovaları AKARSU VE GÖLLER 1- Aras-Kura Hazar denizine 2- Fırat,Dicle Basra Körfezine 3- Akarsuların debisi yaz ve kış azalır. 4- Akarsular denge profiline ulaşmamıştır. 5- Van, Çıldır, Erçek, Nazik. Balık gölleri. Volkan set gölleridir. YÜKSELTİDEN DOLAYI 1- Tarım arazisi daralmış, sıcaklıklar azalmış, Ürün çeşidi azalmış. Yaz yağışları. Çayır ve meralar artmıştır. İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ 1- En şiddetli karasallık. 2- En fazla kar yağışı ,donlu gün sayısı. 3- En fazla kış basıncı. 4- En düşük toprak sıcaklığı. 5- En düşük yıllık sıcaklık ortalaması. 6- En yüksek yıllık sıcaklık farkı. 7- En geç ürün olgunlaşması. 8- Ovada bozkır, yükseklerde dağ çayırları. NÜFUS V E YERLEŞME 1- En az nüfus yoğunluğu (km kareye 36 kişi) 2- Toplu yerleşmeler görülür. 3- Şehirleşme oranı az. 4- Karadeniz bölgesinden sonra en çok göç . 5- Tarımsal nüfus yoğunluğu fazla. TARIM ÜRÜNLERİ 1- Yükseltiden dolayı en çok arpa üretimi. 2- En çok kaysı(Malatya) 3- En az sebze tarımı 4- En az turfanda meyve sebze üretimi, seracılık 5- En çok büyükbaş hayvancılık. SANAYİ VE MADENLER 1- En fazla yer altı zenginliği Yukarı Fırat Bölümü 2- Demir: Divriği, Hekimhan, Hasan Çelebi 3- Krom: Ergani Guleman, Maden 4- Bakır: Ergani,Maden 5- Kurşun-Çinko Keban’da işlenir. 6- Linyit: Elbistan santrali 7- Oltu taşı: Erzurum. 8- Kaya tuzu:Kağızman,Kars SANAYİ TESİSLERİ 1- Et kombinaları: Van, Erzurum,Kars 2- Şeker fabrikaları: Erzurum, Ağrı, Kars,Muş ,Erzincan 3- Dokuma: Malatya,Elazığ 4- Sigara Fabrikaları:Malatya,Bitlis 5- Çimento fabrikaları: Erzurum,Kars, Van EGE BÖLGESİNİN GENEL Ö ZELLİKLERİ YER ŞEKİLLERİ 1- Dağlar doğu batı doğrultulu denize dik uzanır. 2- Kıyıdaki dağlar horst : Aydın, Boz, Mandra,Yunt dağları 3- Aradaki ovalar grabendir. : B.Menderes, Gediz, Bakırçay, K.menderes. 4- Dağların kıyıya dik uzanmasının sonuçları a)- Nemli hava kütleleri iç kesimlere girer. b)- Kıyılar girintili ve çıkıntılıdır. c)- Koy ve körfezler fazladır. d)- Deniz ticareti gelişmiştir. e)- Kıta sahanlığı gelişmiştir. Delta ovaları oluşmuştur. f)- İç kesimlere ulaşım kolaydır. g)- En uzun deniz kıyılarımız. h)- Enine kıyılar görülür. 5- İç kesimde yüksek platolar Bayat platosu. 6- Yükseklik batıdan doğuya doğru artar. 7- Batı Anadolu fayı bu bölgemizdedir. 8- Akarsular kıyı ovalarında menderesler çizer. Yana aşındırmaları fazladır. 9- Afyon kapalı havzası. 10- Göl bakımından fakir bir bölgemizdir. Çamiçi (Bafa) , Marmara gölü 11- Akarsular: Meriç, Bakırçay, Gediz (demirköprü barajı), B.Menderes (kemer, adı güzel barajları) 12- En genç volkan konileri Manisa Kula çevresi. 13- 4. Zamanda Egeid Karası çöktü. Ege denizi oluştu 14- Muğla yöresi Ria tipi kıyılar. İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ 1- Kıyıda akdeniz iklimi. İç kesimlere 150-200 km. sokulur. 2- Kar yağışları ve don olayları azdır. (kıyıda) 3- Sıcaklık güneyden kuzeye doğru azalır. 4- Sıcaklık batıdan doğuya doğru azalır. (yükselti) 5- Kıyıda deniz meltemi görülür. (imbat) 6- İç kesimlere gidildikçe yükselti artar. Karasallaşma başlar. 7- Kıyıda makiler. (400 m) lere kadar,yükseklerde ormanlar, iç kesimlerde bozkırlar var. NÜFUS VE YERLEŞME 1- En çok nüfus yoğunluğuna sahip ikinci bölgemiz. 2- Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının üstünde. Yüzölçümü küçük. 3- En çok göç alan ikinci bölgemiz. Sanayi ,ticaret ve tarım geliştiği için. 4- Kıyılarda nüfus yoğunluğu fazla, iç kesimler tenha. Yükselti arttığı için. 5- Kıyılar göç alırken, iç kesimler göç verir. 6- En yüksek kentleşme 7- Turizme bağlı iç göçler kıyıda görülür. 8- Kırsal kesimde yerleşmeler topludur. 9- Menteşe yöresi fazla yağış almasına rağmen az nüfuslanmış. Yükselti fazlalığı TARIM 1- Düz arazi , verimli topraklar, sulama çok gelişmiş 2- En çok: Haşhaş, tütün, zeytin, pamuk, üzüm, incir. 3- İç kesimlerde tahıllar, ş,pancarı, patates 4- En çok dikili alan (meyve bahçeleri.) 5- Bölümler arası en fazla fark. 6- En çok bal üreten ikinci bölgemiz. SANAYİ VE MADENLER 1- Aliağa petrol rafinerisi, Tariş fabrikalar zinciri, Dokuma sanayisi çok gelişmiş. 2- Linyit : Soma, tavşanlı, tunçbilek, yatağan , gökova ve termik santraller. 3- Krom : Menteşe Yöresi 4- Demir : Eymir. 5- Civa : İzmir. Zımpara taşı. 6- Mermer: Afyon 7- Tuz : İzmir Çam altı tuzlası. 8- Jeotermal enerji: Denizli Sarayköy GÜNEYDOÐU ANADOLU BÖLGESİ GENEL ÖZELLİKLERİ YER ŞEKİLLERİ 1- Yüz ölçümü en küçük bölgemiz. 2- Yer şekilleri sadedir. 3- Kuzeyden güneye yükselti azalır. 4- Platolar: G. Antep, Urfa, Adıyaman 5- Diyarbakır havzası, Mardin Eşiği yüksek yerler 6- Karacadağ en basık volkandır. 7- Ovalar: Harran, Suruç, Ceylanpınar. 8- Fırat ve Dicle bölgeyi parçalayarak platolar oluşturur. 9- Akarsular araziye gömülmüş , sulama zorunluluğu var. 10- Göl bakımından en fakir bölge. Doğal göl yok. 11- Barajlar: Atatürk, Kral kızı ,Birecik, Deve geçidi. Ilı su, Batman İKLİM VE BİTKİ TOPLULUÐU 1- Akdeniz ve Karadeniz iklimlerinin geçiş alanıdır. 2- Orta Fırat bölümünde Akdeniz, Dicle bölümünde Karasal iklim.görülür. 3- En yağışlı mevsim kış, en kurak mevsim yazdır. 4- Aşırı sıcak ve buharlaşmadan dolayı kuraklık en fazla. 5- Güneydoğudan samyeli rüzgarı eser. Tarımı olumsuz etkiler. 6- En az yağış alan ikinci bölgemiz. 7- Doğuda bozkır, batıda makiler yaygındır NÜFUS VE YERLEŞME 1- En az nüfus. 2- Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının üstünde. Çünkü yüz ölçüm küçük. 3- Nüfus dağ eteklerinde toplanmış. Çukur yerler aşırı sıcak olduğundan nüfus az. 4- Dışarıya göçler son yıllarda azaldı. 5- Mesken tipleri: Kerpiç evler. Yazın serin tutar. TARIM 1- Tarım alanları geniş ve verimli Buharlaşma-kuraklık ve sulama problemi var. 2- Türkiye’de en fazla k.mercimek, Antep fıstığı, karpuz. 3- Pamuk, tütün, üzüm üretiminde son yıllarda önemli artışlar var. HAYVANCILIK 1- Küçükbaş hayvancılık ve ihracat gelişmiştir. 2- Dokumacılık yaygındır. ÇIKARILAN MADENLER 1- Petrol: Adıyaman, Batman ,Diyarbakır, Mardin, Siirt. 2- Batman’da Batman rafinerisi 3- Irak ve Türkiye’nin petrol boru hatları bölgeden geçer. 4- Fosfat: Mazıdağı (Suni Gübre) 5- Cizre-Silopi: Linyit ULAŞIM 1- Yer şekilleri sade olduğu için ulaşım gelişmiştir. Yüklə 137,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|