105
1. gömrük ərazisindən kənar yerdən birbaşa sərbəst zonaya
gətirildikdə;
2. digər xüsusi gömrük prosedurları altında yerləşdirilməsi başa
çatan mallar sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirildikdə;
3. idxal gömrük rüsumlarının qaytarılmasına və ya həmin
rüsumların ödənilməsindən azad edilməyə əsas vermiş qərarın
tətbiqi məqsədi ilə sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirildikdə. Gömrük Məcəllənin 187-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş hallar istisna edilməklə, sərbəst zonaya gətirilən mallar
aşağıda göstərilən vaxtdan sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilmiş hesab edilir:
1. mallar sərbəst zonaya daxili olduğu vaxtdan, əgər onlar artıq
digər gömrük proseduru altında yerləşdirilməyibsə;
2. tranzit proseduru başa çatdığı vaxtdan, əgər mallar dərhal
növbəti gömrük proseduru altında yerləşdirilməyibsə.
Malların sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru altında qalması
müddəti məhdudlaşdırılmır.
Daxili mallar sərbəst zonaya gətirilə, orada saxlanıla, daşına,
istifadə və emal oluna, habelə istehlak edilə bilərlər. Belə hallarda
mallar sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş
hesab edilmir. Şəxslərin müraciəti əsasında gömrük orqanları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
aşağıdakı malların daxili mallar gömrük statusunu təsdiq edirlər:
1. sərbəst zonaya gətirilən daxili malların;
2. sərbəst zona daxilində emal əməliyyatlarına məruz qalmış
daxili malların;
3. sərbəst zona daxilində sərbəst dövriyyəyə buraxılmış malların.
Sərbəst zonada olan xarici mallar - Xarici mallar sərbəst zonada
olduğu müddətdə sərbəst dövriyyə üçün buraxılış gömrük
proseduru, daxildə emal, müvəqqəti idxal və ya son istifadə xüsusi
gömrük prosedurları altında yerləşdirilə bilər. Belə hallarda mallar
sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş hesab
edilmir. Gömrük Məcəllənin 188.1-ci maddəsi müvafiq gömrük
prosedurlarına uyğun olaraq idxal gömrük rüsumları və vergilər
106
ödəmək öhdəliyini yaratmayan sərbəst dövriyyəyə buraxılmış və ya
müvəqqəti idxal edilmiş malların istifadəsinə və istehlakına
maneçilik törətmir. Bu cür istifadə və ya istehlak zamanı sərbəst
dövriyyə üçün buraxılış və ya müvəqqəti idxal gömrük prosedurları
ilə əlaqədar heç bir gömrük bəyannaməsi tələb edilmir.
Malların sərbəst zonadan kənara çıxarılması- Sərbəst zonada
yerləşən mallar gömrük ərazisindən ixrac və təkrar ixrac edilə və ya
gömrük ərazisinin digər hissəsinə gətirilə bilər. Gömrük ərazisinin
digər hissələrinə gətirilən mallara Gömrük Məcəllənin 117-124-cü
maddələrinin müddəaları tətbiq edilir.
Sərbəst zonadan gömrük ərazisinin digər hissəsinə gətirilən
malların gömrük status- Mallar sərbəst zonadan gömrük ərazisinin
digər hissəsinə gətirildikdə və ya başqa gömrük proseduru altında
yerləşdirildikdə, onların daxili statusu Gömrük Məcəllənin 187.2-ci
maddəsinə müvafiq olaraq və ya qanunvericiliklə müəyyənləşdiril-
miş hər hansı sənədlə təsdiq edilənədək xarici mallar hesab edilir.
Qanunvericilik aktları ilə nəzərdə tutulmuş hallarda ixrac gömrük
rüsumlarının alınması və ya malların ixracı ilə bağlı ticarət siyasəti
tədbirlərin tətbiq edilməsi məqsədi ilə mallar, onların daxili
statusunun olmadığı müəyyənləşdirilənə qədər, daxili mallar hesab
edilir.
Sərbəst zona ləğv edildikdə, şəxslərə malların gömrük ərazisində
yerləşən digər sərbəst zonaya aparılması və ya başqa gömrük
proseduru altında yerləşdirilməsi üçün kifayət qədər vaxt
verilməlidir.
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti qərar "Sərbəst
zonaya gətirilən daxili malların, sərbəst zona daxilində emal
əməliyyatlarına məruz qalmış daxili malların və sərbəst zona
daxilində sərbəst dövriyyəyə buraxılmış malların gömrük orqanları
tərəfindən daxili mallar gömrük statusunun təsdiq edilməsi
Qaydası"nın təsdiq edilməsi haqqında 27 fevral 2013-cü il tarixli 29
№ li Qərarı qəbul edilmişdir. Bu Qayda Azərbaycan Respublikası-
nın Gömrük Məcəlləsinin 187.2-ci maddəsinə əsasən hazırlanmışdır
və sərbəst zonaya gətirilən daxili malların, sərbəst zona daxilində
emal əməliyyatlarına məruz qalmış daxili malların və sərbəst zona
107
daxilində sərbəst dövriyyəyə buraxılmış malların gömrük orqanları
tərəfindən daxili mallar gömrük statusunun təsdiq edilməsi
qaydasını müəyyən edir. Daxili mallar sərbəst zonaya gətirilə, orada
saxlanıla, daşına, istifadə və emal oluna, habelə istehlak edilə bilər.
Belə hallarda mallar sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş hesab edilmir. Bu Qayda fiziki şəxslər tərəfindən
gömrük sərhədindən keçirilən istehsal və ya kommersiya məqsədləri
üçün nəzərdə tutulmayan mallara şamil olunmur.
Malların gömrük orqanları tərəfindən daxili mallar gömrük
statusunun təsdiq edilməsi- Sərbəst zonaya gətirilən daxili malların,
sərbəst zona daxilində emal əməliyyatlarına məruz qalmış daxili
malların və sərbəst zona daxilində sərbəst dövriyyəyə buraxılmış
malların daxili mallar gömrük statusunun təsdiq edilməsi üçün
şəxslər "İnzibati icraat haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanunu-
nun tələbləri nəzərə alınmaqla kağız üzərində yazılı və ya elektron
formada gömrük orqanlarına müraciət edirlər. Müraciətə malların
xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturası üzrə kodu, adı və
miqdarı göstərilməklə yanaşı, aşağıdakı sənədlər də əlavə edilir:
1. malların gömrük dəyərini müəyyən edən sənəd (invoys, hesab
faktura və s.);
2. Azərbaycan Respublikasında tamamilə istehsal olunmuş və ya
emala məruzqalma meyarlarına uyğun olaraq, kifayət qədər emal
edilmiş malların mənşə sertifikatı;
3. sərbəst zona daxilində sərbəst dövriyyəyə buraxılışla bağlı
gömrük orqanı tərəfindən təsdiq edilmiş müvafiq gömrük
bəyannaməsinin surəti.
Müraciətə sərbəst zonada fəaliyyət göstərən ərazi gömrük idarəsi
tərəfindən 2 (iki) iş günü müddətində baxılır və imtina üçün əsaslar
olmadıqda, şəxsə bu Qaydanın əlavəsi ilə müəyyən edilmiş formada
malların daxili mallar gömrük statusunun təsdiq edilməsi haqqında
Şəhadətnamə verilir. Şəhadətnamənin verilməsinə görə gömrük
ödənişi alınmır. Şəhadətnamə 2 (iki) nüsxədə tərtib edilir. Şəhadət-
namənin bir nüsxəsi onu verən gömrük orqanında saxlanılır. Bu
Qaydanın 2.2-ci bəndinin tələblərinə riayət edilmədiyi halda,
gömrük orqanı malların daxili mallar gömrük statusunun təsdiq
Dostları ilə paylaş: |