MüƏLLİm peşƏkarliği və pedaqoji SƏRİŞTƏLİLİYİn müASİr problemləRİ

“Yaddaşdan təfəkkürə, hafizə məktəbindən təfəkkür məktə-
bin
ə!”
 keçid – 
devizinin formalaşması da belə məqamlardan biri 
kimi  aktuallıq  kəsb  edir.  Şagirdyönümlü,  nəticəyönümlü təlim 
prak
tikasına  diqqətin  artırılması  müasir  dövrün  əsas tələblərin-
d
ən birinə çevrilir. Aparılan nəzəri tədqiqatlar və məktəb təcrü-
b
əsi bu prosesin reallaşdırılmasında 
interaktiv t
əlim metodla-
rından
  istifad
ə  edilməsinə  xüsusi önəm  verir.Hazırda  pedaqoji 
n
əzəriyyədə  –  dərslik və  dərs vəsaitlərində  epizodik halda əks 
olunan, lakin pedaqoji praktikada, y
əni məktəb təcrübəsində 
daha geniş vüsət alan interaktiv təlim metodları özünün bir çox 
üstünlükl
əri  -  xüsusən praktik müəllimlər tərəfindən daha çox 
d
əyərləndirilir. Elə bunun nəticəsidir ki, bu sahədə məktəb prak-
tikası  pedaqoji  nəzəriyyədən daha çox irəli  getmişdir.  Etiraf 
ed
ək ki, ümumtəhsil məktəb müəllimlərinin əksəriyyəti bu sahə-
d
ə bir çox ali məktəb müəllimlərindən daha səriştəli bacarıqlara 
malikdir.  
Son ill
ər məktəblərimizdə  interaktiv təlim  metodları  ilə 
aparılan  dərslər həm müəllimlər, həm də  şagirdlər tərəfindən 
maraqla qarşılanır. Müşahidə etdiyimiz dərslər də bunu deməyə 
imkan verir ki, h
ətta zəif şagirdlər belə bu tipli dərslərdə fəallıq 
göst
ərirlər. Öyrənənlər  qarşıya  qoyulan  tədqiqat  sualına  cavab 

---

50 
axtarmaqda böyük maraq göst
ərir,  kolllektiv  işləyir, problemi 
əvvəldən axıradək izləyirlər. Burada hafizədən, yaddaşdan daha 
çox t
əfəkkür müstəqilliyi özünü göstərir. Problemin həlli yolları 
axtarılır,  keçmiş  biliklər də  (hafizə)  xatırlanır,  müstəqillik də 
inkişaf  edir.  Müəllimin bələdçiliyi ilə  şagirdlər axtarışda  olur, 
fikirl
əşir, müqayisə edir, təhlillər aparır, nəticə çıxarırlar. Bütün 
bunlar m
əhz təfəkkürə,inkişafa yol açır. 
Lakin burada m
əsələnin başqa bir tərəfi özünü göstərir ki, 
bu da b
əzən pedaqoqlar və  müəllimlər tərəfindən  narazılıqla 
qarşılanır. Bu, fəal təlim metodları ilə keçilən dərslərin həddən 
artıq  dəyərləndirilməsi, 400 ildən  artıq  müddətdə  məktəblərdə 
t
ətbiq  olunan,  milyonlarla  insanların  savadlanmasında,  hətta 
dahi şəxsiyyətlərin yetişməsində mühüm rol oynayan və bu gün 
“
ənənəvi”  adlandırılan  dərslərin  bir  növ  şübhə  altına  alınması, 
xeyli nöqsanlardan ibar
ət dərslər kimi izah edilməsi, bütün 
d
ərslərin fəal təlim  metodları  ilə  tədris  olunmasının  vacibliyi, 
indiy
ədək mövcud olan dərs tiplərinin təfəkkürü yox, ancaq yad-
daş və hafizəni inkişaf etdirilməsi iddialar ənənəvi təlimin üzəri-
n
ə  kölgə  salır.  Belə  fikirlər