131
Rotametrlarning sarf koeffisienta
a
ni aniqlash analitik usulda topish qiyin bo‘lgan bir
qator kattaliklarga bog‘liq. SHuning uchun, har bir rotametr tajriba yo‘li bilan
darajalanadi. Sarf tenglamasiga kirgan barcha kattaliklar darajalanish shartlariga
muvofiq bo‘lgandagina shkalaning bu tarzda darajalanishi aniq bo‘ladi.
Laboratoriya va sanoatda shisha (sarfni joyida o‘lchaydigan) va metalldan
yasalgan (ko‘rsatishlarni masofaga uzatadigan) rotametrlar chiqariladi.
4.3-rasmda shisha naychali rotametrning tuzilish sxemasi ko‘satilgan. Bu asbob
korpus 5 ga ustunlar 4 yordamida o‘rnatilgan konussimon shisha naycha 2 dan iborat.
Naycha ichida pastdan yuqoriga oqadigan suyuqlik yoki gaz oqimi ta’sirida tik
harakat qiluvchi qalqovich 1 bor. Acbobning shkalasi 3 bevosita naycha ustiga
(chizish yo‘li bilan) darajalanadi. Hisoblashlar qalqovichning ustki gorizontal
tekisligi bo‘yicha olib boriladi.
Konussimon naychali shisha rotatametrlar suv bo‘yicha 3000 l/soat va havo
bo‘yicha 40 m
3
/soat o‘lchov chegarasiga; 0,6 mPa (6 kgk/sm
2
) gacha ish bosimiga
mo‘ljallangan. Asosiy xatolik ±2,5%.
4.4-rasmda ko‘rsatishlarni masofaga elektr differensial-
transformator orqali uzatadigan rotametr sxemasi keltirilgan.
Rotametrning o‘lchash qismi diafragma 2 va silindrik metall
korpus 1 dan iborat.
Diafragma 2 teshigida shtok 4 ga bikr qilib o‘rnatilgan
konussimon qalqovich 3 harakat qiladi. SHtokning ustki
qismida differensial transformatorli o‘zgartgichning o‘zagi 5
o‘rnatilgan. O‘zak naycha 6 ichida joylashgan, naycha
tashqarisida esa o‘zgartgichning g‘altagi 7 bor.
SHkalasiz rotametlar ko‘rsatuvchi yoki qayd qiluvchi
ikkilamchi
differensial-transformatorli
asbob
tarkibida
ishlatiladi. Rotametrlar ortiqcha ish bosimi ta’siridagi muhit
sarfini o‘lchash uchun (6,27 mPa) chiqariladi. Bu asboblar
kattaroq ortiqcha bosimlarga
4.4 –
расм
.
Dostları ilə paylaş: