|
![](/i/favi32.png) Variant 1 Marketing fani nimani o'rganadi va o'rgatadi?MARKETINGDA HBA-81I GURUHU UCHUN MAXSUS . AUF.COM (1)2.
Tovar turlari?
.
Tovar
(rus.)
— 1) ishlab chiqarish.iqtisodiy faoliyatning
moddiybuyum shaklidagi har qanday mahsuloti; 2)
sotuvchilar va xaridorlar oʻrtasida oldisotdi, bozor
munosabatlari obʼyekti. T. bozorda sotish, ayirboshlash
uchun va shu orqali boshqalarning ehtiyojlarini qondirish
uchun ishlab chiqariladigan mehnat mahsulotidir. T.
faqat modsiy shaklga ega boʻlmay, u turli xizmatlar,
maʼnaviy neʼmatlar va boshqa koʻrinishlarda ham boʻlishi
mumkin. T. shaklini olgan mahsulot ikki yoqlama
xususiyatga ega boʻlishi, yaʼni bir tomondan, u faqat
sotish uchun ishlab chiqarilgan, ikkinchidan, kishilarning
bironbir ehtiyojini qondira olishi kerak. Iqtisodiyotda
T.ning bu ikki yoqlama xususiyati
— isteʼmol qiymati,
uning mehnat mahsuli ekanligi qiymat tarzida oʻrganiladi.
T.larning isteʼmol qiymati ularning boshqa tovarlar bilan
almashtirish imkonini beradi. Shuning uchun tovar ishlab
chiqaruvchilarni tovarning almashuv qiymati qiziqtiradi.
Tovarlarni sotishdagi ularning narx koʻrsatkichi almashuv
qiymatini koʻrsatadi. T.ning almashuv qiymati — biror
turdagi isteʼmol qiymatning boshqa turdagi isteʼmol
qiymatga ayirbosh qilinadigan miqdoriy nisbatdir.
Tovarlarning almashuv qiymatiga qarashlarda turlicha
taʼlimotlar mavjud boʻlib, ulardan biri "qiymatning mexnat
nazariyasi" deb nom olgan. Bu nazariya asoschilari
A.Smit, D. Rikardo, U.Petti va boshqa fikricha,
tovarlarning tabiiy xususiyatlaridan birortasi
— ogʻirligi,
shakli, hajmi kabilar almashuv qiymatiga asos boʻla
olmaydi, uning asosini tovarga sarflangan mexnat,
almashishning zarur shartini esa ayirboshlanadigan
tovarning har xil isteʼmol qiymatlari (xususiyatlari) tashkil
etadi. Lekin har xil tovarlarning isteʼmol qiymati sifat
jihatidan turlicha boʻlishi mumkin. Bu qarash
tarafdorlarining fikricha, tovarlarni miqdor va sifat
jihatlardan solishtiri
sh, yaʼni barobarlashtirish asosi faqat
unga sarflangan mehnat boʻlishi mumkin. T.da
mujassamlashgan ijtimoiy mehnat uning qiymatini tashkil
qiladi.
|
|
|