Urganch innovatsion university



Yüklə 2,29 Mb.
səhifə48/69
tarix28.11.2023
ölçüsü2,29 Mb.
#133428
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   69
5. Tilshunoslik nazariyasi. Majmua (3)

GLOSSARIY

Affiks

Аффикс

affix

o‘zi qo‘shiladigan asosning lug‘aviy yoki grammatik ma’nolarining shakllanishiga xizmat qildigan morfema; qo‘shimcha.

Agglyutinativ

Агглютинатив

Agglyutinative

qo‘shimchalar yordamida grammatik ma’no anglatish, ketma-ket qo‘shimchalar qo‘shishga asoslangan til

Agglyutinativ tillar

Агглютинативные языки

Agglutinative languages

so‘z yasalishi va shakl yasalishi aglyutinatsiya yo‘li bilan bo‘ladigan tillar.



Аkkomodatsiya

Аккомадация

Accommodation

yonma-yon krlgan undosh yoki unli tovushlar artikulyatsiyasining uyg‘unlashuvi.



Аllamorfizm

Алломо́рф

Allomorfy

ma’lum sathni tashkil qiluvchi til birliklarining turli tiplari.



Аmorf tillar

Аморфные

Amorphous languages

(yunon. amorphous – -siz, be-, + morphe - forma – «shaklsiz, beshakl», «to‘silgan», «o‘zakli», «o‘zagito‘silgan») – so‘z o‘zgarishi mavjud bo‘lmagan tillar, grammatil affikslar yoq (kelishik, son,shaxs, zamon va h.z.) ikki so‘zning bir-biri bilan birikuvi yoki yordamchi so‘zlar orqali birikadi.

Аssimilyatsiya

Ассимиляция

Assimilation

turkiy tillardа, хususаn, o‘zbеk tilidа kеng tаrqаlgаn hоdisа bo‘lib, nutqning mоddiy zаnjiridа, ya’ni tоvushlar kеtmа-kеtligidа mа’lum bir bеlgigа ko‘ra ikkitа nоo‘хshаsh undоshning so‘zlоvchining tаlаffuz qulаyligigа intilishi tufаyli o‘хshаsh undоshgа аylаntirilishidir. Ko‘rinаdiki, muаyyan lеksеmа tаrkibidа mа’lum bеlgi аsоsidа zidlаnuvchi ikki undоsh tаlаffuz nоqulаyligini bаrtаrаf qilish hаrаkаti tufаyli zidlаnish bеlgisini yo‘qоtаdi, bir хil undоshlargа аylаnаdi. Nаtijаdа lеksеmаning оg’zаki so‘zlаshuv varianti – uslubiy varianti mаydоngа kеlаdi. Mаsаlаn, tаrnоv- tаnnоv, shirmоy nоn- shirmоnnоn, bаdtаr- bаttаr kаbi.



Differensiatsiya prinsipi

Дифференцирующий

Differentiates

Bu prinsip asosida tuzilgan imlo qoidalariga ko‘ra shakli bir xil bo‘lgan (omonim) yoki bir-biriga yaqin bo‘lgan (paronim) so‘zlar yozuvda diakritik belgilarni ishlatish orqali farqlanadi

Diskussiya

Дискуссия

Discussion

1) qandaydir bir masalani suhbatda, majlisda, bosmada va hokazoda muhokama, munozara qilish; 2) masalani umumiy еchimini ishlab chiqishga yordam bеruvchi qo‘shma faoliyatni tashkil etish usuli; 3) o‘quvchilarni birgalikdagi xaqiqatgni izlashga qo‘shish hisobiga Ta’lim jarayoni samarasini oshiruvchi Ta’lim uslubi.




Yüklə 2,29 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   69




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə