Microsoft Word Cor 5 2col doc

 
79 
tutuldu u uzman bir merkezde ikâmet ettirilmesi 
do rultusunda  oldu unu,  bu  durumda  da  5. 
Madde 1. Paragraf (d) fıkrasına uygun oldu unu 
tespit etmi tir.
133
  
Yukarıda  belirtilen  maddeye  göre  re it 
olmayan bir ki inin alıkoyulmasına ili kin ikinci 
gerekçe,  “zararlı  çevreden  uzakla tırılmasını 
sa layarak”  çocu un  mahkeme  huzuruna 
çıkarılmasının  temin  edilmesidir.  Ancak  bu 
gerekçe,  bir  suç  i ledi inden  üphelenilen  ya  da 
kendisine  bir  suç  isnat  edilen  küçüklerin 
alıkoyulmasını  kapsamaz.  Ancak,  psikiyatrik 
gözlem  altındayken  ve  çocuk  hakkında 
tavsiyelerin  bulundu u  bir  rapor  hazırlama 
a amasında  suç  i ledi inden  üphelenilen  bir 
çocu un  alıkoyulması  ya  da  mahkemesi  devam 
ederken  küçü ün  bir  çocuk  bakımevinde
 
yerle tirilmek  bakım  altında  bulundurulması  
eklinde 
alıkoyulması 
bu 
gerekçe 
kapsamındadır.
134
 
                                                 
133
 12 Ekim 2000. 
134
 X.- sviçre davası (1979) ve Bouamar-Belçika davası. 
 
3.  Aklî dengesi yerinde olmayan, 
alkolik,  uyu turucu  ba ımlısı, 
serseri  ki ilerin  alıkoyulması 
ya  da  bula ıcı  hastalıkların 
yayılmasını  önlemek  amacıyla 
alıkoyma 
 
Sözle menin  5.  Madde  1.  Paragraf  (e) 
fıkrasında,  “bula ıcı  hastalık  yayabilecek  bir 
kimsenin,  bir  akıl  hastasının,  bir  alkoli in, 
uyu turucu  madde  ba ımlısı  bir  ki inin  veya  bir 
serserinin”  usulüne  (hukuka)  uygun  olarak 
alıkoyulmasına  müsaade  edilmi tir.  Ki ilerin 
hangi  sebepten  ötürü  yukarıda  belirtilen 
kategorilere girdi ine ili kin A HM, “bu ki ilerin 
yalnızca kamu güvenli i açısından zaman zaman 
tehlikeli  olabilece i  de il,  aynı  zamanda  kendi 
menfaatlerinin de bu ki ilerin alıkoyulmasını icap 

---

 
80 
ettirebilece inin”  dikkate  alınması  gerekti ine 
karar vermi tir.
135
 
“Aklî  dengesi  yerinde  olmayan  ki ilerle” 
ilgili  olarak  A HM,  aklî  bozuklu un  tıbbî 
anlamındaki  geli meler  ı ı ında,  bu  ifadenin 
“nihaî  bir  yorum”  olarak  kabul  edilemeyece i 
kararına  varmı tır.
136
  Elbette  ki i,  bu  hüküm 
çerçevesinde “yalnızca görü  ve davranı ları belli 
bir  toplumda  geçerli  normlardan  farklı  oldu u” 
gerekçesiyle  alıkonulamaz.
137
  Bir  ki inin  aklî 
dengesinin  yerinde  olup  olmadı ına,  ulusal 
kanunlar,  bu  kanunların  belli  bir  durumda  nasıl 
uygulandı ı  ve  ki inin  durumuna  ili kin  mevcut 
psikiyatrik bilgilere göre karar verilmelidir.  
Ancak,  alıkoymanın  “hukuka  uygun” 
olması  gerekir.  Yani,  alıkoyma  hem  esasa  hem 
usule  ili kin  kurallar  bakımından,  hem  de 
Sözle me  açısından  hukuka  uygun  olmalı  ve 
                                                 
135
 Guzzardi- talya davası (aklî dengesi yerinde olmayan, 
alkolik ve uyu turucu ba ımlısı ki iler). 
136
 24 Ekim 1979 tarihli Winterwerp-Hollanda davası. 
137
 Aynı dava. 
keyfî  bir  uygulama  olmamalıdır.  Winterwerp 
davasında  A HM,  aklî  dengesi  yerinde  olmayan 
bir ki inin alıkoyulmasının “keyfî” bir uygulama 
olmaması için  yerine getirilmesi gereken  artları 
belirtmi tir: 
i.
  aklî  bozukluk  objektif  bir  tıbbî  uzman 
tarafından tespit edilmi  olmalıdır; 
ii.
  bozuklu un  özellikleri  veya  derecesi 
alıkoymayı  gerektirecek  ölçüde  a ır 
olmalıdır; 
iii.
  alıkoyulma  hali  yalnızca  tıbbî  bozukluk 
ve  bu  bozuklu un  iddeti  devam  etti i 
süreyle kısıtlanmalıdır; 
iv.
  alıkoyulma  halinin  süresiz  olma  ihtimali 
bulundu u  durumlarda,  ki iyi  salıverme 
yetkisine  haiz  bir  mahkeme  tarafından 
ki inin 
durumu 
düzenli 
olarak 
de erlendirilmelidir; 

---

 
81 
v.
  alıkoyma bir hastanede, klinikte ya da bu 
tür  ki ileri  alıkoyma  yetkisine  sahip  bir 
di er kurumda olmalıdır.
138
 
Birinci  ko ul,  acil  durumlarda  geçerli 
de ildir.  Örne in,  Winterwerp  davasında  daha 
sonra  bir  karakol  hücresinde  çıplak  olarak 
bulunan  ba vuru  sahibi  önceden  tıbbî  uzman 
görü ü  alınmadan  Belediye  Ba kanı  tarafından 
bir  psikiyatri  hastanesine  götürülmü tür.
139
 
Ancak, 
bazı 
artlarda 
acil 
alıkoyma 
uygulamasına  izin  verilece i  beklenebilirse  de 
alıkoymayı takiben en kısa süre içinde geçici de 
olsa  bir  tıbbî  teyit  almak  gerekir.  Varbanov-
Bulgaristan  davasında  ba vuru  sahibi,  tıbbî  bir 
uzmana  danı ılmadan  çıkartılmı   bir  savcılık 
emriyle  alıkonulmu tur.  A HM  bu  durumda, 
ba vuru  sahibinin  “aklî  dengesinin  yerinde 
                                                 
138
 Ayrıca bkz. X.-Birle ik Krallık davası (1981); 
Ashingdane-Birle ik Krallık davası (1985). 
139
 Her ne kadar A HM bu acil alıkoymayı “yasal” bulmu  
olsa da, Hollanda kanunları önceden tıbbî uzman görü ü 
alınmasını gerekli kılacak  ekilde de i tirilmi tir. 
olmadı ı  güvenilir  kanıtlarla  ortaya  konmadı ı 
için”  alıkoyma  uygulamasının  hukuka  aykırı 
oldu unu  tespit  etmi tir.  A HM  bu  karara,  ilk 
davada “en azından mevcut belgelenmi  kanıtlara 
dayanarak  önceden  bir  psikiyatr  tarafından 
tetkikin  mümkün  ve  kaçınılmaz  olmasını” 
dikkate  aldıktan  sonra  varmı tır.  A HM,  davada 
bir  ivedilik  bulundu una  dair  bir  iddia 
olmadı ına,  ba vuru  sahibinin  önceden  bir  akıl 
hastalı ı  geçirmemi   oldu una  ve  tıbben  ruh 
sa lı ının  yerinde  oldu una  kanaat  getirildi ine 
i aret  etmi tir.  Bu  ko ullar  altında  A HM, 
ba vuru  sahibinin,  bir  psikiyatr  tarafından 
de erlendirilmeden  savcı  ve  polisin  ba vuru 
sahibinin 
ruh 
sa lı ına 
ili kin 
görü ü 
do rultusunda  yakalanması  ve  alıkoyulmasının 
kabul edilemeyece ine karar vermi tir.
140
 
Ayrıca,  5.  Madde  1.  Paragraf  (e) 
fıkrasında,  Winterwerp  davasında  ba vuru 
sahibinin  iddia  etti i  ekilde  zımnen  “tedavi 
edilme 
hakkına” 
ili kin 
bir 
hüküm 
                                                 
140
 5 Ekim 2000. 

---