Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
94
axĢam toranında uzaqdan zorla iĢaran yeganə iĢığı göstərib, dilinə tək bircə kəlmə gətirdi. “Ev,” – dedi. UĢaq heç nə demədi. KiĢi yuxarıdan ona baxırdı. O da soyuqdan büzüĢmüĢdü: iri, enlikürək, biçimsizdi, sərt olmaqdan daha çox qəddar görünən qaya parçasına bənzəyirdi. “Deyirəm ki, sənin evin, bax, odu”. UĢaq yenə də ona cavab vermədi. Onun öz evi heç vaxt olmamıĢdı, buna görə də heç nə demədi. Heç nə demədən nəsə deyə bilmək üçün isə o hələ çox balacaydı. “Burda sən özünə yer-yurd, yemək tapacaqsan, mömin insanlar qayğına qalacaqlar, – kiĢi dedi. – ĠĢ də gücünə görə olacaq; o səni pis əməllərdən qoruyacaq. Zira, çox keçmədən mən sənə insan üçün iki ən böyük qüsurun – tənbəllik və avaralıq düĢüncəsinə qapılmaq, iki ən yaxĢı keyfiyyətin is daim çalıĢmaq və Allah qorxusuyla yaĢamaq olduğunu öyrədəcəm”. UĢaq yenə də heç nə demədi. Ġndiyəcən o nə iĢləmiĢ, nə də Allahdan qorxmuĢdu. Allah barədə iĢləməyin nə olduğundan da az bilirdi. ĠĢ deyilən Ģey əllərində dırmıq, kürək bel oyun meydançasında çalıĢan adamların timsalında həftənin altı günü onun öz gözləri önündə baĢ verirdi; Allahsa yalnız bazar günləri peyda olurdu. Onda da daimi təmizlik yoxlanıĢı hesaba alınmazsa, Allah onun üçün qulağa xoĢ gələn musiqiydi, amma həm də qulaq üçün, ümumiyyətlə, heç bir məna kəsb etməyən kəlmələrdi; bütövlükdə isə xoĢ bir Ģeydi, hərçənd bir qədər yorucuydu. UĢaq heç nə demədi. Araba möhkəm silkələnməyə baĢladı, sağlam, yaxĢı qulluq görmüĢ qatırlar axura, yemə, evə doğru götürüldülər. Xeyli sonralar – yaddaĢın bu yad adamın sifətini qəbul etmədiyi, xatirələrin üz qatından artıq imtina etdiyi zamanlar xatırladığı bir Ģey də vardı. Müdirənin kabinetindədirlər və o, daĢ kimi hərəkətsiz dayanıb, ona tanıĢ olmayan bu yad adamın gözlərinə baxmamağa çalıĢır, amma onun baxıĢlarını öz üzərində hiss edir, yad adamın gözlərilə düĢündüyünü haçan dilinə gətirəcəyini gözləyir. Sonra isə onun səsini eĢidir: “Kristmas. Bütpərəst soyadıdı. Küfrdü. Mən onu dəyiĢəcəm”. – Buna sizin qanuni haqqınız var, – müdirə cavab verdi. – Bizim üçün vacib Ģey onların hansı adla, hansı soyadla çağırılması deyil, onlarla necə rəftar olunmasıdır. Ancaq yad adam artıq heç kimi dinləmirdi, bu dəfə sözünü deyərkən də üzünü heç kimə tərəf tutmadı. – Bu gündən onun soyadı Makiçern olacaq. –
–
O mənim çörəyimi yeyəcək, mənim dinimə riayət edəcək, – yad adam dedi. – Niyə də mənim soyadımı daĢımasın? UĢaq deyilənlərə qulaq asmırdı. Bu heç onun vecinə də deyildi. Onu az maraqlandırırdı; hətta o qədər az ki, əgər bu yad adam hava isti olmadığı halda onun çox isti olduğunu söyləsəydi, buna ondan daha çox diqqət yetirərdi. O qədər az ki, heç öz-özünə də demədi Mənim soyadım 95
Makiçern deyil. Mənim soyadım Kristmasdır Hələ ki buna görə narahat olmağa dəyməzdi. Hələ qabaqda çox vaxt var idi. – Doğrudan da, niyə də sizin soyadınızı daĢımasın? – müdirə dedi.
7 YaddaĢ isə bunu bilir; hətta iyirmi ildən sonra da buna inanır O gün mən kişi oldum Tərtəmiz, amma bərbəzəkdən uzaq olan otağa bazar gününün ab-havası çökmüĢdü. Pəncərələrdəki yamaqlı, lakin tərtəmiz pərdələr ĢumlanmıĢ torpaq və cır alma iyi verən mehdən yüngülcə yellənirdi. Palıd ağacından düzəldilmiĢ, pedallarına köhnə, nimdaĢ xalı parçasından üz çəkilmiĢ sarı rəngli melodeonun 3 üstünə bankada bir dəstə mahmızçiçəyi qoyulmuĢdu. Oğlan masa arxasında bərk, taxta kətildə əyləĢmiĢdi; masanın üstündə nikel çıraq, bir də bürünc qarmaqlı, bürünc ilgəkli, bürünc qıfıllı iri Bibliya kitabı vardı. Əyninə tərtəmiz, yaxalıqsız, ağ köynək geyinmiĢdi. Qara rəngli, kobud parçadan tikilmiĢ Ģalvarı da təzəydi. Çəkmələri bir qədər əvvəl, amma naĢıcasına, səkkiz yaĢlı oğlan uĢağının bacardığı qədər mazlanıb təmizlənmiĢdi, orda-burda, xüsusən də maz dəyməyən arxa tərəflərdə boz ləkələr qalmıĢdı. Presviterian kataxizisi 4 açıq halda masanın üstündə, onun önündəydi. Makiçern masanın yanında dayanmıĢdı. Tərtəmiz sətin köynəkdə və oğlanın onu ilk dəfə görərkən əynində olan elə həmin qara Ģalvarda idi. Nəm, hələ də dən düĢməmiĢ saçları səliqəylə yumru baĢının arxasına daranmıĢdı. Saqqalı da o cür səliqəylə sahmana salınmıĢdı, o da saçları kimi hələ yaĢ idi. “Sən bunu yaxĢı öyrənmək üçün kifayət qədər çalıĢmamısan”, – o dedi. Oğlan baĢını qaldırmadı. Heç yerində qurcalanmadı da. Amma bu adamın sifəti daha qaya parçasına bənzəmirdi. “ÇalıĢmıĢam”. “Onda bir də təkrar elə. Sənə bir saat da vaxt verirəm”. Makiçern cibindən gonbul gümüĢü saatını çıxardı, qapağını açdı, onu üzüyuxarı masanın üstünə qoydu, baĢqa bir bərk, söykənəcəkli kətili masanın yanına çəkib oturdu, tərtəmiz yuyulmuĢ əllərini dizlərinin üstünə qoydu; təzəcə silinmiĢ iri çəkmələri döĢəmə üzərində dimdik dayanmıĢdı. Bu çəkmələrdə mazlanmamıĢ yer, heç bir ləkə yox idi. Amma dünən axĢam, Ģam yeməyində vardı. Sonra, oğlan yatmaq üçün soyunub tək bir köynəkdə qalanda onu möhkəm kötəklədilər və o həmin çəkmələri təzədən silib təmizləməli oldu. Ġndi oğlan masanın arxasında oturmuĢdu. KütləĢmiĢ, hərəkətsiz sifəti heç nə ifadə etmirdi. Tərtəmiz, çılpaq otağa arabir Ģiddətlənib, sonra öləziyən yaz küləyi dolurdu. Bütün bunlar səhər saat doqquzda olmuĢdu. Onlar saat səkkizdən orda oturmuĢdular. Yaxınlıqda bir neçə kilsə vardı, amma presviterian kilsəsi beĢ mil aralıda idi və ora bir saata
3
Melodeon – orqan alətinə bənzər musiqi aləti 4
Presviterianlıq – protestant məzhəblərindən biri; presviterian kataxizisi – həmin məzhəbin dini kitabı Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|