S. F. Abdirasilov

Loy yokiplastilindan o ‘yinchoqlar yasash usullari
Tayyorlangan yaxlit loy yoki plastilin b o iag i olinadi. Toychoqning 
haqiqiy suratiga ko‘ra uning o‘yinchoq nusxasini yasash uchun qanday 
qismlar kerak boiishini o‘quvchilar bilan birgalikda aniqlanadi va 
ulaming 
0
‘lchamiga ko‘ra loy yoki plastilin bo‘lakchalari tayyorlanadi. 
So‘ng har bir ajratilgan bo‘lakchaga tanlangan o‘yinchoqning qismlariga 
xos shakllar berib chiqiladi. Shundan keyin yasalayotgan o‘yinchoqqa 
dastlabki shakl beriladi. Bunda tana va umumiy qismlar dastlabki 
yig‘ilish holatiga keltiriladi. Barcha tayyor qismlar o‘z o ‘rniga o‘matib 
chiqiladi. Ulangan joylar yaxshilab silliqlanib umumiy tanaga biriktirib 
yuboriladi. Keyin tayyor o ‘yinchoqning sirti suvda namlangan latta yoki 
barmoq bilan silliqlab chiqiladi. Endi tayyor o‘yinchoqqa steklar 
yordamida badiiy ishlov beriladi.
Agarda o‘yinchoq loydan ishlangan boisa, soyada yaxshilab 
quritilib gaz duxovkasida, mufel pechida yoki o‘choqda (qishloq 
joylarida) pishiriladi. So‘ng guash b o 'y o g id a badiiy bezak berish 
mumkin. Odatda pishirilgan sopol o‘yinchoqlar sirtiga qo‘shimcha 
badiiy bezak ishlanmaydi. Agarda yasalgan o‘yinchoqlar bezalishi lozim 
bo isa, soyada qurigandan so‘ng to‘g‘ridan-to‘g‘ri guash b o 'y og ida 
badiiy bezak beriladi.
Boshqa miliiy o'yinchoqlar; qo'zichoq, xo‘roz, tuya, boialoq, 
ho‘kiz, bulbul, to‘ti kabilar ham deyarli shu tartibda bajariladi. Faqatgina 
ayrim bosqichlar bir oz farq qilishi mumkin, bu jihatlami berilgan 
rasmlardan oson payqab olish mumkin.
Loy yoki plastilindan odam qomatini yasash
Odam qomatini o‘yinga tushayotgan raqqosalar ko‘rinishida loydan 
ishlashni amaliy tartibda ko‘rib chiqiladi. Buning uchun loydan tana, 
qoi-oyoq, bosh qismlar uchun boiaklar ajratib olinadi va ulaming har 
biriga kerakli shakl beriladi. So‘ng bo iaklar o ‘z joylariga o ‘matilib, 
ulangan joylar stekning tekis tomoni bilan silliqlanadi. Keyin 
0
‘yinchilarning kiyimlaridagi xarakterli tomonlarini ishlashga o‘tish 
mumkin. Bu o‘rinda o‘quvchilar ishni bajarishda ijodiy yondashishlari 
talab etiladi.
227
www.ziyouz.com kutubxonasi

---