Po‘lat arqon. Ularning turlari va konstruktiv tuzilishi. Po‘lat arqonni hisoblash usullari va zahira koeffitsienti
Po‘lat arqonni hisoblash va tanlab olish
Yüklə 118,95 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 2. Po‘lat arqonni hisoblash va tanlab olish
Yuklarni ko‘tarish va konga tushirish jarayonlarida po‘lat arqon o‘ta murakkab kuchlanish holatda bo‘ladi. Bu holat birinchi navbatda uning konstruktiv tushilishi bilan bog‘liq. Po‘lat arqon tola va o‘ramlardan tashkil topganligi sababli yuklarni ko‘tarish jarayonida tola va o‘ramlar o‘zaro kontaktda bo‘ladi. Bu holat tola va o‘ramlar o‘rtasida turli ko‘rinish va yo‘nalishdagi kuchlanishlarni paydo qiladi. Ikkinchidan po‘lat arqon yuk ko‘tarish qurilmaning ishlash jarayonida turli ko‘rinishdagi ekspluatasion kuchlar ta’sirida bo‘ladi. Bu kuch va kuchlanishlar tarkibiga; - po‘lat arqon shkivdan egilib o‘tish, barabanga o‘ralish vaqtidagi va shkib hamda baraban sirtlari bilan po‘lat arhon oraligida kuchlanishlar; - qurilmani ishga tushirish va to‘xtatishdagi hamda yuk idishni yuklash va bo‘shatish jarayonlarida paydo bo‘ladigan dinamik kuchlar; - yuk idishning harakat davrida idish bilan yo‘naltiruvchi oralig‘ida paydo bo‘ladigan ishqalanish kuchlari; - ko‘tariladigan yuk massasining og‘irlik ya’ni statik kuchlar kiradi. - Po‘lat arqon murakkab kuch va kuchlanishlar ta’sirida bo‘lar ekan. Bu kuchlanishlarni hozirgi kunda to‘liq o‘rgaanilmaganligi sababli po‘lat arqon statik kuchlar bo‘yicha hisoblanadi. Qolgan kuch va kuchlanishlar zahira koeffitsient bilan hisobga olinadi. - Ushbu kesimlar uchun po‘lat arqonning uzilishga qarshi chidamlik tenglamasi quyidagi ko‘rinishda yoziladi: -Tik yuk ko‘tarish qurilmalari uchun (H sh <600m) (2.15.a-rasm). S m H g Q g в 0 0 (2.5) Qiya yuk ko‘tarish qurilmalar uchun (L o <600m) S m Cos f Sin L P g Cos f Sin Q g в ) ( ) ( 2 0 1 0 (2.6) - Tik yuk ko‘tarish ko‘tarmalar uchun (H sh >600m). II-II kesim (2.15.b-rasm). S m в Q g 0 (2.7) -Qiya yuk ko‘tarish qurilmalar uchun (L 0 >600m) S m Cos f Sin Q g в ) ( 1 0 (2.8) Yuqorida keltirilgan tengliklarda: 0 Q -po‘lat arqonga osilgan yuk massasi ,kg: в -po‘lat arqon tayyorlangan materialning uzilishga qarshi vaqtinchalik chidamliligi, MPa (kgk/mm 2 ); m;m'-mos ravishda po‘lat arqonning I-I va II-II kesimlaridagi zahira koeffitsientlari; P-po‘lat arqonning bir metrini massasi,kg; H 0 -osilgan po‘lat arqonning maksimal uzunligi,m; S -po‘lat arqonning kesim yuzasi,m 2 α - tashish yo‘lining qiyaligi,grad; f 1 -yuk idish harakati davridagi qarshilik koeffitsienti; (f 1 =0.01 0.02); f 2 -po‘lat arqonning sudralishi natijasida paydo bo‘ladigan qarshilik koeffitsienti(f 2 =0.1 0.15). a) b) 2.15-rasm. Po‘lat arqonni hisoblash sxemasi. a)H sh ≤600 m; b)H sh ≥600 m, bo‘lgan hollarda Po‘lat arqon uchiga osilgan yuk massasi –Q 0 qurilma turiga qarab quyidagi ifodalar orqali hisoblanadi: |