Urganch innovatsion univеrsity nodavlat ta’lim muassasasi «tasdiqlayman»

Semestr 1
ECTS - Kreditlar 2-semestr – 5
Fan/modul turi		Ta’lim tili O‘zbek			Haftadagi dars soatlari 2-semestr – 4
1.	Fanning nomi		Auditoriya mashg‘ulotlari (soat)		Mustaqil ta’lim (soat)		Jami yuklama (soat)
	“Oliy matematika”		2-semestr – 60		2-semestr – 90		150
2.	I. Fanning mazmuni Fanni o‘qitishdan maqsad-talabalarni matematikaning zaruriy ma’lumotlari majmuasi (tushinchalar, tasdiqlar va ularning isboti, amaliy masalalarni yechish usullari va boshqalalar) bilan tanishtirish hamda matematika yo‘nalishlarining uzviy bog’liqlarini o‘rganishdan iboratdir. Ayni paytda u talabalarni mantiqiy fikrlashga, to‘g‘ri xulosa chiqarishga, matematik madaniyatini oshirishga xizmat qiladi. Talabalarni mantiqiy fikrlashga, nazariy bilimlarniamaliyotga bevosita tatbiq etishga, to‘g‘ri xulosa chiqarish va qaror qabul qilishga o‘rgatish matematika fanining asosiy vazifalaridan hisoblanadi. Fanning vazifasi- matematik usullar olamni idrk etishda asosiy ekanligini, matematika tusunchalari umumiyligi haqida, matematik modellashtirish masalalarini o‘rganishdan iborat. II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg‘ulotlari) 1-mavzu. Oliy matematika va uning predmeti. Vektorlar ustida chiziqli amallar. Vektorlarning skalyar, vector aralash ko’paytmasi. Vektor ko‘paytma yordamida uchburchak va parallelogram yuzini hisoblash. Aralash ko‘paytma yordamida tetraedr va parallelepiped hajmini hisoblash. 2-mavzu. To‘plamlar ustida amallar. Eyler-Venn diagrammasi. De Morgan formulasi. Berry paradoksi. Uch til haqidagi masala. Bezuxov “xatosi”. 3-mavzu. Tekislikda dekart va affin koordinalar sistemasi. Affin koordinatalar sistemasida kesmani berilgan nisbatda bo’lish. Tekislikda to’g’ri chiziqning turli tenglamalari. Ikki to‘g‘ri chiziqning o’zaro vaziyati. To‘g‘ri chiziqlarga doir asosiy masalalar. Fillips chizig‘i va uning xossalari 4-mavzu. Ikkinchi tartibli chiziqlar. Aylana, Ellips, Giperbola, Parabola va ularning kanonik tenglamalari. 5-mavzu. Fazoda tekislik va to‘g‘ri chiziq tenglamalari. Tekislik va to‘g‘ri chiziqlarning o‘zaro vaziyati. 6-mavzu. 2-va 3-tartibli determinantlar va ularning xossalari. Yuqori tartibli determinant va ularni hisoblash. 7-mavzu. Matritsalar va uning turlari. Matritsalalar ustida amallar va ularni xossalari. Limit produksiyasi. 8-mavzu. Chiziqli tenglamalar sistemasi haqidagi asosiy tushunchalar va uning yechish usullari – Kramer qoidasi, Gauss usuli va teskari matritsa usuli 9-mavzu. Ketma-ketlik va funksiya limiti. Ajoyib limitlar. Funksiya hosilasi va differensiali. Funksiya hosilasi. Hosilaning geometric va mexanik ma’nolalari. Yuqori tartibli hosila. Sipfa qonuni. Dekart paradoksi. Filipps funksiyasi. Didon masalasi. 10-mavzu. Differensial. Differensiallash jadvali va hisoblash qoidalari. Botiqlik va qarariqligi, asimptotalari. Funksiyani to’la tekshirish sxemasi. Ekstremum toppish qoidalari. Akseleratsiya masalasi. А.И.Яблонский modeli. 11-mavzu. Bo’laklab integrallash. Ratsional kasrlarni integrallash. Elektrni sarflash haqidagi masala. Jinni koeffitsiyenti. Lorens chizig’I masalasi. Paluba kemasi haqidagi masala.