V ə 1 i b ə y. Hey, get ey fələk, hey! Keçmişdə o hadim vaxtımda bir
axşamçağı küçə ilə gedirdim. Qəflətən bir şey partladı. Dedim yəqin məni atdılar.
O vaxtı düşmənlərim çox idi. Baxıb gördüm ki, bir həmşəri şahbalut partıltısı imiş.
Şahbalutu ayağımla vurub küçə ilə bir elədim. İndi qəzanm işinə bax ki, özüm
şahbalut qavurub satıram. Hanı keçmiş dövran! Dəm lər o dəmlər idi, zaman o
zaman id i!
A ğ a Ş i r ə 1 i. Vəli bəy, mən də keçmişdə, o gözəl vaxtda bir gecə restoranda
yoldaşlarımla (indiki yoldaşlarımı demirəm ha) kef edirdim. H ər cür içki içib
sərxoş olan zaman həmin indi bu halva satan dostumuz Ağa Saleh gəlib çıxdı.
Dedi: sizin hamımızı ştraf edəcəyəm, nə üçün mənsiz kef edirsiniz. Gərək bu saat
stol təzələnə! Konyak, vodka meydana gələ. Qavurmaçı M ehrinin də adı yaman,
özü dadlı qavurması da burada hazır ola. Ağa Salehin də bir sözü iki olmazdı. Bəli,
qavurma hazır oldu. Biz də təzədən lül qənbərqulu olduq. Ah, dəmlər o dəmlər idi,
zaman o zaman idi!
A ğ a S a 1 e h. Düzdür, dəmlər o dəmlər idi. Fəqət biz də müdəm məst olub,
bizə dərin quyu qazan bolşeviklərə köm ək edən molla nəsrəddinləri vaxtmda tələf
etmədik.
V ə 1 i b ə y. Bunu Ağa Saleh doğru deyir. M olla Nəsrəddinin jum ahndan
kəndli-fəhlə məsələsi düşməyirdi.
A ğ a Ş i r ə 1 i. Onda mənim də yanığım var. Ah! Bir gəlib buraya çıxaydı,
onun o uzun hənalı saqqalmda bir tük qoymazdım!
V ə 1 i b ə y. M ən də onun ala-bula əmmaməsini bu saca salıb şahbulat kimi
qavurardım.
A ğ a Ş i r ə 1 i. Aman! Ya rəbb! Odur, M olla Nəsrəddin gəlir.
M o lla N əsrəd d in daxil olu r, o n lara d iq q ətlə baxır.
M o l l a N ə s r ə d d i n . Səlaməleyküm, ey sabiq ağalar, xozeyinlər, indi
qavurma, halva satan füqərayi-kasibo!
A ğ a S a 1 e h. Əleyküməssəlam, ey bizləri bu günə qoyan fitnə fücur Xacə
Nəsir, qoca Nəsir!
M o l l a N ə s r ə d d i n . Hə! İndi m ən deyənə gəlmisiniz!
V ə 1 i b ə y. Oylə ki, sən biz bəylərə külüng vururdun, axırda bu günə düşəcək
idik. Müdam biz m ülkədarlann əleyhinə yazdm:
Bağm, əkinin xeyrini bəylər görəcəkmiş,
Toxum əkməyə dehqanlan neylərdin, ilahi,
İş rəncbərin, güc öküzün, yer özününkü,
Bəyzadələri, xanlan neylərdin, ilahi.
A ğ a S a 1 e h. Fəhlələri də bizim üstümüzə qaldırmağa yazırdm:
Fəhlə, Özünü sən də bir insanmı sanırsan?
Pulsuz kişi, insanlığı asanmı sanırsan?
O qədər belə yazdm ki, axırda onlar da üsyan edib bizləri bu günə saldılar.
M o l l a N ə s r ə d d i n . Hə, başa düşürəm. Siz ağa xozeyinlər mənə sud
qurmuşsunuz. Onda mən müqəssirin də danışmağa haqqı varmı?
A ğ a Ş i r ə 1 i. Var, söylə görək nə deyəcəksən?
M o l l a N ə s r ə d d i n . Ağa Şirəli, mən siz dövlətlilərə belə nəsihət
etmədimmi?
Dövlətli, amandır! Özünü salma bəlaya
Fəhlə sözü haqq olsa da, baxma o sədayə.
A ğ a S a l e h . A hiyləbaz molla, sənin bu kələyini biz də duymuşduq. Fəhlədə
sənin sözlərini tərsinə anlamaq lazımdır.
M o l l a N ə s r ə d d i n (kənara). Doğrudan da, kələyimi duymuşlar. Görüm
bunlarm əlindən necə xilas oluram? (Onlara.) indi mənim barəmdə fikriniz nədir?
V ə 1 i b ə y. M ən əhd eləmişəm ki, sənin o əmmaməni bu şahbalut qazanmda
yandıram.
A ğ a Ş i r ə 1 i. M ən də səni xurd-xəşil edib bu qavurma qazanmda M olla
Nəsrəddin qavurması bişirəm.
A ğ a S a 1 e h. M ən də M olla Nəsrəddin halvası yoğuram.
V əli bəy şabalıd çö m çəsin i, A ğ a Şirəli q ovurm a çö m cəsin i, A ğ a S aleh h alv a bıçağım
götürüb M o lla N ə srə d d in in ü zərin ə h ü cu m edirlər.
M o l l a N ə s r ə d d i n . Qaradavoy, qaradavoy!
V ə 1 i b ə y. Sizlərin dövlətindən köhnə hökumət öz qaradavoyları ilə təşrif
apardılar...
M o l l a N ə s r ə d d i n (qoltuğundan Qafar verdiyi kağızı çıxarıb göstərir.)
Məni döymək olmaz! Bu möhürlü kağızı görürsünüzmü? Hünəriniz var mənə bir
çırtma vurun, hammızı tutub çekaya salarlar.
A ğ a S a 1 e h. M olla əmi, biz sənlə zarafat edirdik.
V ə l i b ə y v ə A ğ a Ş i r ə l i . Buyurunuz bizə qonaq olunuz. M olla
Nəsrəddin. Görürəm mənim gəlməyimdən ovqatmız təlx olubdur. Çox şadıq.
Keçmiş günahlanmızı boynumuza alırıq.
A ğ a Ş i r ə 1 i. Xeyr, xeyr. (Oxuyurlar.)
Söylədik aldatmıyalım fəhləni, fəhləni,
Əldə də oynatmayalım fəhləni, fəhləni.
Yer verin azad eliyək kəndlini, kəndlini
Dəhridə dilşad eliyək kəndlini, kəndlini
Biz vəli bunlara qulaq vermədik, vermədik
Bu gələcək işləri biz görmədik, görmədik.
Pərdə
ÜÇÜNCÜ ŞƏKİL
Səhnə bir küçə g östərir, M o lla N ə srə d d in sabiq ağ aların əlin d ən xilas o ld u q d an sonra
ko m m u n x o z id arəsin ə g etm ək istəyir. L ak in o sözü un u d u b k ü çəd ən g ed ən ad am lard an
soruşm aq istəyir. R əeəb ilə C avadı d ay an d ırıb soruşur.
M o l l a N ə s r ə d d i n . A yoldaşlar, bircə dayanm, sizdən bir soruşmalım
var.
R ə c ə b. Bizim molla ilə yoldaşlığımız tutmaz. Bizim sənətimiz başqa şeydir.
C a v a d. Rəcəb, qoy kişi sözünü desin. Kim bilir, bəlkə yoldaşlığımız tutdu.
Görmürsən ki, bura adamma oxşamır. Bəlkə molla libasmda... o söz.
R ə c ə b. Doğru deyirsən. M olla əmi, buyur görək, bizdən nə soruşmaq
istəyirsən?
M o l l a N ə s r ə d d i n . Sizdən bir söz soruşmaq istəyirəm. Ancaq yadımdan
çıxıbdır. Nə edim, qoca kişiyəm, hafizəm yoxdur. Pinəçi Qafar ilə M irzə Fərəc
öyrətdilər, yenə də unutdum. Belə qozdur, xozdur, buna oxşayan bir sözdür.
C a v a d. M olla dayı, bizdən çəkinmə, malıym əsil admı de.
R ə c ə b. M olla əmi, biz də aramızda sövdə edəndə guya qoz alırıq, kişmiş
satırıq, deyirik. Lakin əsil alış-verişimiz başqa şeydir... o söz.
Dostları ilə paylaş: |