195
Qeyd: Kitabın üz qabığında naĢir səhv olaraq müəllifin adını Abdullah ibn
Fəzlullah əvəzinə Fəzlullah ibn Abdullah yazmıĢdır. Müəllifin dəqiq adı
haqqında bax: «Tarix-i Vəssaf», səh. 6.
35. «Tarix-i Vəssaf», səh. 143.
36. Yenə orada, səh. 652. Vəssaf və onun əsəri haqqında ətraflı məlumat almaq
üçün bax: А. А. Али-заде. Социального-экономическая и политическая
история Азербайджана XIII-XIV вв. Баку, 1956, səһ. 15-16; И. П.
Петрушевский. Основные источники по истории периода. Бах. История
Ирана, səһ. 169-172; Ч. А. Стори. Персидская литература, ч. II, səһ. 769-
775; М. Mortəzəvi. Göstərilən məqaləsi, səh. 40.
37. Əbulqasim Abdullah bin Əli əl-KaĢani. Tarix-i Ulcaytu, Tehran, 1348 Ģ.,
(1969). Kitabın naĢiri Məhin Həmboli səhv olaraq müəllifin adını Abdullah bin
Məhəmməd yazmıĢdır. Əslində Əbulqasim Abdullah bin Əli bin Məhəmməd
əl-KaĢanidir. Bax: həmin əsərin 4-cü səhifəsinə; (sonralar: «Tarix-i Ulcaytu»).
Əbülqasim KaĢani və onun
əsəri haqqında ətraflı məlumat almaq üçün bax: S. M. Onullahi. Elxanilər
dövrünə aid istifadə edilməmiĢ mənbə. «Azərb. SSR EA Məruzələri», XXXII
cild, № 5, 1976, səh. 58-61.
38. Əbubəkr Qutbi əl-Əhəri. Tarix-i ġeyx Üveys. Lahə, 1273 hicri (1964), səh.
168-170, 173; (sonralar: «Tarix-i ġeyx Üveys»).
39. Hafiz Əbru. Zeyli cami-ət-təvarix-i RəĢidi, Tehran, 1317 Ģ., (1938);
(sonralar: «Zeyli cami-ət-təvarix-i RəĢidi»).
40. Zeynəddin Qəzvini. Zeyli tarix-i qozide. LDUƏN, Ģifr M. O; 153: bax: V.
Z. Piriyev. Azərbaycanın XIV əsr tarixinə dair yeni mənbə. «Azərb. SSR EA
Xəbərləri»,TFH seriyası, 1971, № 1, səh. 32-42.
41. ġami. Zəfərnamə, səh. 129, 148.
42. Əbdürrəzzaq
Səmərqəndi. Mətlə-üs-sədeyn və məcmə-ül-bəhreyn.
Əlyazma. Bir nüsxəsi Saltıkov-ġedrin adına LDUK-də saxlanılır. 1941 və
1949-cu illərdə iki cilddə Lahurda, 1974-cü ildə isə I cildi Tehranda nəĢr
olunmuĢdur. Biz həm əlyazma, həm də Lahur və Tehran nəĢrlərindən istifadə
etmiĢik (sonralar: Əbdürrəzzaq Səmərqəndi. Mətlə-üs-sədeyn.)
Qeyd: Əbdürrəzzaq Səmərqəndi haqqında ətraflı məlumat almaq üçün bax:
Rovzət-üs-səfa. Təsnife Mir Məhəmməd bin Seyid Bürhanəddin XavəndĢah əl-
Ģəhir be Mirxond, 5-6 c., Tehran, 1339 Ģ., (1960), səh. 516-518; (sonralar:
Mirxond. Rovzət-üs-səfa). И. П. Петрушевский. Основные источники по
истории периода. Бах. История Ирана, səh. 212; Ч. А. Стори. Персидская
литература, c. II, səh. 820-828.
43. «Ketabe-Diyarbəkriyyə». Təlife Əbubəkr Tehrani. Ankara, 1962-64, I-II
hissə.
44. Bəzi tədqiqatçılar, o cümlədən V. F. Minorski, Ġ. P. PetruĢevski, O. Ə.
Əfəndiyev, Ч. А. Стори, Ç. M. Ġbrahimov bu sözü səhv olaraq «Xunc» -
196
«Xunci» oxumuĢlar. Əslində Fəzlullah Ruzbehan Ġsfahan yaxınlığında olan
«Xunəc» kəndindəndir. Bax: Yaqut Həməvi. Möcəm-ül-büldan, II cild, Tehran,
1966, səh. 500. Miyana ilə Dehxarqan (indiki AzərĢəhr) arasında yerləĢən
Kağəzkonan da keçmiĢdə «Xunəc» adlanmıĢdır: Bax: Ġstəxri. Məsalik əl-
məmalik,Leyden, 1870, səh. 188; Nüzhət əl-qülub», Tehran, 1336 Ģ., səh. 72.
Abul Khayr Fadlullah b. Ruzbihan Khunjis al-Ġsfahani. Tarikh-i alam-ara-yi
Amini ...), an abridged trans. by V. Minorsky, London, 1957.
45. И. П. Петрушевский. Иранские источники по истории Азербайджана.
XVI-XVIII вв. ССИА, вып. I. Баку, 1949, səh. 299.
46. Həbib-üs-ciyər fi əxbari əfrad əl-bəĢər, təlife Qiyasəddin bin Hümaməddin
əl-Hüseyni əl-müddəu be Xondəmir, Tehran, 1333 Ģ., cild çaharom; Mir Yəhya
Qəzvini. Lübbət-təvarix. SSRĠ EA Asiya Xalqları Ġnstitututu, № V-660
(əlyazma); XurĢah ibn Qubad əl-Hüseyni. Tarix-i
elçi-ye NizamĢah. Britaniya Muzeyi nüsxəsi. Bax: C. Rieu. The Catalague of
the Persian Manusripts of the British Museum. London. 1879, vol. I, p. 110, or
153. ġah Təhmasib. Təzkire-ye ġah Təhmasib, Kəlküttə, 1912, Qazi Əhməd
Qaffari. Tarix-i cahan ara, Tehran, 1343 s, Budaq Qəzvini Cəvahir əl-əxbar.
LDUK, Dornun kataloqu, № 288; Həsənbəy Rumlu. Əhsən-ət-təvarix.
Əbdülhüseyn Nəvainin nəĢri, Tehran, 1349 Ģ., ġərəfxan Bidlisi. ġərəfnamə,
Peterburq, I-II cildlər, 1860-1862.
47. «Tarix-i ġah Ġsmayıl». (Persian M. ss. 536) A very detailed history of the
rise of the safawid dynastry. Bax: Ч. А. Стори. Персидская литература. ç. II,
səh. 853.
48. Hafiz Hüseyi Kərbəlayi Təbrizi. Rovzat-ül cinan və cənnat-ül cinan,
Tehran, 1344 Ģ, I-II hissələr (sonralar: «Rovzat-ül cinan»).
49. Xacə Mahmud ibn Xondəmir. Tarix-i ġah Ġsmayıl və ġah Təhmasib.
Britaniya Muzeyi əlyazma nüsxəsinin mikrofilmi. Həmçinin bax:
Ч. А. Стори. Персидская литература. ç. II, səh. 854-855. (sonralar: Xacə
Mahmud ibn Xondəmir. Tarix-i ġah Ġsmayıl və ġah Təhmasib).
Qeyd: Cunabadi Xacə Mahmudun Xondəmirin oğlu olmasına Ģübhə edərək
yazır: «Xacə Mahmud iddia edir ki, Xondəmirin oğludur» Bax: Cunabadi.
Rovzət-üs-səfəviyyə, AEATĠEA, inv. № 2614(5), vər. 823. halbuki əlyazmanın
özündə müəllif yazır: «Tarix-i Həbib-üs-siyər təlif-i valede mosəvvəde in ovraq
əst» («Həbib-üs-ciyər»in müəllifi bu vərəqələri yazanın atasıdır), həmin
əlyazma, vər. 112. Tarix elmləri doktoru Ə. Ə. Rəhmani isə, nədənsə, yazır:
«Tam qətiyyətlə demək olar ki, Xacə-Mahmudun əsəri itmiĢdir»; bax: A. A.
Raxmani. «Tarix-i alam arayi Abbasi» kак источник по источник по истории
Азербайджана, Баку, 1960, səh. 57.
50. «Nəqavət əl-asar fi zikr-ül əxyar, təlife Mahmud bin Hidayət əfvəĢtei
Nətənzi», Tehran, 1350, Ģ., (1971); (sonralar: «Nəqavət əl-asar fizikr-ül
əxyar»). Bu əsər haqqında ətraflı məlumat almaq üçün bax: S. M. Onullahi.
Dostları ilə paylaş: |