Maşın tərcüməsinin nəzəri problemləri
61
sınaqdan keçirilmişdir. Artıq xarici ölkələrdə bir sıra sistemlər
istismara buraxılmışdır.
Bunlardan SYSTRAN ən tanınmış sistemdir. Bu sistemin
vasitəsilə ingilis dilindən alman, fransız, ispan, yunan, italyan dil-
lərinə ildə 25 milyon səhifə həcmində tərcümə həyata keçirilir.
Bundan başqa, Qrenobol (Fransa), CULT sistemi (Hon-
konq) fəaliyyət göstərir. Kommersiya məqsədilə hazırlanmış bir
sıra sistemlər: Loqos Corp, Globalic İnc., Toshiba Corp., Compu
Serve və başqaları satışa buraxılmışdır. Eləcə də Sankt-Peterbur-
qun Promt şirkətinin Promt 98 maşın tərcümə sistemi artıq
qlobal internet şəbəkəsində istifadə edilir.
1
Maşın tərcüməsinin müasir vəziyyəti haqqında geniş şəkildə
M.H.Məmmədova, Z.Y.Məmmədova öz əsərlərində məlumat ver-
mişlər.
2
Maşın tərcüməsi problemi demək olar ki, müntəzəm surət-
də keçirilən kompüter dilçiliyinə həsr olunmuş COLİNG və
maşın tərcüməsinə həsr olunmuş beynəlxalq SUMMİT konfrans-
larında, eləcə də digər elmi məclislərdə öz əksini tapmışdır.
3
1
Bax: И.А.Мельчук, Р.Д.Равич. Автоматический перевод. М., 1967; Пиотровский
Р.Г. Новые горизонты машинного прервода. НТИ. Серия 2, Информ. Процессы и
система 2002, № 1, стр.27-29
2
Мамедова М.Г., Мамедова З.Ю. Машинный перевод эволюция и основные аспек-
ты моделирования. В., 2006
3
Попов Э.В. Общение ЭВМ на естественном языке. Серия наука об искусственном
интеллекте. М., 2004. Попов Э.В. Введение в формальный анализ естественных язы-
ков. М., 2003; Кобозева Лингвистическая семантика. М., 2004; Антропологического
лингвистика. Вводной курс Гринберг 2004; Интуиция и математика. Босс В. Вопро-
сы моделирование языка на ЭВМ; Искусственный интеллект М., 1990; Новые ин-
формационные технологии. М., 2002; Попов Э.В. Искусственный интеллект. М.,
1990; Pопов Э.В .Экспертные системы: Решение неформальные задачи в диалоге с
ЭВМ М., 1987; Труды Международного семинара Диалог 96 по компьютерной
лингвистике и ее приложение. М., 1996; Диалог М., 1997; Черноховская Л.А. Пере-
воды и смысловая структура. М., 1976; Филипов Е.А. История машинного перевода
(www.dialoq.ru) Компьютерная линг. Новое в линг. Вып. ХХIV М., 1985; Система
перевода текста STVLVS для Windows. Версия 2.51 Руков. пользователья фирма
Промт. 1996. Система перев. текста Web Tran Site 98 Руков польз. 1998; Система пе-
ревода текста Web View Руков. польз. М., 1998; Система электронного словарья
Linqvo для DOS и WIN. Версия 4.0. Руководство польз. М., 1995; Система перевода
текста PROMT Internet M., 1997; Мамедова М.Г. Мамедова З.Ю. Машинный пере-