Yani Yekun imtahan testinin sualları Fənn : 1511 İntellektual sistemlər

03.02.2016

79/85

462

463

464

465

466

467

PUFF ekspert sisteminin tətbiq sahəsi aşağıdakılardan hansıdır,

DENDRAL ekspert sisteminin tətbiq sahəsi aşağıdakılardan hansıdır

PROSPECTOR ekspert sisteminin tətbiq sahəsi aşağıdakılardan hansıdır

Semantik şəbəkə istiqamətlənmiş qrafdır, onun təpələri anlayışları, xətlər isə anlayışlar arasındakı

münasibətləri ifadə edir, anlayış hər hansı abstrakt və ya konkret obyektləri, münasibət isə bu obyektlər arası

əlaqələri ifadə edir, semantik şəbəkədə olan münasibətlər: "hissə- tam" tipli əlaqələr - .......... İfadəni

tamamlayın

Semantik şəbəkə istiqamətlənmiş qrafdır, onun təpələri anlayışları, xətlər isə anlayışlar arasındakı

münasibətləri ifadə edir, anlayış hər hansı abstrakt və ya konkret obyektləri, münasibət isə bu obyektlər arası

əlaqələri ifadə edir, semantik şəbəkədə olan münasibətlər: funksional əlaqə - .......... İfadəni tamamlayın.

Semantik şəbəkə istiqamətlənmiş qrafdır, onun təpələri anlayışları, xətlər isə anlayışlar arasındakı

münasibətləri ifadə edir, anlayış hər hansı abstrakt və ya konkret obyektləri, münasibət isə bu obyektlər arası

əlaqələri ifadə edir, semantik şəbəkədə olan münasibətlər: atribut əlaqələr - .......... İfadəni tamamlayın

kimyəvi strukturları tanıyan ekspert sistemdir.

faydalı qazıntıların yerlərinin müəyyənləşdirilməsini təmin edən ekspert sistemdir.

variantlar arasında dogru cavab yoxdur.

nəfəsalmanın pozulmasının analizini yerinə yetirən ekspert sistemdir.

•

tibbi diaqnostika üçün ekspert sistemdir.

kimyəvi strukturları tanıyan ekspert sistemdir.

faydalı qazıntıların yerlərinin müəyyənləşdirilməsini təmin edən ekspert sistemdir.

variantlar arasında dogru cavab yoxdur.

kimyəvi strukturları tanıyan ekspert sistemdir.

•

tibbi diaqnostika üçün ekspert sistemdir.

nəfəsalmanın pozulmasının analizini yerinə yetirən ekspert sistemdir.

faydalı qazıntıların yerlərinin müəyyənləşdirilməsini təmin edən ekspert sistemdir.

variantlar arasında dogru cavab yoxdur.

faydalı qazıntıların yerlərinin müəyyənləşdirilməsini təmin edən ekspert sistemdir.

•

tibbi diaqnostika üçün ekspert sistemdir.

nəfəsalmanın pozulmasının analizini yerinə yetirən ekspert sistemdir.

kimyəvi strukturları tanıyan ekspert sistemdir.

uzaq, yaxın, altında, üstündə, içində və s.

sinif-qrup, element- çoxluq

•

"baş verir", "təsir edir" və s.

cəhətlərə malikdir, mahiyyəti var və s.

və, və ya, yox

uzaq, yaxın, altında, üstündə, içində və s.

"baş verir", "təsir edir" və s.

•

sinif-qrup, element- çoxluq

cəhətlərə malikdir, mahiyyəti var və s.

və, və ya, yox

---

03.02.2016

80/85

468

469

470

471

472

473

Semantik şəbəkə istiqamətlənmiş qrafdır, onun təpələri anlayışları, xətlər isə anlayışlar arasındakı

münasibətləri ifadə edir, anlayış hər hansı abstrakt və ya konkret obyektləri, münasibət isə bu obyektlər arası

əlaqələri ifadə edir, semantik şəbəkədə olan münasibətlər: məntiqi əlaqələr - .......... İfadəni tamamlayın

SU/X ekspert sisteminin tətbiq sahəsi aşağıdakılardan hansıdır

Ekspert sistemlərin ən vacib fərqləndirici cəhəti nədir?

ES-lərin əsasını nə təşkil edir?

Biliklər bazası:

ES-lər nədən ibarətdir?

uzaq, yaxın, altında, üstündə, içində və s.

cəhətlərə malikdir, mahiyyəti var və s.

•

sinif-qrup, element- çoxluq

"baş verir", "təsir edir" və s.

və, və ya, yox

uzaq, yaxın, altında, üstündə, içində və s.

və, və ya, yox

•

sinif-qrup, element- çoxluq

"baş verir", "təsir edir" və s.

cəhətlərə malikdir, mahiyyəti var və s.

variantlar arasında dogru cavab yoxdur.

maşın akustikası ekspert sistemidir.

•

tibbi diaqnostika üçün ekspert sistemdir.

nəfəsalmanın pozulmasının analizini yerinə yetirən ekspert sistemdir.

kimyəvi strukturları tanıyan ekspert sistemdir.

intellektlual proqram olmasıdır

məhz ekspert biliklərinə əsaslanan bilik bazasına malik olmasıdır

•

konkret predmet sahəsinə aid olan biliklərin cəmləşməsidir

biliklər bazası ilə işlənməni təmin etməsidir

məntiqi çıxarışı təmin etməsidir

verilənlər

ekspert bilikləri

•

verilənlər bazası

bilik bazası

informasiya sistemləri

bir-birilə əlaqəli çoxlu bloklardan ibarətdir

problemin həllini əks etdirən faktlar və qaydalardan ibarətdir

•

bloku həll olunan problemin cari andakı vəziyyətinə uyğun verilənlərdən ibarəetdir

həll prosesində lazim olan giriş və aralıq verilənlərindən ibarətdir

bloku həll olmayan problemin cari anındakı vəziyyətinə uyğun verilənlərdən ibarətdir

bloku həll olmayan problemin cari anındakı vəziyyətinə uyğun verilənlərdən ibarətdir

•

---

03.02.2016

81/85

474

475

476

477

478

Ekspert sisteminin kompotentlik xüsusiyyətinə aşağıdakılardan hansı ifadə aiddir

Ekspert sisteminin simvol mühakiməsi xüsusiyyətinə aşağıdakılardan hansı ifadə aiddir

Ekspert sisteminin dərinlik xüsusiyyətinə aşağıdakılardan hansı ifadə aiddir,

Ekspert sisteminin özünüanlama xüsusiyyətinə aşağıdakılardan hansı ifadə aiddir

........konkret predmet sahəsində mütəxəssis biliklərini özündə əks etdirən və az kvalifikasiyalı

istifadəçilərə qərara gəlməkdə məsləhətçi olan mürəkkəb kompleks proqramlardır. Cümləni tamamlayın

bir-birilə əlaqəli çoxlu bloklardan ibarətdir

•

problemin həllini əks etdirən faktlar və qaydalardan ibarətdir

bloku həll olunan problemin cari andakı vəziyyətinə uyğun verilənlərdən ibarəetdir

həll prosesində lazim olan giriş və aralıq verilənlərindən ibarətdir

variantlar arasında doğru cavab mövcud deyil

konkret bir araşdirma və ya bir pretmet sahəsində yaradilan ekspert sistem həmin sahədə çalışan ixtisas

sahiblərinin malik olduğu hər bir bilik bacariqlara sahib olmalıdır;

•

ekspert sistemin malik oldugu qabiliyyətlər ətrafdakilara, real dunyaya simvollar vasitəsi ilə təqdim

olunmalıdır.

ekspert sistemlər öz çətinlik dərəcəsi ilə seçilən, trivial olmayan, ciddi məsələləri həll etmək qabiliyyətinə malik

olmalıdır;

ekspert sistemlər həll etdiyi məsələnin hansı üsulla etməsini izah etmək, bu üsula niyə meraciət etdiyini

aydınlaşdırmaq bacarığına yiyələnməlidir.

variantlar arasında doğru cavab mövcud deyil

ekspert sistemin malik oldugu qabiliyyətlər ətrafdakilara, real dunyaya simvollar vasitəsi ilə təqdim

olunmalıdır.

•

konkret bir araşdirma və ya bir pretmet sahəsində yaradilan ekspert sistem həmin sahədə çalışan ixtisas

sahiblərinin malik olduğu hər bir bilik bacariqlara sahib olmalıdır;

ekspert sistemlər öz çətinlik dərəcəsi ilə seçilən, trivial olmayan, ciddi məsələləri həll etmək qabiliyyətinə malik

olmalıdır;

ekspert sistemlər həll etdiyi məsələnin hansı üsulla etməsini izah etmək, bu üsula niyə meraciət etdiyini

aydınlaşdırmaq bacarığına yiyələnməlidir.

variantlar arasında doğru cavab mövcud deyil

ekspert sistemlər öz çətinlik dərəcəsi ilə seçilən, trivial olmayan, ciddi məsələləri həll etmək qabiliyyətinə malik

olmalıdır;

•

konkret bir araşdirma və ya bir pretmet sahəsində yaradilan ekspert sistem həmin sahədə çalışan ixtisas

sahiblərinin malik olduğu hər bir bilik bacariqlara sahib olmalıdır;

ekspert sistemin malik oldugu qabiliyyətlər ətrafdakilara, real dunyaya simvollar vasitəsi ilə təqdim

olunmalıdır.

ekspert sistemlər həll etdiyi məsələnin hansı üsulla etməsini izah etmək, bu üsula niyə meraciət etdiyini

aydınlaşdırmaq bacarığına yiyələnməlidir.

variantlar arasında doğru cavab mövcud deyil

ekspert sistemlər həll etdiyi məsələnin hansı üsulla etməsini izah etmək, bu üsula niyə meraciət etdiyini

aydınlaşdırmaq bacarığına yiyələnməlidir.

•

konkret bir araşdirma və ya bir pretmet sahəsində yaradilan ekspert sistem həmin sahədə çalışan ixtisas

sahiblərinin malik olduğu hər bir bilik bacariqlara sahib olmalıdır;

ekspert sistemin malik oldugu qabiliyyətlər ətrafdakilara, real dunyaya simvollar vasitəsi ilə təqdim

olunmalıdır.

ekspert sistemlər öz çətinlik dərəcəsi ilə seçilən, trivial olmayan, ciddi məsələləri həll etmək qabiliyyətinə malik

olmalıdır;

---

03.02.2016

82/85

479

480

481

482

483

484

İşlənmə səviyyəsinə görə ES təsviri prototip klassifikasiyasına aşağıdakılardan hansı aiddir

İşlənmə səviyyəsinə görə ES tədqiqat prototip klassifikasiyasına aşağıdakılardan hansı aiddir,

İşlənmə səviyyəsinə görə ES işləyən prototip klassifikasiyasına aşağıdakılardan hansı aiddir

İşlənmə səviyyəsinə görə ES sənaye sistemi klassifikasiyasına aşağıdakılardan hansı aiddir,

İşlənmə səviyyəsinə görə ES ticarət sistemi klassifikasiyasına aşağıdakılardan hansı aiddir,

Problemin xarakterinın öyrənilməsi. Bu ifadə ekpert sistemlərinin yaradılmasının hansı mərhələsinə aiddir

AİY

ekspert sistemlər

•

informasiya sistemlər

intellektual sistemlər

verilənlər bazası

ES təkcə sifarişçi təşkilata (şirkətə) deyil, başqa istifadəçilərə də satıla bilir.

Sistem problemin bir hissəsini həll edir və ES-in yaradılmasının məqsədəuyğunluğunu göstərir

•

Sistem qane edici dərəcədə problemin həllini əks etdirir, lakin tam eksperiment olmadığından hələ tam etibarlı

hesab edilmir

Sistem problemin həllini lazımınca əks etdirir, lakin nəticənin alınması zaman baxımından həqiqi deyil

Sistem yüksək etibarlıq göstərir və sifarişçiyə verilir

ES təkcə sifarişçi təşkilata (şirkətə) deyil, başqa istifadəçilərə də satıla bilir.

Sistem qane edici dərəcədə problemin həllini əks etdirir, lakin tam eksperiment olmadığından hələ tam etibarlı

hesab edilmir

•

Sistem problemin bir hissəsini həll edir və ES-in yaradılmasının məqsədəuyğunluğunu göstərir

Sistem problemin həllini lazımınca əks etdirir, lakin nəticənin alınması zaman baxımından həqiqi deyil

Sistem yüksək etibarlıq göstərir və sifarişçiyə verilir

ES təkcə sifarişçi təşkilata (şirkətə) deyil, başqa istifadəçilərə də satıla bilir.

Sistem problemin həllini lazımınca əks etdirir, lakin nəticənin alınması zaman baxımından həqiqi deyil

•

Sistem problemin bir hissəsini həll edir və ES-in yaradılmasının məqsədəuyğunluğunu göstərir

Sistem qane edici dərəcədə problemin həllini əks etdirir, lakin tam eksperiment olmadığından hələ tam etibarlı

hesab edilmir

Sistem yüksək etibarlıq göstərir və sifarişçiyə verilir

ES təkcə sifarişçi təşkilata (şirkətə) deyil, başqa istifadəçilərə də satıla bilir

Sistem yüksək etibarlıq göstərir və sifarişçiyə verilir

•

Sistem problemin bir hissəsini həll edir və ES-in yaradılmasının məqsədəuyğunluğunu göstərir

Sistem qane edici dərəcədə problemin həllini əks etdirir, lakin tam eksperiment olmadığından hələ tam etibarlı

hesab edilmir

Sistem problemin həllini lazımınca əks etdirir, lakin nəticənin alınması zaman baxımından həqiqi deyil

Sistem yüksək etibarlıq göstərir və sifarişçiyə verilir

ES təkcə sifarişçi təşkilata (şirkətə) deyil, başqa istifadəçilərə də satıla bilir.

•

Sistem problemin bir hissəsini həll edir və ES-in yaradılmasının məqsədəuyğunluğunu göstərir

Sistem qane edici dərəcədə problemin həllini əks etdirir, lakin tam eksperiment olmadığından hələ tam etibarlı

hesab edilmir

Sistem problemin həllini lazımınca əks etdirir, lakin nəticənin alınması zaman baxımından həqiqi deyil

---

03.02.2016

83/85

485

486

487

488

489

Əsas anlayışların və onlar arası əlaqələrin müəyyən olunması. Bu ifadə ekpert sistemlərinin yaradılmasının

hansı mərhələsinə aiddir,

Biliklərin təsviri modelinin seçilməsi, qaydaların hazırlanması. Bu ifadə ekpert sistemlərinin yaradılmasının

hansı mərhələsinə aiddir

Kompüter proqramının işlənilməsi, nəticələrin təmini. Bu ifadə ekpert sistemlərinin yaradılmasının hansı

mərhələsinə aiddir

Alınan nəticələrin adekvatlığının yoxlanılması. Bu ifadə ekpert sistemlərinin yaradılmasının hansı

mərhələsinə aiddir

tibbi diaqnostika üçün ekspert sistemdir, ona daxil edilən simptomlara əsasən uyun diaqnoz qoyur və

istənilən infeksion xəstəliklərə görə müalicə kursu məsləhətlərini verir. Verilənlər bazası 450 qaydadan

ibarətdir. Bu ifadə aşağıdakı ekspert sistemlərindən hansına aiddir

Eksperiment

İdentifikasiya

•

Konseptualizasiya

Formalizasiya

Reallaşma

Eksperiment

Konseptualizasiya

•

İdentifikasiya

Formalizasiya

Reallaşma

Eksperiment

Formalizasiya

•

İdentifikasiya

Konseptualizasiya

Reallaşma

Eksperiment

Reallaşma

•

İdentifikasiya

Konseptualizasiya

Formalizasiya

Reallaşma

Eksperiment

•

İdentifikasiya

Konseptualizasiya

Formalizasiya

PROSPECTOR

MICIN

•

TAİR

PUFF

DENDRAL

---

03.02.2016

84/85

490

491

492

493

494

Nəfəsalmanın pozulmasının analizini yerinə yetirən ekspert sistemdir, MICIN ekspert sistemindən

infeksiyalara aid verilənlər bölməsi çıxarılıb, yerinə ağ ciyər xəstəlikləri haqqıda verilənlər daxiletməklə bu

ekspert sistem alınmışdır. Bu ifadə aşağıdakı ekspert sistemlərindən hansına aiddir

Kimyəvi strukturları tanıyan ekspert sistemdir, istifadəçi sistemə maddə haqqında hər hansı məlumatı və

spektrometriyanın məlumatlarını daxil edir, robot isə öz növbəsində maddənin kimyəvi quruluu haqqında

diaqnoz verir. Bu ifadə aşağıdakı ekspert sistemlərindən hansına aiddir

Faydalı qazıntıların yerlərinin müəyyənləşdirilməsini təmin edən ekspert sistemdir. Bu ifadə aşağıdakı

ekspert sistemlərindən hansına aiddir

Ekspert sistemlər: 1.konkret predmet sahəsində mütəxəssis biliklərini özündə əks etdirən və az

kvalifikasiyalı istifadəçilərə qərara gəlməkdə məsləhətçi olan mürəkkəb kompleks proqramlardır 2. konkret

predmet sahəsində az təcrübəli mütəxəssislərə qərar qəbul etməkdə dəstək olurlar 3. bəzən qərarların qəbul

olunmasını dəstəkləyən sistemlər də deyirlər 4.az kvalifikasiyalı istifadəçilərə məsləhət məqsədilə konkret

predmet sahələri mütəxəssislərinin təcrübə və biliklərinin çoxaldılması və yayılması üçün istifadə olunan

mürəkkəb proqram kompleksləridi 5.biliklər bazaları ilə işləməyi təmin edir və onun əsasmda süni intellekt

sistemlərinin təşkilinə imkan yaradır.

Ekspert sistemlərin təsnifatı: 1.məsələlərin tipinə görə 2.real vaxta görə 3.inteqrasiya dərəcəsinə görə

4.məhsuldarlığına görə 5.vəzifələrinə görə

PROSPECTOR

PUFF

•

TAİR

MICIN

DENDRAL

PROSPECTOR

DENDRAL

•

TAİR

MICIN

PUFF

DENDRAL

PROSPECTOR

•

TAİR

MICIN

PUFF

1,2,3,4,5

1,2,3,4

•

1,2,4,5

2,3,4,5

1,3,4,5

1,2,3,4

1,2,3

•

1,3,4,5

2,4,5

---

03.02.2016

85/85

495

496

497

498

499

Ekpert sistemlər məsələlərin tipinə görə bölünür: 1.verilənlərin interpretasiyası 2.avtonom 3.diaqnostika

4.hibrid 5.təlim 6.planlaşdırma

Ekspert sistemlər real vaxta görə bölünür: 1.statistik 2.hibrid 3.diaqnostika 4.kvazidinamik 5.dinamik

6.proqnozlaşdırma

Ekspert sistemlər inteqrasiya dərəcəsinə görə bölünür: 1.statistik 2.avtonom 3.hibrid 4.dinamik

5.monitorinq

BƏS nədir? 1. konkret predmet sahəsinə aid bilikləri cəmləşdirir 2.biliklər bazaları ilə işləməyi təmin edir

və onun əsasmda süni intellekt sistemlərinin təşkilinə imkan yaradır 3.məntiqi çıxarışı təmin edir 4.məntiqi çıxışı

həll edən intellektual proqramdır

Verilənlər bazası ibarətdir: 1.problemin həllini əks etdirən faktlar və qaydalardan ibarətdir 2. bloku həll

olunan problemin cari andakı vəziyyətinə uyğun verilənlərdən ibarəetdir 3.həll prosesində lazim olan giriş və

aralıq verilənlərindən ibarətdir 4.bloku həll olmayan problemin cari anındakı vəziyyətinə uyğun verilənlərdən

ibarətdir 5.bir-birilə əlaqəli çoxlu bloklardan ibarətdir

1,3,4

2,4,6

1,3,5,6

•

2.4

1,4,6

1,2,3,4

1,3,4,5,6

1,4,5

•

2,3,6

1,2,3,4

2,4,5

3.5

2.3

•

1,4,5

1.4

2,4,5

1,2,3

1,3,4

•

2,3,4

2.4

1.4

1,4,5

1,3,5

2,3,4

1.2

2.3

•